Γράφει ο Τάσος Ρέτζιος.*
ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΣΥΝΤΑΡΑΚΤΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ «ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟΙ/ΚΑΠΟΙΑ/ΠΟΛΛΑ/ΟΛΑ», ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ, ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ (ΠΑΛΙ ΑΥΤΗ Η ΛΕΞΗ) ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ. ΑΠΟΔΟΧΗ, ΙΣΩΣ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΣΜΟΣ! ΜΕΧΡΙ ΠΟΥ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ, ΤΟΣΗ ΔΑ ΧΑΡΑΓΜΑΤΙΑ «ΛΕΡΩΝΕΙ» ΚΑΠΩΣ ΤΟ ΤΟΠΙΟ. ΛΙΓΟ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΡΩΓΜΗ, ΜΕΤΑ ΑΝΟΙΓΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΑΒΥΣΣΟΣ. ΣΤΑΜΑΤΑΝΕ ΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ, ΧΑΝΕΤΑΙ Η… ΔΥΝΑΜΙΚΗ – ΠΟΥ ΝΑ ΑΣΧΟΛΕΙΣΑΙ; THE END.
Το καλό με τις αλλαγές που αργότερα θα καταχωριστούν ως ιστορικές είναι πως δεν τις αντιλαμβάνονται εύκολα (ή, έστω, σε όλες τους τις εκφάνσεις και τις διαδρομές) αυτοί που τις βιώνουν. Είναι η άβολη θέση τού δρώντα παρατηρητή που, συνήθως, δεν το επιτρέπει. Το κακό βέβαια είναι ότι, όταν πια έχουν συμβεί και αποτιμηθεί, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα.
Μία στιγμή, όμως! Και τότε, ποιος, πώς και, κυρίως, πότε αποφασίζει γι’ αυτές, αν θα πάρουν τη μία ή την άλλη κατεύθυνση; Έχουμε δύο επιλογές απαντήσεων γι’ αυτό: η πρώτη έχει να κάνει με ένα σύστημα, μια ελίτ, μια παγκόσμια συνωμοσία ή, έστω, έναν κοινωνικοπολιτικό αυτοματισμό που πάντοτε πιέζει και βρίσκει την κατάλληλη ευκαιρία να στρίψει το παγκόσμιο καράβι προς την κατεύθυνση που βολεύει και είναι κερδοφόρα προς τα συμφέροντα (τα οποία πολλές φορές είναι αλληλοαναιρούμενα, αλλά ας μην αφήσουμε την πραγματικότητα να μας χαλάσει μια ωραία ιστορία). Η δεύτερη αφορά τη «δυναμική των πραγμάτων» (ένας εύσχημος τρόπος για να ξεπεράσεις τα αδιέξοδα των θεωριών σου) ή, όπως θα λέγαμε στο (όχι και τόσο απώτερο) παρελθόν, «αν το πάρεις μαρξιστικά, βγαίνει».
Έχω μια θεωρία γι’ αυτές τις αλλαγές, τις ιστορικές. Την ονομάζω «η πανουργία τής οκνηρίας» και έχω με συντριβή διαπιστώσει ότι η δυναμική της είναι ακαταμάχητη. Λειτουργεί κάπως έτσι: μετά από ένα συνταρακτικό γεγονός και μετά το τέλος των συζητήσεων, σύμφωνα με τις οποίες «πρέπει να αλλάξουν κάποιοι/κάποια/πολλά/όλα», δημιουργούνται κινήσεις, δυναμικές (πάλι αυτή η λέξη) και πρωτοβουλίες. Αποδοχή, ίσως και θαυμασμός! Μέχρι που μια μικρή, τόση δα χαραγματιά «λερώνει» κάπως το τοπίο. Λίγο αργότερα γίνεται ρωγμή, μετά άνοιγμα και στο τέλος άβυσσος. Σταματάνε οι προσπάθειες, χάνεται η… δυναμική – πού να ασχολείσαι; The End. Ραντεβού στα γουναράδικα και μαζί σας πάλι σε μιαν άλλη πανδημία…
Τώρα, με το «άνοιγμα» των πόλεων, όλο αυτό θα το ζήσουμε ενιαίο, δεν έχουμε χρόνο: για παράδειγμα, επιτέλους θα αραιώσουν τα καθίσματα και η παστωμένη εμπειρία, αλλά μη θέλεις και το πεζοδρόμιο για να περπατάς. Λίγο, πολύ λίγο αργότερα θα ξανάρθει το πάστωμα, αλλά θα έχεις χάσει το πεζοδρόμιο. Αλλαγή. Ιστορική.