Ιστορίες μικρών κόσμων
Γράφει η Εύη Καρκίτη
Η ΕΙΔΗΣΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ ΟΥΙΛΙΑΜ ΧΑΡΤ ΞΥΠΝΗΣΕ ΤΗ ΜΝΗΜΗ ΕΚΕΙΝΗΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ ΠΟΥ ΒΓΗΚΑΜΕ ΠΑΡΑΠΑΤΩΝΤΑΣ ΑΠΟ ΕΡΩΤΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ. ΚΙ ΗΤΑΝ ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΒΑΡΙΑ ΚΑΙ ΣΚΛΗΡΗ, ΟΠΩΣ ΑΥΤΕΣ ΠΟΥ ΖΟΥΜΕ ΠΛΕΟΝ, ΚΡΑΤΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΠΟΛΕΜΟΥ, ΤΟ ΑΔΙΑΝΟΗΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΙΑΣ ΣΦΑΓΗΣ. ΠΕΡΑΣΑΝ ΜΟΝΟ ΛΙΓΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΚΑΙ ΗΔΗ ΤΟΝ ΝΟΣΤΑΛΓΟΥΜΕ ΓΙΑ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΕ, ΓΙΑ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΜΑΘΑΜΕ ΝΑ ΑΓΑΠΟΥΜΕ, ΓΙΑ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΘΕΩΡΗΣΑΜΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ.
Ίσως κάποιοι να θυμούνται ακόμη τον κινηματογράφο «Θυμέλη». Υπόγειος, σκοτεινός, «ψαγμένος». Καθώς κατέβαινε κάποιος τα σκαλιά του, έβλεπε στους τοίχους αφίσες από τις πιο αγαπημένες ταινίες: την «Πείνα» τού Τόνι Σκοτ, το «Αβγό τού φιδιού» τού Μπέργκμαν, τον «Άνθρωπο που έπεσε στη γη» τού Νίκολας Ρεγκ (με τον Μπόουι στον ρόλο τού εξωγήινου που, με ασύλληπτη διαύγεια, κατανοεί όλα τα ανθρώπινα, όλες τις αβυσσαλέες αντιφάσεις σε μια ταινία βαθιά, δυστοπική και, δυστυχώς, επίκαιρη).
Σε εκείνη τη «σπηλιά» των νεαρών σινεφίλ (με την πρωτοτυπία, μπαίνοντας στην αίθουσα, να βλέπεις την οθόνη από πίσω), στα μακρινά 80s, όταν ο κόσμος μάς αποκαλυπτόταν ως θαύμα, είδα το «Ανεξέλεγκτες καταστάσεις» τού Κεν Ράσελ – καλτ για τις επόμενες γενιές των κινηματογραφόφιλων και εναρκτήρια πράξη έρωτα που έμελλε να διαρκέσει δεκαετίες. Ο Ουίλιαμ Χαρτ, που μας έγνεψε αντίο σε ηλικία μόλις 71 χρόνων, υποδυόταν σ’ εκείνο το φιλμ έναν χαρακτήρα αξέχαστο, βγαλμένο από τα πιο βαθιά όνειρά μας, τις πιο παράλογες προσδοκίες μας, τις πλέον παράφορες ελπίδες μας. Μέχρι πού μπορεί να φτάσει κάποιος, για να λύσει το αίνιγμα της ζωής; «Μέχρι την πρώτη, την πιο απλή μορφή της» ήταν η όχι και τόσο αυτονόητη απάντηση.
Η ανάμνηση της ταινίας, όσο κι αν ξεθώριασε στον χρόνο, ποτέ δεν έσβησε εντελώς. Ο Ουίλιαμ Χαρτ θα είχε μπροστά του ένα εκπληκτικό μέλλον και κάθε φορά θα τρέχαμε να τον συναντήσουμε: «Το φιλί τής γυναίκας αράχνης», «Η μεγάλη ανατριχίλα», λίγο αργότερα «Ο καπνός». Η ευγενική φυσιογνωμία του, η βαθιά φωνή του (τόσο χαρακτηριστική), η ερμηνεία του, η αντιστάρ στάση του, που έμοιαζε να έρχεται από εκείνον τον πολιτισμό που μας κάνει να πιστεύουμε πιο βαθιά τούς ανθρώπους και τους εαυτούς μας.
Η είδηση του θανάτου του ξύπνησε τη μνήμη εκείνης της νύχτας που βγήκαμε παραπατώντας από έρωτα μετά το σινεμά. Κι ήταν ακόμη μία νύχτα βαριά και σκληρή, όπως αυτές που ζούμε πλέον, κρατώντας με την πανδημία και το ημερολόγιο ενός πολέμου, το αδιανόητο χρονικό μιας σφαγής. Πέρασαν μόνο λίγες ημέρες από τον θάνατό του και ήδη τον νοσταλγούμε για όλα αυτά που αντιπροσώπευε, για όλα αυτά που μάθαμε να αγαπούμε, για όλα αυτά που θεωρήσαμε σημαντικά.
Ω, Ουίλιαμ! Μάλλον ήσουν το τελευταίο νήμα, φτιαγμένο από εύθραυστο μετάξι, που μας κρατούσε κοντά στην αθωότητά μας. Φοβάμαι πως τίποτα πια δεν μας δένει μ’ αυτήν.
