fbpx

Citymagthess.gr

Ένας βασιλιάς στην ταβέρνα

Μοιραστείτε το

Φωτογραφία: Σάκης Γιούμπασης.

Στο νέο μυθιστόρημα του Ισίδωρου Ζουργού, δύο κόσμοι –εκ πρώτης όψεως διαφορετικοί– μοιάζουν να συνομιλούν. Από τη μία υπάρχει ο κόσμος τής ταβέρνας, όπως μας έρχεται από τα μεσαιωνικά καπηλειά τού Ραμπελαί, και από την άλλη ένας πιο στοχαστικός, όπως μας έρχεται από τον Βασιλιά Ληρ και τον Σαίξπηρ. Κι ανάμεσά τους υπάρχουν οι χαρακτήρες που είναι αντιμέτωποι με τον χρόνο, την απώλεια, τη φθορά.

Τι σας ερέθισε σ’ αυτήν τη συνομιλία;

Ο Λεόντιος Έξαρχος, βασικός χαρακτήρας στο τελευταίο μου μυθιστόρημα, ομοιάζει του Βασιλιά Ληρ, καθώς είναι μια εξουσιαστική περσόνα που σταδιακά αποδομείται από την αποτυχία των ενδοοικογενειακών του σχέσεων και από την επέλαση των γηρατειών. Αυτή η αίσθηση της ήττας δημιουργεί μια καταθλιπτική συνδρομή, την οποία αρνείται να παραδεχτεί. Απομονωμένος στο χωριό, όπου έχει αποτραβηχτεί, βλέπει ως μοναδική έξοδο από το τούνελ τής θλίψης τον κόσμο τής ρετσίνας στο καφενείο. Η ομήγυρη αυτή έχει κάτι από τον κόσμο τού Ραμπελαί – ξέγνοιαστη, αφελής, αστοιχείωτη. Με το μόνο που μπορεί να ασχοληθεί είναι οι βασικές απολαύσεις τού σώματος –τροφή, πόση, σάρκα–, λατρεύοντας όμως και το γέλιο μέσα από άγριες φάρσες και χοντροκομμένα αστεία. Ένας βασιλιάς, λοιπόν, υπό κατάρρευση καταφεύγει στην αστόχαστη ευχαρίστηση, αλλά και σε μια μορφή κοινότητας, μια συντροφικότητα που η προηγούμενη ζωή του του την έχει στερήσει.

Το νέο σας βιβλίο έχει τη δράση τοποθετημένη στο χωριό, στη φύση, όπου οι εποχές τού χρόνου δημιουργούν μια δική τους, ιδιαίτερη συνθήκη. Γιατί αυτή η επιλογή;

Η επιλογή έγινε για να δοθεί η ευκαιρία στον πρωταγωνιστή να στοχαστεί στην ηρεμία ενός χωριού, αλλά και από τον κύκλο αλλαγής των εποχών, το μεγάλο σχολείο τής φύσης. Ο Έξαρχος προέρχεται από έναν κόσμο ταχύτητας, φιλοδοξίας και απατηλής λάμψης. Μπροστά στο μεγαλείο και τη δύναμη της φύσης, όλα τα απατηλά ξεγυμνώνονται και δείχνουν μικρά και ανούσια.

«ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ, ΟΤΑΝ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΝΑ ΣΥΝΔΕΘΕΙ ΑΜΕΣΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ, ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙ ΜΕ ΜΕΤΡΟ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΗ ΜΕΤΑΚΥΛΗΣΕΙ ΣΕ ΕΚΛΕΠΤΥΣΜΕΝΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΑΛΛΩΣΤΕ, ΔΙΑΡΚΕΣ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΝΙΚΑ ΚΑΙ, ΕΙ ΔΥΝΑΤΟΝ, ΝΑ ΥΠΕΡΒΑΙΝΕΙ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ. ΜΙΑ ΕΝΤΟΝΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΗΣ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΗΣ ΣΤΕΡΗΣΕΙ ΤΗ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΗ».

Παρά το γεγονός ότι ασχολείστε με ζητήματα που διαχρονικά επηρεάζουν τους ανθρώπους, δεν λείπει η εικόνα τής σύγχρονης Ελλάδας, όπως αυτή διαμορφώθηκε τα χρόνια τής κρίσης. Είναι σημαντικό για έναν μυθιστοριογράφο να εισχωρεί στα ζητήματα της εποχής; Υπάρχει κίνδυνος να παρασυρθεί, ίσως, σε κάτι πιο εφήμερο;

Θα συμφωνήσω μαζί σας πως αυτός ο κίνδυνος υπάρχει. Το μυθιστόρημα, όταν αποφασίζει να συνδεθεί άμεσα με την εποχή του, οφείλει να το κάνει με μέτρο, ώστε να μη μετακυλήσει σε εκλεπτυσμένη δημοσιογραφία. Άλλωστε, διαρκές στοίχημα της τέχνης είναι να νικά και, ει δυνατόν, να υπερβαίνει τον χρόνο. Μια έντονη και διαρκής σχέση με την επικαιρότητα μπορεί να της στερήσει τη διαχρονική της δυναμική.

Θα λέγατε πως με το βιβλίο αυτό, ως προσέγγιση και σύνθεση, είστε πιο κοντά στα «Ανεμώλια» απ’ ό,τι στα ιστορικά σας μυθιστορήματα; Μήπως σε κάθε περίπτωση αυτό που σας ενδιαφέρει είναι ένα μυθιστόρημα ιδεών, όπως εσείς το ορίζετε;

Εκ πρώτης όψεως, διαφαίνεται μια συγγένεια με τα «Ανεμώλια», μια και διαχειρίζεται το ίδιο αφηγηματικό στοίχημα: να διηγηθεί μια ιστορία τής σύγχρονης Ελλάδας, καθώς θα κυλάει υπόγεια μια διαρκής συνομιλία με μεγάλα έργα τής λογοτεχνίας. Οι αναγνώστες, βέβαια, θα μπορούσαν να εντοπίσουν εκλεκτικές συγγένειες και με άλλα βιβλία μου. Το ξέρετε, φυσικά, πως καθένας νοηματοδοτεί και αισθάνεται τα κείμενα με τον δικό του τρόπο. Η σχέση μου, πάντως, με το μυθιστόρημα ιδεών στο οποίο αναφερθήκατε είναι, νομίζω, συνεχής.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είστε ένας από τους πλέον πετυχημένους συγγραφείς τού καιρού μας. Δεν νομίζω να θυμάμαι αντίστοιχη περίπτωση επιτυχίας και συνομιλίας με το λεγόμενο «μεγάλο κοινό» από συγγραφέα που ζει στη Θεσσαλονίκη και δεν έφυγε ποτέ από αυτήν. Πώς διαχειρίζεστε τη μεγάλη σας απήχηση;

Η έννοια της επιτυχίας είναι πάντοτε σχετική. Προφανώς και υπάρχει το τεκμήριο της αγοράς και της φιλολογικής κριτικής, όμως για το πραγματικά ασφαλές κριτήριο θα πρέπει να περιμένουμε. Αναφέρομαι στον χρόνο και στην ικανότητά του να ξεχωρίζει τι έχει πραγματική σημασία για τους ανθρώπους και τι όχι.

Με ρωτάτε για τη διαχείριση αυτού τού, ας πούμε, «καλού ονόματος»… Πιστεύω πολύ στις λέξεις «συνέπεια», «εργασία», «προσπάθεια», «εσωτερική αλήθεια». Νομίζω πως οι αναγνώστες μπορούν να αποδεχτούν ένα βιβλίο που δεν τους άγγιξε με τον τρόπο που περίμεναν, αν προέρχεται από έναν συγγραφέα που τους συγκινεί. Εκείνο που δεν ανέχονται είναι να τους «ξεπετάξει» με κάτι επιπόλαιο και πρόχειρο. Συνέπεια, λοιπόν, στο δικό μου μυαλό δεν είναι η ακινησία και η άρνηση κάθε ανανέωσης, αλλά η βεβαιότητα ότι τίποτα δικό μου δεν πρόκειται να δοθεί χωρίς κόπο και εσωτερική αλήθεια.

Και κάτι ακόμη: πιστεύω στη δημιουργική μονομέρεια. Προσωπικά αδυνατώ να υπηρετήσω πολλά είδη και ασχολίες. Αυτός ήταν ο λόγος που, εκτός από το σχολείο και το μυθιστόρημα, που με συντροφεύουν εδώ και δεκαετίες, έχω κρατήσει αποστάσεις από την πολιτική, τον συνδικαλισμό, τη συμμετοχή μου στην τοπική αυτοδιοίκηση κ.ά.

INFO: Το μυθιστόρημα «Οι ρετσίνες τού Βασιλιά» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Πατάκη».

Μοιραστείτε το

Κύλιση στην κορυφή

Σεβόμαστε την ιδιωτικότητά σας

Εμείς και οι συνεργάτες μας χρησιμοποιούμε τεχνολογίες, όπως cookies, και επεξεργαζόμαστε προσωπικά δεδομένα, όπως διευθύνσεις IP και αναγνωριστικά cookies, για να προσαρμόζουμε τις διαφημίσεις και το περιεχόμενο με βάση τα ενδιαφέροντά σας. Κάντε κλικ παρακάτω για να συμφωνήσετε με τη χρήση αυτής της τεχνολογίας και την επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων για αυτούς τους σκοπούς.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε την Πολιτική απορρήτου.

Ρυθμίσεις Cookies

Παρακάτω μπορείτε να επιλέξετε ποια cookies θα επιτρέψετε σε αυτή την ιστοσελίδα. Πατήστε στην αποθήκευση ρυθμίσεων για να εφαρμόσετε την επιλογή σας.

ΛειτουργικάΗ ιστοσελίδα για να δουλέψει χρησιμοποιεί κάποια απαραίτητα λειτουργικά cookies.

ΣτατιστικάΗ ιστοσελίδα μας χρησιμοποιεί cookies για στατιστικούς σκοπούς, ώστε να μπορούμε να βελτιώσουμε το περιεχόμενο που σας προσφέρουμε.

Κοινωνικά ΔίκτυαΗ ιστοσελίδα μας χρησιμοποιεί cookies από τα κοινωνικά δίκτυα, ώστε να μπορούμε να σας δείξουμε περιεχόμενο από πλατφόρμες όπως το YouTube και το FaceBook. Αυτά τα cookies μπορεί να καταγράφουν τα προσωπικά σας δεδομένα.

ΔιαφημίσειςΗ ιστοσελίδα μας χρησιμοποιεί cookies για διαφημιστικούς σκοπούς, ώστε να μπορούμε να σας προσφέρουμε περιεχόμενο που σας ενδιαφέρει. Αυτά τα cookies μπορεί να καταγράφουν τα προσωπικά σας δεδομένα.

ΆλλαΗ ιστοσελίδα μας χρησιμοποιεί και ορισμένα cookies από υπηρεσίες που δεν εμπίπτουν στις παραπάνω κατηγορίες