The guest editor
Γράφει η Μαρία Γούλα.
Ο COVID-19 ΘΑ ΑΦΗΣΕΙ ΠΙΣΩ ΤΟΥ ΩΣ ΘΥΜΑΤΑ ΟΛΟΥΣ ΕΜΑΣ, ΚΑΘΩΣ ΘΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ΜΕ ΠΟΙΚΙΛΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ – ΚΑΙ ΔΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ. ΟΙ ΔΥΟ ΜΗΝΕΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΑΣ. ΜΠΟΡΕΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΓΩ, ΕΣΥ, Ο ΦΙΛΟΣ ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΗΚΟΥΜΕ ΣΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΗ ΝΟΣΗΣΟΥΜΕ ΚΑΝ… ΟΜΩΣ, ΜΕΤΑ ΑΠ’ ΟΛΟ ΑΥΤΟ, ΠΟΥ ΘΑ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ, ΑΡΑΓΕ; ΘΑ ΕΧΟΥΜΕ ΤΙΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΜΑΣ; ΘΑ ΜΠΟΡΕΣΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΛΥΨΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΣ ΜΑΣ; ΝΑ ΖΗΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΤΟ ΑΦΗΣΑΜΕ; ΑΛΛΑ, ΚΥΡΙΩΣ: ΘΑ ΜΠΟΡΕΣΟΥΜΕ ΝΑ ΠΑΜΕ ΠΑΡΑΚΑΤΩ;
Πριν από μερικές ημέρες θα έλεγα ότι η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με μια εθνική κρίση. Ήταν οι ημέρες τού Έβρου. Ο «σουλτάνος» είχε δώσει το σύνθημα, τα σύνορα άνοιξαν και ένας μεγάλος αριθμός μεταναστών –και όχι μόνον– έφτασε στα σύνορά μας με την Τουρκία, ελπίζοντας σε ένα μικρό βήμα για ένα μεγάλο αύριο. Όμως τα «τείχη» δεν έπεσαν μπροστά στην (με το έτσι θέλω) τακτική τού Ερντογάν.
Αν σε κάποιους τα λόγια αυτά φανούν σαν ιαχές πολέμου και εθνικιστικών συνθημάτων για τόνωση φρονημάτων, θα τους προφτάσω λέγοντας πως ουδείς τα έβαλε με αθώους ανθρώπους που αναζήτησαν ένα καλύτερο αύριο, όμως όλοι μιλάμε για ανθρώπους με παραβατική συμπεριφορά και για ένα «κύμα» που ήθελε με το ζόρι να «σκάσει» σε στεριές που ήταν μικρές για να το αντέξουν. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι εκείνος που έπαιξε με ψυχές και φέρθηκε απάνθρωπα, για να ενισχύσει το εγώ του, είναι εκείνος που τους οδήγησε με βία και σκοτωμούς μακριά από τα σπίτια τους.
Για να μην επεκταθώ παραπάνω, μια και το θέμα τού κειμένου που θα ήθελα να γράψω δεν είναι αυτό, το μεγάλο στοίχημα του Μητσοτάκη δεν είναι τελικά ο Έβρος (ή δεν είναι τόσο, αυτή τη στιγμή), αλλά ο κορωνοϊός. Όχι μόνον ως ασθένεια για το ανθρώπινο ανοσοποιητικό, αλλά ως ασθένεια ενός ολόκληρου κοινωνικοοικονομικού συστήματος. Γιατί, εκτός από τον στόχο να νοσήσουν λίγοι άνθρωποι, να νοσηλευθούν τόσοι όσους μπορούν να αντέξουν τα νοσοκομεία και να χαθούν όσο το δυνατόν λιγότερες ζωές, βασικός σκοπός είναι ένα ισχυρό «μετά».
Ο Covid-19 θα αφήσει πίσω του ως θύματα όλους εμάς, καθώς θα επηρεάσει τη ζωή μας με ποικίλους τρόπους – και δη οικονομικά. Οι δύο μήνες που ακολουθούν θα είναι καθοριστικοί για την υγεία μας, αλλά και για την υγεία τού κράτους μας. Μπορεί λοιπόν εγώ, εσύ, ο φίλος να μην ανήκουμε στις ομάδες υψηλού κινδύνου, μπορεί να μη νοσήσουμε καν… Όμως, μετά απ’ όλο αυτό, πού θα βρισκόμαστε, άραγε; Θα έχουμε τις δουλειές μας; Θα μπορέσουμε να καλύψουμε τους λογαριασμούς μας; Να ζήσουμε από εκεί που το αφήσαμε; Αλλά, κυρίως: θα μπορέσουμε να πάμε παρακάτω;
Το μεγάλο στοίχημα του Μητσοτάκη δεν είναι να επαναφέρει μια πρότερη κατάσταση, αφού παρέλθει η επιδημία. Είναι να φτιάξει, μέσα από τα μαθήματα που πήραμε (και θα πάρουμε) αυτόν τον καιρό, μια κοινωνία και μια οικονομία πιο δυνατή, πιο ενωμένη, πιο έτοιμη να ανακάμψει, αψηφώντας τα μνημόνια και τις δυσχέρειες που πέρασε. Γι’ αυτό πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να ενσκήψει στα προβλήματα και να δημιουργήσει μια δικλείδα ασφαλείας για όλους τους εργοδότες και τους εργαζόμενους. Για τους πρώτους, να έχουν μια υγιή επιχείρηση. Για τους δεύτερους να μπορέσουν να εργάζονται πλέον σε συνθήκες που δεν θυμίζουν μεσαίωνα, συνθήκες που σου επιτρέπουν να ζήσεις πραγματικά και όχι απλώς να επιβιώνεις, συνθήκες όπου τα όνειρα θα μπορούν να υπάρξουν και πάλι.
Ίσως βέβαια όλο αυτό να μην είναι καν το μεγάλο στοίχημα του Μητσοτάκη. Ίσως να είναι το μεγάλο στοίχημα όλων μας, βάζοντας επιτέλους μυαλό και αποκτώντας ξανά την ανθρωπιά μας.