Κείμενο: Ελένη Γρηγορίου*
Το κρασί αποτελεί διαχρονικά στοιχείο πολιτιστικής κληρονομιάς και γαστρονομικής παράδοσης. Σήμερα, άλλωστε, το ενδιαφέρον για το κρασί αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο σε trend της εποχής. Ταυτόχρονα, όμως, το κρασί συνιστά ξεχωριστό αντικείμενο νομικής προστασίας πολλαπλών δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Λόγω της μεγάλης σημασίας της προστασίας αυτής, τα νομοθετικά πλαίσια στην Ευρωπαϊκή Ένωση κινούνται σταθερά προς αυτήν την κατεύθυνση, μεταδίδοντας σε παραγωγούς και εμπόρους την ανάγκη υιοθέτησης όλων των απαραίτητων νομικών εργαλείων, με σκοπό τη διασφάλιση της ποιότητας και της προέλευσης των κρασιών τους. Ο απώτερος στόχος; Καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα και απόκτηση φήμης στο ευρύ κοινό και τον ανταγωνισμό.
Η προστασία νέων φυτικών ποικιλιών και η σήμανση των ενδείξεων ΠΟΠ και ΠΓΕ προφανώς πιστοποιούν, σε συλλογικό επίπεδο, την ποιότητα των χαρακτηριστικών και της γεύσης ενός κρασιού που προέρχεται από φημισμένες αμπελοοινικές περιοχές, ακόμη και για τους πιο απαιτητικούς οινογνώστες. Παρόμοιο σκοπό εξυπηρετεί το (σχεδόν άγνωστο μέχρι σήμερα, για τα ελληνικά δεδομένα) συλλογικό σήμα ως εργαλείο για τη δήλωση της προέλευσης και για τη συνολική ενίσχυση και εξωστρέφεια των τοπικών συνδέσμων και ενώσεων παραγωγών μιας περιοχής.
Στην εποχή του μάρκετινγκ, της εικόνας και των σόσιαλ μίντια, ωστόσο, τις εντυπώσεις των επαγγελματιών και των ενημερωμένων καταναλωτών κερδίζουν το πρωτότυπο σχέδιο φιάλης, το ευφάνταστο όνομα και ο καλοδουλεμένος λογότυπος της ετικέτας, αναδεικνύοντας την κατοχύρωση των βιομηχανικών σχεδίων και των εμπορικών σημάτων σε απαραίτητα εργαλεία για τους οινοπαραγωγούς που στοχεύουν στη δημιουργία επιτυχημένων brands κρασιών, με εγγύηση ποιότητας και προέλευσης την ίδια τους την ετικέτα.
Αναμφισβήτητα, η ταυτότητα που δημιουργείται μέσω ενός καταχωρισμένου εμπορικού σήματος ενισχύει διπλά τον δικαιούχο: αυξάνοντας τα κέρδη από τις πωλήσεις των προϊόντων που το φέρουν και ενισχύοντας την εικόνα και τη φήμη της επιχείρησης συνολικά, χάρη στη σύνδεση που προκαλείται στην αντίληψη του καταναλωτικού κοινού για τα συγκεκριμένα αγαθά, ως προερχόμενα από αυτήν. Το γεγονός αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και επιβεβαιώνεται πλήρως στην περίπτωση του κρασιού, το οποίο, αποτελώντας πολύτιμο προϊόν, απευθύνεται σε ένα εκλεπτυσμένο καταναλωτικό κοινό, με πολλές ετικέτες να αποκτούν υπεραξία λόγω της προέλευσής τους από συγκεκριμένους παραγωγούς.
Αναγνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία των νομικών εργαλείων για την προστασία της βιομηχανικής ιδιοκτησίας, τα τελευταία χρόνια και ήδη για το 2025 η Ευρωπαϊκή Ένωση υλοποιεί πρόγραμμα επιδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, παρέχοντάς τους οικονομικό κίνητρο και ενίσχυση, για να κατοχυρώσουν και να προστατεύσουν τα εμπορικά τους σήματα και τα δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας.
