Υπάρχει λόγος
Γράφει ο Τάσος Ρέτζιος
ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΕΡΓΑ, ΕΙΔΙΚΑ ΟΤΑΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΟΝΤΑΙ ΚΑΠΩΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΣΤΗΜΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ, ΦΤΙΑΧΝΟΥΝ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ, ΤΟ ΑΥΡΙΑΝΟ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΩΠΟ. ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΑΚΟΜΗ ΚΙ ΟΤΑΝ ΑΠΟΤΥΓΧΑΝΟΥΝ. ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ). ΠΑΝΩ ΑΠ’ ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, ΕΙΔΙΚΑ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΕΝΕΡΓΟΥΝ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ (ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ) ΠΟΛΗ ΤΟΥΣ. ΚΑΙ, ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ, ΑΥΤΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΘΕΣΜΙΚΟΥΣ ΡΟΛΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΠΟΤΕ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ.
Περπατώντας πριν από λίγες ημέρες και… συμμετέχοντας στη Remote Thessaloniki, την περιπλανώμενη παράσταση των Rimini Protokoll, στο πρόσφατο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου που οργάνωσε το ΚΘΒΕ, οι σκέψεις για το πώς μπορούν να αξιοποιηθούν χώροι, καταστάσεις και άνθρωποι περίσσεψαν.
Σύμφωνοι: αυτή η κοινωνικοπολιτικά πολιτισμική βόλτα στο κέντρο τής πόλης είχε κάτι από την υπερφίαλη «ανατρεπτικότητα» της νεωτερικότητας και αρκετά υψηλή δόση πολιτικού σχολιασμού… νέας εποχής – αλλά η ουσία βρίσκεται στο… περιτύλιγμα. Έχει ανάγκη η πόλη (όπως και η χώρα) από τέτοιου είδους χειρονομίες, έχει ανάγκη το διαφορετικό, έχει ανάγκη από τα αποτυπώματα πάνω της. Όχι όμως από μικρές δυνάμεις, ομάδες, πρόσωπα. Χρήσιμες αυτές οι πρωτόλειες ή και ενθουσιώδεις προσπάθειες, αλλά δύσκολα θα αφήσουν το παραπάνω αποτύπωμα – στις ευτυχέστερες, συνδυασμένες περιπτώσεις, φτιάχνουν ένα οικοσύστημα που, πάντως, στην Ελλάδα δεν το έχουμε ακόμη δει.
Τα μεγάλα γεγονότα, τα μεγάλα πολιτιστικά έργα, ειδικά όταν απομακρύνονται κάπως από τις συστημικές προτεραιότητες, φτιάχνουν το μέλλον των πόλεων, το αυριανό τους πρόσωπο. Πολλές φορές ακόμη κι όταν αποτυγχάνουν. Αλλά δεν είναι μόνο τα γεγονότα και τα έργα που καθορίζουν τις πολιτιστικές φυσιογνωμίες των πόλεων (και των χωρών). Πάνω απ’ όλα είναι οι άνθρωποι, ειδικά αυτοί που ενεργούν και δημιουργούν για την (και από την) πόλη τους. Και, πολλές φορές, αυτό μπορεί να γίνει και μέσα από θεσμικούς ρόλους που κάποτε αναλαμβάνουν αυτοί οι άνθρωποι.
Πρόσφατα ανέλαβε ως πρόεδρος στον Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων ένας άνθρωπος που συνδυάζει κάτι ιδιαίτερα απαραίτητο στους καιρούς μας: τεχνογνωσία και ικανότητες μάνατζμεντ με πολιτική και κοινωνική ενσυναίσθηση και πολιτισμική ευαισθησία. Η νέα θέση τού Σταύρου Κωνσταντινίδη αποτελεί πολλαπλό κέρδος για την πόλη: ενώ σε κυρίαρχους θεσμούς πλειοδοτεί η εξ Αθηνών διοίκηση, ένας κοσμοπολίτης μεν, αλλά ατόφια Θεσσαλονικιός αναλαμβάνει έναν κομβικό οργανισμό με άπειρες δυνατότητες. Και η διάθεση εκσυγχρονισμού και νεωτερικών πρωτοβουλιών που τον χαρακτηρίζουν σίγουρα θα απλωθεί στα μάλλον σκουριασμένα ανακλαστικά των περισσότερων μουσείων και οργανισμών.
Από την άλλη, είναι καιρός ένας τέτοιος φορέας να αναπτύξει τις τεράστιες δυνατότητές του – ίσως κάνοντας και μια περιπατητική παράσταση, ποιος ξέρει;