Μία από τις πιο μελανές περιόδους τής σύγχρονης ελληνικής ιστορίας αναβιώνει στη σκηνή τού θεάτρου «Αμαλία», για να διδάξει στα παιδιά την αξία τής δημοκρατίας και της ελευθερίας.
Το θεατρικό τοποθετείται χρονικά στη δικτατορία τού Μεταξά. Θεωρείτε ότι τα παιδιά τού δημοτικού μπορούν να κατανοήσουν τα υψηλά νοήματα και τις πολιτικές αναφορές;
Το «Καπλάνι τής βιτρίνας» πιθανόν να είναι το πρώτο ελληνικό παιδικό μυθιστόρημα που έχει ξεκάθαρες πολιτικές και κοινωνικές αναφορές. Έχει μεταφραστεί σε 20 γλώσσες και έχει κάνει σχεδόν 50 εκδόσεις – δηλαδή, είναι από τα αγαπημένα βιβλία που έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές, προκαλώντας συγκίνηση σε μικρούς και μεγάλους. Το μυθιστόρημα -και σήμερα θεατρικό, μετά από διασκευή, έργο – αντιπαραβάλλει τις έννοιες «δικτατορία», «φασισμός», «ελευθερία», «δημοκρατία». Στα παιδιά-θεατές, που από τη Γ’ δημοτικού διδάσκονται ιστορία, δίνει την ευκαιρία να αναρωτηθούν, ενώ στους γονείς, αλλά και στους δασκάλους τους τη δυνατότητα να συζητήσουν με αυτά για τις συγκεκριμένες έννοιες.
«Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΕΔΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΑΦΟΡΟΥΝ, ΔΕ, ΚΑΘΕ ΕΚΦΑΝΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ. ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΝΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΥΜΕ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΑΓΩΝΙΖΟΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ».
Έτσι κι αλλιώς, η ελευθερία και η δημοκρατία δεν είναι δεδομένες καταστάσεις, αφορούν δε κάθε έκφανση της ζωής μας. Οφείλουμε να τις προστατεύουμε, αλλά και να αγωνιζόμαστε για την ποιότητά τους. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι αρκετά παιδιά έχουν ήδη διαβάσει το μυθιστόρημα και έρχονται να το δουν να ζωντανεύει στη σκηνή. Η παιδική αφέλεια και αθωότητα, η συγκίνηση και το χιούμορ πρωταγωνιστούν, για να μας θυμίσουν ότι η φιλία, η ανθρωπιά και η δημοκρατία αποτελούν ανεκτίμητες αξίες. Μέσα από τα βιώματα των παιδιών παρουσιάζονται τα ιστορικά στοιχεία τής εποχής και το πολιτικό στίγμα της.
Πόσο επίκαιρο είναι το έργο;
Είναι προφανές ότι είναι εξαιρετικά επίκαιρο. Μη ξεχνάτε ότι σήμερα στον κόσμο μας –και ειδικότερα στην Ευρώπη– υπάρχει έξαρση του εθνικισμού και της ακροδεξιάς ατζέντας, κάτι που έχει σοβαρό αντίκτυπο ακόμη και στην ίδια την αστική δημοκρατία. Η κοινωνική ισότητα και η οικονομική ανάπτυξη και ευημερία αποτελούν ζητούμενα. Σήμερα, πάνω από 60 πόλεμοι σε όλη τη γη δημιουργούν αβίωτες συνθήκες για τεράστια πλήθη ανθρώπων (βλέπε: μεταναστευτικό και ό,τι σημαίνει για όλους μας). Ενώ η ανθρωπότητα θα έπρεπε να πορεύεται με επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του για την υπέρβαση των διαχωριστικών, στερεότυπων πεποιθήσεων, έχει πάρει τον λάθος δρόμο.
>/ Το καπλάνι (σ.σ.: βαλσαμωμένος τίγρης) τής ιστορίας κοιτούσε πότε με το γαλάζιο (αισιόδοξο) και πότε με το μαύρο (απαισιόδοξο) μάτι του. Με ποιο από τα δύο μάτια θα κοιτούσε τη σημερινή Ελλάδα;
Το «καπλάνι» σήμερα κοιτάζει την Ελλάδα με το γαλάζιο μάτι, το οποίο όμως κλαίει. Οι περισσότεροι Έλληνες –μετά από τόσα χρόνια οικονομικής κρίσης και φτωχοποίησης μεγάλου μέρους τού πληθυσμού, με τεράστια ζητήματα ανασφάλειας– ανέπτυξαν επιπλέον φοβικά σύνδρομα για το μέλλον τους και για όλα αυτά που, εν τέλει, γίνονται «για εμάς, χωρίς εμάς». Δείτε τη νεολαία που φεύγει εκτός χώρας για ένα καλύτερο «αύριο»…
