Η κοιλάδα των Τεμπών αποτελεί το φυσικό νότιο όριο των Δρόμων του Κρασιού της Βορείου Ελλάδος. Εδώ, στα κρυστάλλινα νερά των πηγών εξάγνισαν οι μούσες τον Απόλλωνα μετά τον θάνατο του δράκοντα Πύθωνα, όπως διηγείται η μυθολογία. Από εδώ ξεκινά η πρώτη διαδρομή των Δρόμων του Κρασιού της Βορείου Ελλάδος, η Διαδρομή των Θεών του Ολύμπου, με σταθμούς το οινοποιείο της εταιρείας Ε. Τσάνταλη ΑΕ στη Ραψάνη και το Κτήμα Κατσαρού στην Κρανιά.

Σκαρφαλωμένη στα 800 μέτρα από τους νοτιοανατολικούς πρόποδες του Ολύμπου, η Ραψάνη αγναντεύει το καταγάλανο Αιγαίο, τον Θερμαϊκό κόλπο, τις παραλίες της Χαλκιδικής, τις κορυφογραμμές της Όσσας και τον θεσσαλικό κάμπο. Ο αμπελώνας της απλώνεται σ’ ένα από τα ωραιότερα τοπία της Ελλάδας, στις βουνοπλαγιές του Προφήτη Ηλία. Σ’ αυτές τις κορφές γεννήθηκε ο θρύλος του νέκταρ, του ποτού των θεών του Ολύμπου.

Στην πρώτη στάση του, ο επισκέπτης θα ξεναγηθεί στο οινοποιείο της εταιρείας Τσάνταλη, ενώ στη συνέχεια μπορεί να απολαύσει –πεζοπορώντας ή με αυτοκίνητο– τις πλούσιες φυσικές ομορφιές τής περιοχής. Στην πλατεία της Ραψάνης, κάτω από βαθύσκια αιωνόβια πλατάνια, θα γευθεί τις φημισμένες τοπικές νοστιμιές, παρέα με ένα ποτήρι κρασί: μεταξύ αυτών, εκλεκτά κρέατα, νοστιμότατα κατσικάκια και τοπικό τυρί, ενώ οι νοικοκυρές φτιάχνουν θαυμάσιες γαλατόπιτες, κρεατόπιτες, τυρόπιτες και το «πλατσάρο» (μιαν ιδιόμορφη χορτόπιτα).

Από τη Ραψάνη κάποιος μπορεί πολύ εύκολα να επισκεφτεί την Κρανιά, χωριό κτισμένο στην ανατολική πλαγιά του Κάτω Ολύμπου, σε υψόμετρο 700 μέτρων. Μπροστά του απλώνεται πανοραμικά η πεδιάδα των εκβολών του Πηνειού και το Αιγαίο. Στο Κτήμα Κατσαρού ο επισκέπτης, αφού ξεναγηθεί, μπορεί να θαυμάσει τη μοναδική θέα που απλώνεται μπροστά του.

Συνεχίζοντας πάνω στον δρόμο που οδηγεί στη Θεσσαλονίκη, ο ταξιδιώτης θα συναντήσει τις αμμουδερές ακρογιαλιές του Πλαταμώνα, όπου θα απολαύσει τις όμορφες παραλίες και φρέσκα ψάρια σε παραθαλάσσια εστιατόρια και ταβέρνες. Στον Άγιο Παντελεήμονα θα θαυμάσει τον παραδοσιακό οικισμό και το ενετικό κάστρο, ενώ στο αρχαίο Δίο θα επισκεφθεί την πόλη με τα ιερά των θεών των Μακεδόνων –ένα μοναδικό δείγμα αρχαίας Μακεδονικής αρχιτεκτονικής. Τέλος, ο μυθικός Όλυμπος, με τα καταφύγια και τα χιονοδρομικά κέντρα, αποτελεί μόνιμο πόλο έλξης για τους λάτρεις της ορειβασίας, του καθαρού βουνίσιου αέρα και της ηρεμίας.

Οι επισκέπτες του Δρόμου του Κρασιού του Ολύμπου, εκτός από τα οινοποιία της περιοχής, τους ξενώνες, τα εστιατόρια, τα εργαστήρια παρασκευής τοπικών προϊόντων και τις επιχειρήσεις εναλλακτικού τουρισμού, μπορούν να επισκεφθούν τους αξιόλογους επισκέψιμους χώρους, οι οποίοι περιλαμβάνουν τον οικισμό της Ραψάνης και το λαογραφικό της μουσείο, τον αρχαιολογικό χώρο του Δίου, το κάστρο και τις παραλίες του Πλαταμώνα, τους παραδοσιακούς οικισμούς της Σκοτίνας και του Παλαιού Παντελεήμονα, το Λιτόχωρο και τον Όλυμπο (παραδείσους του ορειβατικού τουρισμού), τα Τέμπη και τα Αμπελάκια.

Η Ήπειρος, το βορειοδυτικό άκρο της Ελλάδας, χαρακτηρίζεται κυρίως από τους ορεινούς όγκους, τις γραφικές λίμνες και τους ήρεμους κόλπους. Το μεγαλύτερο μέρος της γης είναι ορεινό, με άγρια, πανύψηλα βουνά. Γεωγραφικά, η Διαδρομή της Ηπείρου ανήκει στον νομό Ιωαννίνων και περιλαμβάνει τις αμπελοοινικές περιοχές της Ζίτσας και του Μετσόβου. Τα οινοποιεία που βρίσκονται στη διαδρομή και συμμετέχουν στους Δρόμους του Κρασιού είναι της Ζοίνος ΑΕ και το Κτήμα Γκλίναβος, στη Ζίτσα, και το Κατώγι & Στροφιλιά ΑΕ στο Μέτσοβο.

O επισκέπτης φτάνει οδικά στο Μέτσοβο μέσω Γρεβενών ή μέσω Τρικάλων, από την Καλαμπάκα και τα Μετέωρα. Διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός το Μέτσοβο, χτισμένο σε υψόμετρο 1.160 μέτρων, με ξενοδοχειακή υποδομή και, μεταξύ άλλων αξιοθέατων, την Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ με πολλά και αξιόλογα έργα εικαστικών δημιουργών.

Το οινοποιείο τής Κατώγι & Στροφιλιά ΑΕ «Κτήμα Αβέρωφ» βρίσκεται κοντά στην πλατεία του Μετσόβου. Η περιοχή αποτελεί κέντρο χειμερινού τουρισμού –ιδιαίτερα χειμερινού σκι, με δύο σημαντικές πίστες. Τα βουνά του Περιστερίου και τα ποτάμια Μετσοβίτικος και Καλαρίτικος δημιουργούν πανέμορφα ορεινά τοπία, ενώ η τεχνητή λίμνη των πηγών του Αώου αποτελεί ακόμη ένα στολίδι της ευρύτερης περιοχής. Από το φαράγγι του Αώου ο επισκέπτης απολαμβάνει τον εθνικό δρυμό της Βάλια Κάλντα, ένα διατηρητέο μνημείο της φύσης. Επιπλέον, το Μέτσοβο έχει ξεχωριστή παράδοση στην κτηνοτροφία και στην παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων ποιότητας.

Κατηφορίζοντας δυτικά του Μετσόβου, σε απόσταση περίπου 55 χλμ., ο επισκέπτης θα συναντήσει τα Ιωάννινα, που απλώνονται στη δυτική όχθη της λίμνης Παμβώτιδας. «Πυρήνας» της το κάστρο των Ιωαννίνων, με τις δύο ακροπόλεις του να αγναντεύουν το μοναδικό για τις ομορφιές του νησί της Παμβώτιδας, όπου, από τα ύστερα βυζαντινά χρόνια, αναπτύχθηκε μια αξιοπρόσεκτη μοναστική πολιτεία (σε μοναστήρια και ασκηταριά, τα οποία διασώζονται μέχρι και σήμερα).

Βορειοδυτικά τού λεκανοπεδίου των Ιωαννίνων (έχοντας δυτικά της τον ποταμό Καλαμά) αναπτύσσεται η περιοχή της Ζίτσας και τα χωριά της. Τη Ζίτσα ύμνησε με τους στίχους του ο λόρδος Βύρων, που φιλοξενήθηκε εκεί, στο περίφημο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία. Η ευρύτερη περιοχή είναι πασίγνωστη για τα ονομαστά κρασιά της: εδώ βρίσκεται το οινοποιείο της Ζοίνος ΑΕ και το Κτήμα Γκλίναβος, που αποτελούν σταθμούς επίσκεψης για τον περιηγητή της Διαδρομής του Κρασιού της Ηπείρου. Το «θεογέφυρο», ένα φυσικό γεφύρι με βράχους στον Καλαμά, αποτελεί ένα σπάνιο μνημείο της φύσης και στολίδι για ολόκληρη την περιοχή, ενώ σε κοντινή απόσταση βρίσκονται η ονομαστή μονή Πατέρων και η μονή Παλιουρής, γνωστή για το πανηγύρι της.

Η Διαδρομή ανηφορίζει προς την περιοχή του Ζαγορίου, στον εθνικό δρυμό Βίκου-Αώου, με πιο χαρακτηριστικό στοιχείο τη μοναδικής ομορφιάς χαράδρα του Βίκου αλλά και τις φυσικές πισίνες του Πάπιγκου και τη Δρακολίμνη της Γκαμήλας. Στην ευρύτερη περιοχή απλώνονται χωριά και παραδοσιακοί οικισμοί με ξενώνες, εστιατόρια και εργαστήρια τοπικών προϊόντων.

Τελευταίος σταθμός τής Διαδρομής του Κρασιού της Ηπείρου, η περιοχή της Κόνιτσας, με ανεπανάληπτες φυσικές ομορφιές που διαμορφώνονται στους ορεινούς όγκους του Γράμμου, του Σμόλικα, της Γκαμήλας και στο πέρασμα των ποταμών Σαραντάπορου, Αώου και Βοϊδομάτη. Η περιοχή προσφέρεται για εναλλακτικές μορφές αναψυχής, διασκέδασης και τουρισμού (πεζοπορία, ράφτινγκ, καγιάκ, αλεξίπτωτο πλαγιάς, χειμερινό σκι στη Βασιλίτσα κοκ.).

Η Διαδρομή του Κρασιού της Νάουσας αποτελεί την πλέον διάσημη περιοχή παραγωγής κρασιού τής Βορείου Ελλάδος. Εδώ ωριμάζει η πιο εκλεκτή ερυθρή ποικιλία του βορειοελλαδικού χώρου, το ξινόμαυρο, ενώ στην περιοχή υπάρχει σημαντικός αριθμός επισκέψιμων οινοποιείων.

Η διαδρομή ξεκινά από τη Βέροια, 74 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, και το μικρό χωριό της Βεργίνας, με το παγκόσμιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον για τα ευρήματα και το ομώνυμο μουσείο (όπου, μεταξύ άλλων, εκτίθενται τα ευρήματα από τους τάφους των μακεδόνων βασιλέων). Στη συνέχεια φτάνουμε στη Νάουσα, την πόλη που έγινε γνωστή για τους καταρράκτες, τα νηματουργεία, το καρναβάλι και, φυσικά, το κρασί της.

Ο περιηγητής τής διαδρομής μπορεί να επισκεφθεί τα οινοποιεία Έλινος στη Φυτειά, Μπουτάρη στη Στενήμαχο, Κτήμα Φουντή στη Νέα Στράντζα, Κυρ-Γιάννη στο Γιαννακοχώρι και Βαένι Νάουσα στην Επισκοπή.

Παράλληλα, στη Νάουσα λειτουργεί από τον Δημοτικό Πολιτιστικό Οργανισμό Νάουσας το Μουσείο Οίνου και Αμπέλου. Το μουσείο στεγάζεται στο παραδοσιακό-διατηρητέο, ανακαινισμένο κτίριο Ι. Μπουτάρη: πρόκειται για ένα νεοκλασικό κτίριο που ανεγέρθη το 1908 (όπως φαίνεται και στη μαρμάρινη πλάκα στην πρόσοψή του) από τον Ιωάννη Μπουτάρη, ιδρυτή της ομώνυμης εταιρείας, κατασκευάστηκε δε για να χρησιμοποιηθεί ως οινοποιείο (το πρώτο οργανωμένο οινοποιείο στην Νάουσα). Στο μουσείο υπάρχουν εκθέματα που παρουσιάζουν στον επισκέπτη και στον μελετητή όλη την παραδοσιακή διαδικασία παραγωγής κρασιού –από τον αμπελώνα μέχρι την αποθήκευσή του σε βαρέλια-, όπως επίσης και μικροαντικείμενα απαραίτητα για τη διαδικασία παραγωγής και κατανάλωσης του κρασιού. Το μουσείο αναβαθμίζει το τουριστικό προϊόν των Δρόμων του Κρασιού της περιοχής, προσφέροντας ακόμη ένα στοιχείο στο πολύμορφο τοπικό «παζλ» και εμπλουτίζοντας με τον τρόπο αυτό την υφισταμένη υποδομή των οινοποιείων.

Στη διάθεση των επισκεπτών βρίσκεται και μια μεγάλη λίστα επιλεγμένων ξενώνων, εστιατορίων, εργαστηρίων τοπικών προϊόντων και επιχειρήσεων που προσφέρουν εναλλακτικές δραστηριότητες αναψυχής –τα μέλη του δικτύου που ολοκληρώνουν την αγροτουριστική πρόταση των Δρόμων του Κρασιού της Βορείου Ελλάδος. Ασφαλώς, απαραίτητη είναι μία επίσκεψη και σε πλήθος άλλων αξιόλογων χώρων της περιοχής, όπως το μουσείο και ο αρχαιολογικός χώρος της Βεργίνας, οι βυζαντινοί και μεταβυζαντινοί ναοί και το αρχαιολογικό μουσείο της Βέροιας, η Νάουσα (με το πάρκο της με πανοραμική θέα στον κάμπο, το Λαογραφικό Μουσείο, τον καταρράκτη των Σουμπάνων-ιστορικό χώρο θυσίας των ναουσαίων γυναικών το 1822, κ.ά), τους μακεδονικούς τάφους των Λευκαδίων, τη Σχολή του Αριστοτέλη στο Νυμφαίον της Μίεζας, έξω από τη Νάουσα, τα χιονοδρομικά κέντρα στα Τρία Πέντε Πηγάδια και στο Σέλι, την Αραπίτσα και τον χώρο αναψυχής στον Άγιο Νικόλαο Νάουσας.

Η Διαδρομή Πέλλας-Γουμένισσας γεωγραφικά ανήκει στους νομούς Κιλκίς και Πέλλας και περιλαμβάνει τις αμπελοοινικές περιοχές τής Γουμένισσας και των Γιαννιτσών. Τα οινοποιεία που βρίσκονται στη διαδρομή (και συμμετέχουν στους Δρόμους του Κρασιού) είναι της Μπουτάρη ΑΕ, της οικογένειας Τάτση και του Βαγγέλη Χατζηβαρύτη, στη Γουμένισσα Κιλκίς.

Στην κωμόπολη της Γουμένισσας, πρωτεύουσας της επαρχίας Παιονίας, υπάρχει η Ζώνη Ονομασίας Προελεύσεως Ανωτέρας Ποιότητας Γουμένισσας: η ζώνη βρίσκεται 70 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και εκτείνεται στις παρυφές του Πάικου. Εδώ βρίσκονται τα οινοποιεία τής «Μπουτάρης ΑΕ», το Κτήμα Τάτση και το Κτήμα Χατζηβαρύτη.

Κατηφορίζοντας προς τα Γιαννιτσά, ο περιηγητής θα επισκεφθεί στα ανατολικά τον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Πέλλας, με τα μοναδικά ψηφιδωτά δάπεδα και το ομώνυμο μουσείο. Η εξερεύνηση χώρων, γεύσεων και εμπειριών συνεχίζεται δυτικά προς την Αριδαία, για να καλύψει ολόκληρο τον νομό Πέλλας, μέχρι τα γραφικά χωριά γύρω από το χιονοδρομικό κέντρο του Βόρα (Καϊμακτσαλάν): επιλεγμένοι ξενώνες, εστιατόρια, εργαστήρια τοπικών προϊόντων και επιχειρήσεις εναλλακτικών δραστηριοτήτων αναψυχής καλωσορίζουν τους επισκέπτες της περιοχής.

Άλλοι αξιόλογοι επισκέψιμοι χώροι στη Διαδρομή Πέλλας-Γουμένισσας, που πλαισιώνουν την περιήγηση στα οινοποιεία και στα υπόλοιπα μέλη των Δρόμων του Κρασιού, είναι ο παραδοσιακός ορεινός οικισμός της Καστανερής, στο Πάικο, η πόλη του Κιλκίς (με το Αρχαιολογικό και το Λαογραφικό Μουσείο, όπως επίσης και τα μουσεία Πολέμου και Φυσικής Ιστορίας), το Λαογραφικό Μουσείο Γουμένισσας, η μονή της Παναγίας Γουμένισσας, η μονή τού οσίου Νικόδημου, στον Πεντάλοφο Γουμένισσας, και η μονή Αγίου Ραφαήλ στον Γρίβα.

Γεωγραφικά, η Διαδρομή των Λιμνών ταυτίζεται με τις αμπελοοινικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας. Τα οινοποιεία που βρίσκονται στη συγκεκριμένη Διαδρομή και συμμετέχουν στους Δρόμους του Κρασιού της Βορείου Ελλάδος είναι το Κτήμα Άλφα στη Βεγόρα Αμυνταίου και το Κτήμα Βογιατζή στο Βελβεντό Κοζάνης. Στη Σιάτιστα Κοζάνης βρίσκεται το οινοποιείο «Οι Δύο Φίλοι», ενώ στον νομό Καστοριάς συμμετέχει το Κτήμα Στεργίου.

Η ζώνη αμπελοκαλλιέργειας του Αμυνταίου είναι χαρακτηρισμένη ως ζώνη Ονομασίας Προελεύσεως Ανωτέρας Ποιότητας (ΟΠΑΠ) και εκτείνεται στην περιοχή του οροπεδίου του Αμυνταίου. Το υψόμετρο της ζώνης είναι 570-750 μέτρα και καταλαμβάνει περίπου 5.500 στρέμματα αμπελώνων. Χαρακτηριστικό της περιοχής που καταλαμβάνει η ζώνη ΟΠΑΠ είναι οι δύο λίμνες της: η Βεγορίτιδα και η λίμνη των Πετρών. Στις όχθες της Βεγορίτιδας ο επισκέπτης μπορεί να φάει στα ταβερνάκια του Άγιου Παντελεήμονα, με θέα τη λίμνη, όπως επίσης και να κάνει περίπατους στις όχθες. Για τη διαμονή των επισκεπτών προτείνονται επιλεγμένοι ξενώνες σε όλη την περιοχή.

Η λίμνη των Πτερών είναι μια περιοχή ενταγμένη στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Natura, λόγω της διαβίωσης σπάνιων ειδών πουλιών και αρπακτικών (το πρόγραμμα έχει ως στόχο την προστασία των σπάνιων ειδών πουλιών του υδροβιότοπου). Στη συγκεκριμένη περιοχή ο δήμος Αμυνταίου έχει σχεδιάσει την κατασκευή παρατηρητηρίων πουλιών για τους επισκέπτες, ενώ για την ενημέρωσή τους σχετικά με τη λίμνη των Πτερών έχει εκδοθεί ειδικό ενημερωτικό έντυπο.

Ο ταξιδιώτης μπορεί να συνδυάσει την επίσκεψή του στα οινοποιεία της περιοχής με το Νυμφαίο, που βρίσκεται σε απόσταση 23 χλμ. από το Αμύνταιο. Το Νυμφαίο είναι ένας παραδοσιακός οικισμός που έχει γίνει θέρετρο ορεινού τουρισμού. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει το μαγευτικό τοπίο, να περπατήσει στα καλντερίμια του χωριού και να επισκεφτεί το λαογραφικό μουσείο. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται το μονοπάτι Ε4, όπου προσφέρεται μια πανέμορφη διαδρομή μέσα στο κοινοτικό δάσος οξιάς του όρους Νυμφαίο. Επίσης στο χωριό δίνεται η δυνατότητα στους λάτρεις των σπορ να κάνουν ιππασία στην οροσειρά της Πίνδου ξεκινώντας από τον ιππικό όμιλο, να επιδοθούν στο άθλημα του αιωροπτερισμού ή να νοικιάσουν mountain bikes.

Τέλος, στην ίδια περιοχή δραστηριοποιείται και ο «Αρκτούρος», η μη κερδοσκοπική αστική εταιρεία για τη προστασία και διαχείριση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος, με τη δημιουργία του Κέντρου Ενημέρωσης για την Αρκούδα στον Αετό και τον δασικό σταθμό στο Νυμφαίο.

Στο Νυμφαίο (όπως και στο χωριό Σκλήθρο, στους πρόποδες του Βιτσίου, αλλά και σε ολόκληρη την περιοχή) υπάρχουν ξενοδοχεία, ξενώνες και εστιατόρια, όπου ο επισκέπτης μπορεί να δοκιμάσει τοπική παραδοσιακή κουζίνα και διάφορες σπεσιαλιτέ.

Στη συνέχεια ο ταξιδιώτης μπορεί να κατευθυνθεί προς την κωμόπολη του Βελβεντού, το οποίο βρίσκεται 33 χλμ. νοτιοανατολικά της Κοζάνης, στους πρόποδες των Πιερίων, δίπλα στη λίμνη του Πολυφύτου. Ο οικισμός έχει αξιόλογα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία, ενώ παράλληλα μπορείτε να επισκεφθείτε το κάστρο της γειτονικής κωμόπολης των Σερβίων, καθώς και την Κοζάνη, η οποία διαθέτει ένα πολύ αξιόλογο μουσείο, βιβλιοθήκη και αγορά.

Η διαδρομή συνεχίζει προς την ακριτική Φλώρινα και φτάνει μέχρι την Καστοριά, μία από τις πιο όμορφες πόλεις της μακεδονικής γης, καταλήγοντας στα Γρεβενά και την αρχοντική Σιάτιστα.

Σημαντικοί χώροι, με τους οποίους μπορεί να συνδυάσει τις δραστηριότητές του ο επισκέπτης της αμπελοοινικής Διαδρομής των Λιμνών, είναι το χιονοδρομικό κέντρο Βόρα και ο παραδοσιακός οικισμός του Παλαιού Αγίου Αθανασίου, τα λουτρά Αριδαίας στο Λουτράκι (Πόζαρ), το Νυμφαίο και το καταφύγιο του Αρκτούρου, η πόλη της Φλώρινας, το χιονοδρομικό κέντρο της Βίγλας, οι λίμνες των Πρεσπών με τους οικισμούς των Ψαράδων, του Αγίου Αχιλλείου και του Αγίου Γερμανού, το μοναστήρι της Κλεισούρας, ο προϊστορικός οικισμός και το οικομουσείο του Δισπηλιού, η πόλη της Καστοριάς και το απολιθωμένο δάσος Νόστιμου, η Κοζάνη αλλά και η Αιανή (με τον αρχαιολογικό χώρο και το μουσείο).

Στην αρχαιότητα, το Παγγαίο όρος, διάσημο για τα ορυχεία χρυσού και αργύρου, ήταν κέντρο της διονυσιακής λατρείας. Εδώ, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ανατράφηκε ο θεός Διόνυσος και με κρασί του τόπου μέθυσε τα σαρκοβόρα άλογα του τοπικού βασιλιά Λυκούργου. Έτσι, η επόμενη Διαδρομή των Δρόμων του Κρασιού της Βορείου Ελλάδος αρχίζει από το Παγγαίο όρος, το Κοκκινοχώρι (στον δήμο Ορφανού) και περνά από την πόλη της Καβάλας, για να συνεχίσει προς τη Δράμα, περνώντας από το Μικροχώρι. Στη συνέχεια, ανηφορίζοντας προς το Φαλακρό όρος, φτάνει στα Κοκκινόγεια, στο δήμο Προσοτσάνης, και διασχίζει προς τα δυτικά τον νομό Σερρών, προς τον πλούσιο υδροβιότοπο της Κερκίνης.

Επιστρέφοντας στην Καβάλα, ο επισκέπτης θα κατευθυνθεί ανατολικά προς τη Θράκη, με τελικό προορισμό τον νομό Έβρου. Στη διαδρομή, η κοιλάδα του Νέστου, η παραδοσιακή Ξάνθη, τα Άβδηρα (πατρίδα του Δημόκριτου), η λιμνοθάλασσα Βιστωνίδα με τον φυσικό όρμο του Πόρτο Λάγος και η Κομοτηνή. Πιο ανατολικά, ο ταξιδιώτης θα συναντήσει τη Μαρώνεια, το όμορφο χωριό με τα παλιά αρχοντικά στις πλαγιές του Ίσμαρου, ενώ θα κλείσει την περιήγησή του στο Σουφλί.

Στη Διαδρομή (ερχόμενοι από τη Θεσσαλονίκη, περίπου στα 110 χλμ.) θα συναντήσουμε πρώτα το περίφημο λιοντάρι και τα ερείπια της αρχαίας πόλης της Αμφίπολης. Σε μικρή απόσταση, στην Κάρυανη, βρίσκεται το Κτήμα Χατζηγεωργίου και λίγα χιλιόμετρα πιο βόρεια, στο Κοκκινοχώρι, το Κτήμα Βιβλία Χώρα. Συνεχίζοντας παραλιακά τη διαδρομή θα συναντήσουμε την αμφιθεατρικά κτισμένη Καβάλα με το περίφημο βυζαντινό κάστρο, τα τείχη και το επιβλητικό υδραγωγείο. Σε κοντινές τοποθεσίες θα απολαύσουμε ωραίες παραλίες και φρέσκο ψάρι στις ψαροταβέρνες.

Ο δρόμος που οδηγεί από την Καβάλα στη Δράμα περνά από τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων. Οι ανασκαφές στη θέση της αρχαίας πόλης και στα περίχωρα αποκάλυψαν ίχνη της Εγνατίας οδού, την περίφημη ρωμαϊκή αγορά, το αρχαίο θέατρο και πλήθος οικοδομημάτων. Πιο ψηλά στο Παγγαίο όρος βρίσκεται το βυζαντινό μοναστήρι της Εικοσιφοίνισσας, με την αχειροποίητη εικόνα της Παναγίας.

Πριν φτάσουμε στη Δράμα, ο δρόμος κατευθύνεται για λίγο ανατολικά, στο Μικροχώρι. Εκεί, θα επισκεφθούμε το Κτήμα Τέχνη Οίνου Μικροχωρίου.

Η πόλη της Δράμας είναι χτισμένη στους πρόποδες του Φαλακρού όρους, που οι ντόπιοι ονομάζουν «βουνό των λουλουδιών». Η περιήγηση στην περιοχή είναι ιδανική για όλους όσοι αγαπούν το βουνό και το δάσος: θα βρουν χιονοδρομικό κέντρο και τέσσερα ορεινά καταφύγια, το σπήλαιο του Μαρά με πολύχρωμους σταλακτίτες και αντανακλάσεις και το πανέμορφο δάσος της Ελάτης. Συνεχίζουμε βορειοανατολικά, προς τα Κοκκινόγεια Δράμας, μετά την Προσοτσάνη, για να επισκεφθούμε το Κτήμα Παυλίδη.

Στη συνέχεια ο δρόμος κατευθύνεται προς τη Θράκη: περνά από την Ξάνθη, την πόλη με τα χίλια χρώματα, με στολίδι την ανέπαφη και διατηρητέα παλιά πόλη (όπου ένας περίπατος στα στενά σοκάκια και αρχοντικά που θυμίζουν το μεγαλείο της θα συναρπάσει τον επισκέπτη) και, φυσικά, τη νέα πόλη με τα μοντέρνα κτίρια και τα εμπορικά της κέντρα. Έπειτα, κατηφορίζει προς το Θρακικό πέλαγος και φτάνει στα Άβδηρα, για να επισκεφθούμε το οινοποιείο του Κτήματος Βουρβουκέλη, τον παραδοσιακό οικισμό, το λαογραφικό και το αρχαιολογικό μουσείο και την αρχαία πόλη. Συνεχίζει δίπλα στη Βιστωνίδα (τη μοναδικής ομορφιάς λιμνοθάλασσα, παγκοσμίως γνωστή ως καταφύγιο άγριων πτηνών της Μεσογείου), κάνει μία στάση στο γραφικό λιμάνι του Πόρτο Λάγος και φτάνει στο κέντρο της Θράκης, στη Ροδόπη, με τη Μαρώνεια και την ομηρική Ίσμαρο -την πατρίδα του οίνου με τον οποίο, σύμφωνα με τον Όμηρο στην Οδύσσεια, ο πολυμήχανος Οδυσσέας μέθυσε τον Κύκλωπα, απελευθερώνοντας τον ίδιο και τους συντρόφους του. Σήμερα, οι νεοφύτευτοι αμπελώνες αποδεικνύουν την προσπάθεια αναβίωσης και συνέχισης μιας πανάρχαιας οινοποιητικής παράδοσης.

Η διαδρομή τού Διονύσου συνεχίζεται στην ανατολική Ελλάδα, περνώντας από την Αλεξανδρούπολη, τις Φέρες και το Σουφλί, την πόλη με τη μεγάλη παράδοση στην παραγωγή μεταξιού. Κατά μήκος της διαδρομής, επιλεγμένοι ξενώνες, εστιατόρια και χώροι παραγωγής και διάθεσης τοπικών παραδοσιακών προϊόντων αναλαμβάνουν να φιλοξενήσουν και να περιποιηθούν τους περιηγητές.

Εκτός από τα οινοποιία της περιοχής, οι επισκέπτες της Διαδρομής του Κρασιού του Διονύσου μπορούν να επισκεφθούν πολλούς αξιόλογους χώρους αρχαιολογικού και φυσιολατρικού ενδιαφέροντος, όπως η Αμφίπολη, οι Φίλιπποι, το σπήλαιο της Αλιστράτης και το φαράγγι του Αγγίτη, το σπήλαιο του Μαρά, το χιονοδρομικό κέντρο του Φαλακρού, το σπήλαιο των Ποταμών, το δάσος σημύδας στη Μικρομηλιά, το δάσος της Ελάτης, το δέλτα του Νέστου, το Πόρτο Λάγος, τη Θάσο, τα Άβδηρα (με το αρχαιολογικό και λαογραφικό μουσείο και τον παραδοσιακό οικισμό) και τον αρχαιολογικό χώρο της Μαρώνειας.

Η Διαδρομή του Κρασιού της Χαλκιδικής ξεκινά από τον Άγιο Παύλο (με σταθμό το οινοποιείο της εταιρείας Τσάνταλη), συνεχίζει στο Πόρτο Καρράς, στη Σιθωνία (και στο Κτήμα Πόρτο Καρράς), ανηφορίζει στην ορεινή Χαλκιδική, στην Αρναία (και στο Κτήμα Κλαούντια Παπαγιάννη), για να καταλήξει στο Άγιον Όρος, στη Χρωμίτσα (και στο οινοποιείο του Μυλοπόταμου).

Στον Άγιο Παύλο ο περιηγητής θα ξεναγηθεί στο οινοποιείο τής «Τσάνταλη», ενώ, συνεχίζοντας τον δρόμο του, δεν πρέπει να παραλείψει να επισκεφθεί το σπήλαιο των Πετραλώνων, όπου βρέθηκε ο σκελετός του αρχαιότερου ανθρώπου στην Ευρώπη, του Αρχάνθρωπου, όπως ονομάστηκε, ο οποίος έζησε πριν από τουλάχιστον 700.000 χρόνια.

Στα παραθαλάσσια θέρετρα θα βρείτε ταβέρνες που απλώνουν τα τραπέζια τους πάνω στο κύμα και θα απολαύσετε φρέσκο ψάρι με λαχταριστούς θαλασσινούς μεζέδες. Η Σιθωνία, η μεσαία χερσόνησος της Χαλκιδικής, είναι γεμάτη γραφικά λιμανάκια, παραλίες με άμμο, καταπράσινες εκτάσεις και παραθαλάσσιους οικισμούς. Μετά τον Νέο Μαρμαρά και το τουριστικό συγκρότημα Πόρτο Καρράς, ο επισκέπτης θα ξεναγηθεί στο Κτήμα Πόρτο Καρράς, στις ηλιόλουστες πλαγιές του όρους Μελίτωνα. Εκτός από την ομορφιά των κολπίσκων με τα διάφανα νερά, ο περιηγητής θα βρει γήπεδα γκολφ, τένις, άλογα για ιππασία, σκάφη για ιστιοπλοΐα ή άλλα θαλάσσια σπορ και mountain bikes που θα ικανοποιήσουν κάθε ανάγκη του για άθληση. Θα επισκεφτεί τον Παρθενώνα, ένα κουκλίστικο ορεινό χωριό που, ενώ στη δεκαετία του 1970 εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του, σήμερα ξαναπαίρνει ζωή από τους πρωτοπόρους που αγόρασαν και αναστήλωσαν τα πέτρινα σπίτια του, προτιμώντας το υγιεινό κλίμα του βουνού, την ησυχία και τη θαυμάσια θέα. Στον Νέο Μαρμαρά θα βρείτε αρκετές ψαροταβέρνες που στρώνουν τα καρό τραπεζομάντιλά τους πάνω στην άμμο, σχεδόν μέχρι το κύμα, σερβίροντας καλοψημένο ψάρι και δροσερό κρασί.

Η περιήγηση στη Διαδρομή του Κρασιού της Χαλκιδικής συνεχίζεται βόρεια, στην κωμόπολη της Αρναίας και στο Κτήμα Κλαούντια Παπαγιάννη. Μέσα από παραδοσιακά ορεινά χωριά, η διαδρομή φθάνει μέχρι τα αρχαία Στάγειρα, πατρίδα του Αριστοτέλη, και την παραθαλάσσια Ολυμπιάδα, ένα πανέμορφο τουριστικό χωριό.

Επιστρέφοντας νοτιότερα, στην ανατολική χερσόνησο της Χαλκιδικής, βρίσκεται η Αθωνική Πολιτεία. Σχεδόν σε όλα τα μοναστήρια του Αγίου Όρους υπάρχει μακρόχρονη παράδοση στην τέχνη της αμπελουργίας και της παραγωγής κρασιού. Η επίσκεψη στον αμπελώνα του Άγιου Όρους μπορεί να πραγματοποιηθεί, ωστόσο, μόνο από άνδρες. Ο Ευάγγελος Τσάνταλης έκανε μιαν αξιόλογη προσπάθεια να αναβιώσει τον ιστορικό αμπελώνα στη Χρωμίτσα του Άγιου Όρους, σε συνεργασία με τους μοναχούς: αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας είναι ο πανέμορφος αμπελώνας του Άγιου Όρους, που καλλιεργείται από μοναχούς. Η ξενάγηση στο Άγιον Όρος συνεχίζεται στο οινοποιείο του Μυλοποτάμου, ένα από τα νεότερα μέλη της Ένωσης Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Βορείου Ελλάδος.

Οι ταξιδιώτες της Διαδρομής του Κρασιού της Χαλκιδικής μπορούν να συνοδεύσουν τις οινογευστικές περιπλανήσεις τους με φιλοξενία και γευσιγνωσία τοπικών συνταγών υψηλού επιπέδου, όπως και με ποιοτικά τοπικά προϊόντα και εναλλακτικές δραστηριότητες αναψυχής στις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις-μέλη των Δρόμων του Κρασιού.

Η περιήγηση στη Διαδρομή της Χαλκιδικής πλαισιώνεται από μια σειρά από αξιοθέατα και δραστηριότητες, όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο Πολύγυρου, τα αρχαία Στάγειρα, η Όλυνθος, το κάστρο της Τορώνης, η Αρναία, το κάστρο της Ρεντίνας, η Ιερισσός, η Καλλιθέα και η Ουρανούπολη αλλά και μια επίσκεψη στις μονές του Αγίου Όρους και τον περίπλου του Όρους με καραβάκι.

Στο κέντρο των Δρόμων του Κρασιού τής Βόρειας Ελλάδας βρίσκεται η Θεσσαλονίκη –η κλασική, ελληνιστική, ρωμαϊκή, βυζαντινή και, σήμερα, βαλκάνια πόλη. Τη λαμπρή διαχρονική παρουσία της μαρτυρούν οι ναοί, η αγορά, τα ανάκτορα, ο ιππόδρομος, οι βασιλικές, τα κάστρα, τα λουτρά, τα τεμένη και τα art deco κτίριά της.

Στη διαδρομή του κρασιού της Θεσσαλονίκης ο επισκέπτης θα περάσει από το Καλοχώρι και το Δέλτα του Αξιού (με τον αξιόλογο υδροβιότοπο) με κατεύθυνση είτε βόρεια (στον Λαγκαδά και στην ορεινή Όσσα) είτε ανατολικά (στον Ασκό και στις λίμνες Κορώνεια και Βόλβη, μέχρι τον Στρυμωνικό κόλπο). Πλησιέστερα στη Θεσσαλονίκη, η διαδρομή οδηγεί σε Περαία, Αγία Τριάδα και Νέα Μηχανιώνα, για να καταλήξει στην Επανομή, στο ακρωτήρι στην άκρη του Θερμαϊκού.

Τα οινοποιεία όπου μπορούν να ξεναγηθούν οι επισκέπτες τής περιοχής περιλαμβάνουν το Κτήμα Γεροβασιλείου στην Επανομή, το Κτήμα Μπαμπατζιμόπουλου στην Όσσα Λαγκαδά και την Οινοποιία Κεχρή στο Καλοχώρι. Κατά μήκος της διαδρομής, οι περιηγητές έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν ζεστή φιλοξενία, τοπικές γεύσεις και παραδοσιακά προϊόντα από τις επιλεγμένες επιχειρήσεις-μέλη των Δρόμων του Κρασιού της Βορείου Ελλάδος.