Αισιοδοξία με το βλέμμα στη μεθεπόμενη ημέρα

Ζούμε μια έκτακτη κατάσταση. Μια κατάσταση που γενιές ολόκληρες δεν είχαν ζήσει (και που ήλπιζαν να μη ζήσουν). Μια πανδημία είναι από τα πιο άγρια, από τα πιο δύσκολα που καλείσαι να χειριστείς – εσύ, ο απτός, αντιμέτωπος με έναν εχθρό αόρατο, παρά ταύτα δυνητικά φονικό. Έλαχε σ’ εμάς να βιώσουμε τη δοκιμασία τού κορωνοϊού. Και οφείλουμε σε εαυτούς και αλλήλους να την ξεπεράσουμε.

Και θα την ξεπεράσουμε – ποτέ στην ιστορία μια πανδημία δεν κατάφερε, στο τέλος, να εξαφανίσει την ανθρωπότητα (παρότι σε ορισμένες περιπτώσεις άφησε βαθιές πληγές στο σώμα της). Σήμερα είμαστε σε καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι στο παρελθόν – η επιστήμη έχει προχωρήσει θεαματικά, η γνώση εμπλουτίζεται καθημερινά, τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας είναι σημαντικά περισσότερα. Και, ευτυχώς, η ανθρωπότητα είναι σήμερα περισσότερο διασυνδεδεμένη από οποτεδήποτε άλλοτε στην ιστορία της – είμαστε κυριολεκτικά ένα παγκόσμιο «χωριό», που ανταλλάσσει κάθε λεπτό τής ημέρας όλη αυτή την επιστήμη και τη γνώση και τα μέσα. Ναι, ο εχθρός είναι υπαρκτός: σήμερα όμως είμαστε σε καλύτερη θέση από οποτεδήποτε άλλοτε στο παρελθόν, ώστε να βγούμε νικητές (και) από αυτήν τη μάχη, στον συντομότερο δυνατό χρόνο.

Είμαι αισιόδοξος για την επόμενη ημέρα – το πόσο σύντομα θα τελειώσουμε μ’ αυτήν την περιπέτεια. Είμαι αισιόδοξος ειδικά για τη χώρα μας, καθώς (για πρώτη φορά σε όσα χρόνια θυμάμαι) βλέπω το κράτος να βρίσκεται τουλάχιστον ένα βήμα μπροστά από τους πολίτες, να λαμβάνει σκληρά μέτρα πολύ πιο άμεσα απ’ ό,τι άλλες χώρες, που θεωρούνται οργανωτικά και υγειονομικά περισσότερο προοδευμένες σε σύγκριση με τη δική μας (και που, σε πολλές περιπτώσεις, καταγράφουν σημαντικά περισσότερα κρούσματα κορωνοϊού), να μη διστάζει να σπάσει αβγά, κατά το κοινώς λεγόμενο, σε περιπτώσεις όπως η διάσταση απόψεων με την Εκκλησία σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των χώρων λατρείας.

Είμαι ακόμη πιο αισιόδοξος όμως, όσο προχωρά ο καιρός, για τη μεθεπόμενη ημέρα. Για το πώς θα είμαστε αφού παρέλθει η κρίση. Σήμερα, Σάββατο 21 Μαρτίου, είναι η πρώτη ημέρα τής άνοιξης. Κι όσο κι αν αυτό δεν φαίνεται ακόμη, είμαι σίγουρος ότι η άνοιξη έρχεται (κυριολεκτικά και μεταφορικά). Είμαι πεπεισμένος ότι η μεθεπόμενη ημέρα θα μας βρει λίγο πιο ενωμένους – οι δυσκολίες είχαν πάντοτε τέτοια επίδραση στις κοινωνίες. Θα μας βρει λίγο πιο συνειδητοποιημένους και ευγνώμονες γι’ αυτά που έχουμε – τρεις μήνες πριν, το κύριο θέμα που μας δίχαζε στον δημόσιο διάλογο ήταν το πόσο επιτυχημένος ήταν ο χριστουγεννιάτικος στολισμός σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Θα μας βρει με κάποιες καλές συνήθειες λίγο περισσότερο ενταγμένες στην καθημερινότητά μας – αυτήν την περίοδο, το e-shopping καλύπτει σημαντικά μεγαλύτερο μέρος των αναγκών μας· έχω κάθε λόγο να πιστεύω ότι κάτι θα μείνει και μετά. Το σημαντικότερο όλων, όμως: το ελατήριο της κοινωνίας, που όλο αυτό το διάστημα συμπιέζεται, θα απελευθερωθεί (ελπίζω, Θεού θέλοντος και κορωνοϊού επιτρέποντος, προς τα τέλη Μαΐου), δημιουργώντας ζήτηση, ανάγκη για δημιουργία, δίψα για εξωστρέφεια, για δράση που θα επουλώσει τις πληγές που θα έχει αφήσει πίσω της αυτή η φάση τής πανδημίας σε όλα τα πεδία – της κοινωνίας, της οικονομίας, τού επιχειρείν, της τέχνης, της επιστήμης.

Η κρίση που διερχόμαστε θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «restart», ως επανεκκίνηση της κοινωνίας μας, που, ως εκ της φύσης της, μπορεί να διορθώσει κάποια σφάλματα. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι προσοχή και ατομική ευθύνη, ώστε, μέχρι τότε, να μην εκθέσουμε εαυτούς και αλλήλους σε κίνδυνο. Λίγη υπομονή και βγαίνουμε στο ξέφωτο.