Υπάρχει λόγος
Γράφει ο Τάσος Ρέτζιος.
ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΠΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΒΑΖΟΥΜΕ ΣΕ ΒΑΘΡΟ ΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗ ΡΙΧΝΟΥΜΕ ΟΥΤΕ ΕΣΤΩ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΥΜΠΟΝΙΑΣ ΣΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΜΕΝΟΥΝ – ‘Η ΜΑΛΛΟΝ Σ’ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΠΙΜΕΝΟΥΝ ΣΤΙΣ ΑΔΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΔΙΚΑΙΩΤΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΚΑΝΟΥΝ ΑΥΤΟ.
Τον Ρόμπερτ Φισκ τον διάβαζα και τον διαβάζω πάντοτε με μεγάλο ενδιαφέρον. Πολλά απ’ αυτά που γνωρίζω για τη Μέση Ανατολή τα έμαθα από τα ρεπορτάζ και τα άρθρα του. Όχι μόνον αυτό, αλλά, πέρα από τα γεγονότα, διαβάζοντας τον Φισκ, εύκολα διαπιστώνει κάποιος ότι είναι σε θέση («ανεπαισθήτως»…) να σκεφτεί τους δρώντες και τα δρώμενα με τη δική τους φιλοσοφία, η οποία πολλές φορές είναι πολύ μακριά από τον εκάστοτε «δυτικό κανόνα».
Ως εκ τούτου, απόλαυσα και το «Αυτό δεν είναι ταινία» τού Γιουνγκ Τσανγκ, το ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε στο τελευταίο online Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, με ήρωα ακριβώς αυτόν τον «ξένο ανταποκριτή». Ο Φισκ, χωρίς να είναι απόλυτα παλαιάς κοπής ρεπόρτερ, είναι δημοσιογράφος τού πεδίου. Θέλει να δει, να «μυρίσει» την είδηση, να την αναποδογυρίσει, αμέσως μετά να την κατανοήσει και, αν κατακάτσει, τότε ν’ αρχίσει να γράφει. Το «αν κατακάτσει» είναι μάλλον σχηματικό για επαγγελματίες που λειτουργούν με προθεσμίες, αλλά είναι και απαραίτητο, αν δεν θέλεις να σε παρασύρει το πάθος μιας όψιμης ανακάλυψης, ο πυρετός τού επείγοντος, η κάψα τής δικαίωσης.
Ο Φισκ, όπως όλοι οι δημοσιογράφοι σε κάποιες στιγμές τους, αφήνεται συχνά στην παθιασμένη του αλήθεια. Καλύτερα: αφήνεται να τον παρασύρει η ένταση μιας αλήθειας που ανακάλυψε. Και, ως συνήθως, ξεχνάει(;) κι αυτός ότι, έστω κι αν αυτή η αλήθεια μοιάζει αυταπόδεικτη και στέρεα, δεν είναι παρά η δική του εκδοχή τής αλήθειας. Με άλλα λόγια: αυτό που παθαίνουμε πολλές φορές οι δημοσιογράφοι είναι να βάζουμε σε βάθρο την αναζήτηση της αλήθειας και να μη ρίχνουμε ούτε έστω μία ματιά συμπόνιας στις άλλες αλήθειες που επιμένουν – ή μάλλον σ’ αυτούς που επιμένουν στις άδικες και αδικαίωτες αλήθειες τους και γιατί το κάνουν αυτό.
Αν εξαιρέσεις όλους όσοι πιστεύουν ότι η δημοσιογραφία είναι μια αντιεξουσιαστική λειτουργία ή μια εμπορική συναλλαγή, οι υπόλοιποι κάνουν αυτήν τη δουλειά για να φέρουν στην επιφάνεια την αλήθεια. Θα πρέπει, όμως, να είσαι απόλυτα δίκαιος, για να την πιστώσεις ακόμη και στην πιο σατανική εξουσία. Κανείς δημοσιογράφος δεν το μπορεί αυτό – ούτε ο Φισκ. Αυτός, μάλιστα, δεν το θέλει κιόλας…