Αγκάθα

Μπήκα πριν από λίγες ημέρες σε ένα βιβλιοπωλείο και είδα σε μεγάλες στοίβες τα βιβλία της στις νέες μεταφράσεις, που άρχισαν να εκδίδουν πριν από ενάμιση χρόνο οι εκδόσεις «Ψυχογιός». Όσο κι αν έχει επικριθεί για ρηχούς χαρακτήρες, υπερβολικά «τεχνικές» ίντριγκες, εξωπραγματικές συλλήψεις για τη λύση των μυστηρίων και, κυρίως, για την απόλυτα λανθασμένη για κάποιους μετατόπιση του «γιατί έγινε ένα έγκλημα» στο «ποιος το έκανε», φαίνεται να παραμένει η αδιαφιλονίκητη βασίλισσα του εγκλήματος, μπαίνοντας με φόρα και άνεση και στο θολό τοπίο τού 21^ου αιώνα.

Αγαπώ την Αγκάθα Κρίστι ολόκληρη τη ζωή μου – δεν υπάρχει συζήτηση για την αστυνομική λογοτεχνία στην οποία να έχω εμπλακεί και να μην πήρα το μέρος της. Σύμφωνοι: το έγκλημα σ’ αυτήν μοιάζει υπερβολικά «αποκαθαρμένο», αν και οι δικοί της χαρακτήρες σκοτώνουν από εκδίκηση, απληστία, ζήλια, αλαζονεία. Ναι, δεν υπήρξε μεγάλη ανατόμος τής κοινωνίας και της εποχής της – μάλλον δεν θα έδινε δεκάρα γι’ αυτό, αλλά στο έργο της υπάρχει πάντα ξεκάθαρο το πλαίσιο.

Οι πλέον εμβληματικοί χαρακτήρες της, ο Ηρακλής Πουαρώ, ο λοχαγός Χέιστινγκς και ο επιθεωρητής Τζαμπ, οι οποίοι εμφανίζονται για πρώτη φορά στο πρώτο της μυθιστόρημα, «Η μυστηριώδης υπόθεση στο Στάιλς», βγαίνουν μέσα από την ομίχλη του Α’ παγκοσμίου πολέμου, έστω κι αν ο αχός τού πολέμου μοιάζει υπερβολικά μακρινός. Κι από την άλλη, υπάρχει και η Τούπενς Μπέρεσφορντ, ίσως λιγότερο γνωστή, αλλά απίθανα γοητευτική, που εκπροσωπεί τη δυναμική γυναίκα που χρειάστηκε να πάρει τα ηνία στα χέρια της μετά τον ίδιο πόλεμο, που έφερε πίσω άνδρες ράκη, που άφησε μιαν Ευρώπη που δεν μπορούσε πλέον να αναγνωρίσει τον εαυτό της – και η Αγκάθα Κρίστι ήταν εκεί, για να το καταγράψει κι αυτό. Με τον δικό της τρόπο.

Δίπλα μου στο βιβλιοπωλείο στάθηκε ένα κορίτσι που προσπαθούσε να διαλέξει. «Να πάρεις το ‘Στάιλς’», τη συμβούλευσα, προσθέτοντας πως για εμένα ήταν το καλύτερο αστυνομικό που διάβασα ποτέ.