Ο διάσημος ιταλός τεχνοκριτικός Τζερμάνο Τσέλαντ, επινοητής τού όρου «Arte Povera», που χρησιμοποιήθηκε για να καθορίσει ένα νέο, πρωτοποριακό εικαστικό κίνημα στη διεθνή καλλιτεχνική σκηνή, έφυγε από τη ζωή χθες, στα 80 του χρόνια, στο Μιλάνο, συνεπεία τής προσβολής του από κορωνοϊό.
«Ο κόσμος τού πολιτισμού και της δημιουργίας θρηνεί την απώλεια ενός ακόμη από τους μεγάλους πρωταγωνιστές του. Ο Τζερμάνο Τσέλαντ, ο κριτικός τέχνης και επιμελητής εκθέσεων, στον οποίον οφείλουμε μία από τις πιο γόνιμες ιταλικές πρωτοπορίες τού 20ού αιώνα, αφήνει μιαν Ιταλία φτωχότερη, χωρίς τη μεγαλοφυΐα και το ταλέντο του», αναφέρει στην αντίδρασή του για την είδηση ο ιταλός υπουργός Πολιτισμού, Ντάριο Φραντσεσκίνι.
ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΗΣ ΚΑΡΙΕΡΑΣ ΤΟΥ, Ο ΤΣΕΛΑΝΤ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΔΙΕΘΝΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ, ΟΠΩΣ ΤΟ GUGGENHEIM ΣΤΗ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ, ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΜΠΙΝΤΟΥ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ, Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΕΧΝΩΝ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ ΚΑΙ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ PINAULT ΣΤΗ ΒΕΝΕΤΙΑ. ΤΟ 1997 ΧΡΗΜΑΤΙΣΕ, ΕΠΙΣΗΣ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΣΤΗ ΜΠΙΕΝΑΛΕ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ.
Ο «πολύς» Τσέλαντ αναδείχθηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους κριτικούς τέχνης από τη δεκαετία τού 1970. Είναι εκείνος που εισήγαγε στο διεθνές λεξιλόγιο της ιστορίας τής τέχνης τον παγκοσμίου φήμης όρο «Arte Povera» («Φτωχή Τέχνη»), για να ορίσει τα καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά μιας ομάδας ιταλών δημιουργών που επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν μια καινοτόμο και ποιητική εικαστική γλώσσα, μετερχόμενοι ακατέργαστα φυσικά ή πεπαλαιωμένα υλικά και φυσικά στοιχεία, προτείνοντας έτσι μιαν εναλλακτική και πιο χοϊκή και ανθρώπινη καλλιτεχνική έκφραση στη φορμαλιστική σχολή τού μινιμαλισμού και της εννοιολογικής τέχνης.
«Ο Τσέλαντ θα μείνει ανεξίτηλα στην ιστορία για την ιδέα τής ‘Arte Povera’», πρόσθεσε από την πλευρά του ο αρχιτέκτονας και πολεοδόμος Στέφανο Μποέρι, διευθυντής τής Triennale τού Μιλάνου, ενός σημαντικού πολιτιστικού θεσμού στην πρωτεύουσα της Λομβαρδίας. «Στη δεκαετία τού 1960, ήδη σε νεαρή ηλικία, παρατηρούσε πώς οι καλλιτέχνες εργάζονταν με πολύ απλά υλικά και παρήγαγαν έργα με υψηλή εννοιολογική αξία. Η Arte Povera έγινε τότε ένα από τα μεγαλύτερα καλλιτεχνικά κινήματα του δεύτερου μισού τού 20ού αιώνα», καταλήγει.
Μεταξύ των πρωταγωνιστών αυτού του πρωτοποριακού κινήματος ήταν οι Αλιγκέρο Μποέτι, Μάριο Μερτζ, Τζιλμπέρτο Τζόριο, Μικελάντζελο Πιστολέτο, Τζουζέπε Πεόνε, Λουτσάνο Φάμπρο, Πίνο Πασκάλι και ο Ελληνοϊταλός Γιάννης Κουνέλης.
Στη διάρκεια της μακρόχρονης καριέρας του, ο Τσέλαντ διοργάνωσε σημαντικές εκθέσεις για διάφορα διεθνή πολιτιστικά ιδρύματα, όπως το Guggenheim στη Νέα Υόρκη, το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι, η Βασιλική Ακαδημία Τεχνών στο Λονδίνο και το Ίδρυμα Pinault στη Βενετία. Το 1997 χρημάτισε, επίσης, επιμελητής στη Μπιενάλε Τέχνης τής Βενετίας.
Από το 1995, η πορεία τού Τσέλαντ συνδέεται με το Ίδρυμα Prada, μια πολιτιστική οντότητα που εδρεύει στο Μιλάνο και τη Βενετία και χρηματοδοτείται από τον διάσημο οίκο μόδας και ειδών πολυτελείας. Στο ίδρυμα αυτό είχε διοργανώσει περίπου 40 εκθέσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας αναδρομικής έκθεσης του Γιάννη Κουνέλλη το 2019.
«Μας θλίβει ιδιαίτερα ο θάνατος ενός φίλου και συνοδοιπόρου», ήταν η αντίδραση των προέδρων τού ιδρύματος, της Μιούτσα Πράντα και του συζύγου της, Πατρίτσιο Μπερτέλι.
