Θεσσαλονικίτιδα
Γράφει η ΝΑΥΣΙΚΑ ΓΚΡΑΤΖΙΟΥ
ΚΑΘΩΣ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΝΟΥΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ ΣΕ ΥΨΗΛΗ ΤΕΧΝΗ, ΜΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΑΝ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΕΧΟΥΜΕ ΠΙΣΤΕΨΕΙ ΟΤΙ Η ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ, Η ΥΠΕΡΦΑΓΙΑ, ΟΙ ΧΕΙΜΕΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΓΙΑ ΣΚΙ (ΑΚΟΜΗ ΚΙ ΑΝ ΔΕΝ ΜΑΣ ΠΟΛΥΑΡΕΣΟΥΝ ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΛΑΓΚΑΔΙΑ) ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ. ΚΙ ΟΜΩΣ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ.
Έρχονται Χριστούγεννα, τα πιο παράξενα απ’ όλα όσα έχω ζήσει ώς τώρα – και έχω ζήσει παραπάνω από αρκετά. Ta φετινά Χριστούγεννα μπορεί να μην έχουν πάρτι ούτε ψώνια με την κλασική έννοια ούτε συναντήσεις εορταστικές με φίλους ούτε με τους αγαπημένους μας, αφού βρισκόμαστε σε καραντίνα και περιορισμό. Παρ’ όλα αυτά, τα φετινά Χριστούγεννα έχουν μιαν απροσδιόριστη αίσθηση κανονικότητας και επιστροφής στην ουσία.
Αν αφαιρέσουμε όλα τα στολίδια, τα λαμπερά φωτάκια, τις διαφημίσεις των καταστημάτων παιχνιδιών, τους σατέν φιόγκους και τις μεγάλες προσδοκίες μας, μένει τελικά μόνον η ουσία τής μεγάλης γιορτής, το παραμύθι των Χριστουγέννων, το αστέρι τής Βηθλεέμ, οι τρεις μάγοι με τα δώρα, ο μικρός Χριστός που γεννιέται στη φάτνη, το μήνυμα της αγάπης, που τόσο εύστοχα και απλά αποδίδει το παιδικό τραγουδάκι: «Εγεννήθηκες χωρίς στρωματάκι, καλέ μας Χριστούλη. Εγεννήθηκες χωρίς μια σκουφίτσα να φορείς». Αυτοί οι στίχοι νομίζω ότι ήταν η πρώτη μας επαφή με την ενσυναίσθηση – αν και τα μικρά παιδιά, ως τέλεια πλάσματα, νιώθουν τα συναισθήματα αυτούσια και πεντακάθαρα. Μεγαλώνοντας είναι που τα κάνουμε όλα μουρδούλιο… Και χάνουμε τη μπάλα.
Καθώς τα χρόνια περνούν και το μάρκετινγκ των Χριστουγέννων εξελίσσεται σε υψηλή τέχνη, μας δημιουργήθηκαν καινούργιες ανάγκες και έχουμε πιστέψει ότι η υπερκατανάλωση, η υπερφαγία, οι χειμερινές διακοπές για σκι (ακόμη κι αν δεν μας πολυαρέσουν τα βουνά και τα λαγκάδια) είναι αναπόσπαστα στοιχεία τής χριστουγεννιάτικης παράδοσης. Κι όμως, δεν είναι. Φέτος, που δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε τίποτα απ’ αυτά (εκτός από το φαγητό, βέβαια), είναι μια σπουδαία ευκαιρία να ανακαλύψουμε επιτέλους τι είναι πραγματικά τα Χριστούγεννα και πώς και γιατί τα γιορτάζουμε. Ευκαιρία να θυμηθούμε κι εκείνους τους ξεχασμένους τους καλικάντζαρους, τα απόκοσμα πλάσματα που υποτίθεται ότι βγαίνουν από το κέντρο τής Γης την παραμονή των Χριστουγέννων, προσπαθούν να κάνουν ζημιές (αλλά κάνουν κυρίως γκάφες) και φεύγουν άρον άρον την ημέρα των Θεοφανίων, επειδή δεν αντέχουν την αγιαστούρα τού παπά. Η ελληνική παράδοση είναι γεμάτη από καλικαντζαροϊστορίες και τα παιδάκια τις λατρεύουν.
Ακόμη και η κουζίνα μπορεί να γίνει μια παιδική χαρά για ενηλίκους – ο πολύς περίσσιος χρόνος που πλέον διαθέτουμε μπορεί να μας δώσει την ευκαιρία να δοκιμάσουμε τις δεξιότητές μας και σε κάτι πιο περίπλοκο και απαιτητικό. Μπορούμε, ας πούμε, να φτιάξουμε μπακλαβά (πάντοτε θαύμαζα όσους τον πετύχαιναν – βασικά, όλες οι παλιές νοικοκυρές τον πετύχαιναν). Και λαχανοντολμάδες να φτιάξουμε: ό,τι πιο παραδοσιακό και χριστουγεννιάτικο υπάρχει σε φαγητό, αφού συμβολίζουν τα σπάργανα του Χριστού. Και χοιρινό με σέλινο. Και μελομακάρονα. Μόνο να προσέξουμε να μην αφήσουμε κάποιο φαγώσιμο έξω. Καραδοκούν οι καλικάντζαροι!
