Το θεατρικό βασίστηκε στο αυτοβιογραφικό κείμενο μυθοπλασίας τής Αγλαΐα Βετεράνι «Γιατί βράζει το παιδί μέσα στην πολέντα», που καυτηριάζει πολύ σοβαρά ζητήματα, όπως η κακομεταχείριση, η αδικία, η δυσκολία επικοινωνίας και οι βαθιές παθογένειες της οικογένειας, αλλά και της κοινωνίας.
Κατ΄ αρχάς, πώς αισθάνεστε που επιστρέφετε μετά από 16 χρόνια απουσίας στο Κρατικό;
Είναι πολύ συγκινητικά. Πάντοτε μια επιστροφή είναι συναισθηματικά φορτισμένη.
Το έργο «Εδώ ουρανός» παρουσιάζεται σε πανελλήνια πρώτη. Γιατί επιλέξατε ένα άγνωστο κείμενο; Σας φόβισε αυτό το γεγονός;
Το κείμενο αυτό ήταν μια πρόταση του τέως καλλιτεχνικού διευθυντή Γιάννη Αναστασάκη. Δεν το ήξερα. Όταν το διάβασα όμως διαπίστωσα ότι με ενδιέφερε πάρα πολύ, επειδή ήταν ένα εξαιρετικό κείμενο. Το γεγονός ότι ήταν άγνωστο ασφαλώς και δεν με φόβισε. Άλλωστε, δεν σημαίνει απολύτως τίποτα το να είναι γνωστό ή άγνωστο ένα κείμενο – ειδικά στις ημέρες μας, που τα πάντα ανεβαίνουν ξανά και ξανά. Δεν υπάρχει κάτι που μπορεί να σου δείξει πού θα πάει εμπορικά μια παράσταση.
«Η ΚΟΥΚΛΑ ΓΙΑ ΕΜΕΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΣΧΕΔΟΝ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ. ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΣΚΕΣ. ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΤΑ ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ, ΠΟΥ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΠΟΛΥ ΠΑΛΙΑ, ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ».
Ποια ήταν η μεγάλη πρόκληση;
Η πρόκληση ήταν ότι πρόκειται για ένα μυθιστόρημα και όχι για ένα θεατρικό έργο. Και αυτό, με κάποιον τρόπο, έπρεπε να γίνει…
Παρότι παίζουν πέντε ηθοποιοί, η πρωταγωνίστρια δεν είναι φυσικό πρόσωπο, αλλά μια ανθρωπόμορφη κούκλα. Γιατί κάνατε αυτήν την επιλογή; Δεν θα μπορούσε να είναι ένας έκτος ηθοποιός;
Όχι, δεν θα μπορούσε. Κοιτάξτε… Έτσι κι αλλιώς, θα μπορούσε να γίνει με ένα εκατομμύριο τρόπους. Ειδικά εκ των υστέρων, πάντοτε μας αρέσει να λέμε «θα μπορούσε να γίνει έτσι», «θα μπορούσε να γίνει αλλιώς»… Είναι εμφανές από την ίδια την παράσταση γιατί έγινε αυτή η επιλογή. Η κούκλα για εμένα είναι ένα σχεδόν μεταφυσικό αντικείμενο. Όπως και οι μάσκες. Όλα αυτά τα θεατρικά εργαλεία, που έρχονται από πολύ παλιά, αποτελούν βασικά στοιχεία τού θεάτρου.
…και αγαπημένο σας αντικείμενο από την εποχή τής «Γκόλφως».
Αυτό που κάνουν είναι ότι μπορούν να προσωποποιήσουν πολύ καλά τον χαρακτήρα. Είναι μια εποχή που μας αρέσει να βλέπουμε σελέμπριτιζ ως ηθοποιούς, σε διάφορους ρόλους. Αυτό που βλέπω εγώ είναι ο ίδιος ηθοποιός από ρόλο σε ρόλο. Μια μάσκα σού επιτρέπει μια καθολική μεταμόρφωση – και είναι αυτό που αρέσει σ’ εμένα να βλέπω στη σκηνή.
Παραπέμπει και στις αρχές τραγωδίες…
Και όχι μόνον. Οι μάσκες ήταν βασικό στοιχείο τού θεάτρου μέχρι και τον Γκολντόνι, δηλαδή την Κομέντια ντελ Άρτε, την Αναγέννηση… Υπάρχουν πολλά σημεία στον κόσμο όπου οι μάσκες χρησιμοποιούνται ακόμη – στο Μπαλί, στην Ιαπωνία, στην Κίνα. Μέσα από αυτούς μάθαμε κι εμείς –ξανά– για τις μάσκες. Στην Ευρώπη είχε χαθεί αυτή η παράδοση.
Δεν χάνεται με τις μάσκες η εκφραστικότητα του ηθοποιού;
Όχι, καθόλου. Αυτό θα συμβεί, αν εννοούμε ότι υποκριτική είναι το πρόσωπο του ηθοποιού ή ότι ο ηθοποιός παίζει με το πρόσωπό του. Στην Ελλάδα δεν έχουμε επαφή με κάποια πράγματα και μας φαίνονται περίεργα. Δεν είναι καθόλου έτσι. Όπως το ότι η μάσκα κρύβει την προσωπικότητά σου και είναι ένα ψέμα. Η μάσκα αντιπροσωπεύει τις πολλές προσωπικότητες που έχουμε μέσα μας, τις οποίες η μάσκα αποκαλύπτει και δεν καλύπτει. Τις καλύπτει μια μάσκα καρναβαλιού. Μια μάσκα καρναβαλιού έχει πολύ μεγάλη διαφορά από μια θεατρική μάσκα. Χρειάζεται πολύ μεγάλο ταλέντο, ώστε ένας ηθοποιός να μπορεί να παίξει με μάσκα. Είναι ένας κώδικας πολύ συγκεκριμένος και σαφής, μέσα από τον οποίον αναδεικνύονται κάποια πράγματα. Ειδικά σήμερα, που υπάρχει μια προσωπολατρεία. Με τη μάσκα φαίνονται οι χαρακτήρες τού έργου – το ίδιο το έργο.
Παρότι το θεατρικό αφηγείται την ιστορία ενός μικρού κοριτσιού, η παράσταση είναι κατάλληλη για θεατές ηλικίας άνω των 15 ετών. Τι είναι αυτό που θα μπορούσε να ενοχλήσει τους μικρότερους θεατές;
Η πολύ σκληρή ζωή τού κοριτσιού. Είναι μια θεματολογία που σε κάθε περίπτωση είναι κάθε άλλο παρά εύκολη για τα παιδιά.
Η ιστορία διαδραματίζεται την περίοδο της δικτατορίας τού Τσαουσέσκου. Θεωρείτε ότι στις ημέρες μας έχουν μειωθεί –ή ότι έχουν εκλείψει– τα περιστατικά κακοποίησης παιδιών;
Όχι, δεν νομίζω ότι έχουν εκλείψει. Βάσει της ενημέρωσης που έχουμε ίσως να έχουν αυξηθεί κιόλας. Είναι κάτι που μας απασχολεί όλους και θα πρέπει να μας απασχολεί διαρκώς. Δεν είναι κάτι που μπορεί να τελειώσει έτσι εύκολα. Χρειάζεται διαρκής επαγρύπνηση.
