Θεσσαλονικίτιδα
Γράφει η ΝΑΥΣΙΚΑ ΓΚΡΑΤZΙΟΥ
Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΚΡΑΥΓΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΗ ΤΙΜΩΡΙΑ, ΑΦΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΝΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΠΟΙΗΣΕΙ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΕΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΚΑΙ ΥΠΟΛΗΨΕΙΣ. ΠΑΝΤΟΤΕ; ΟΧΙ ΠΑΝΤΟΤΕ… ΚΑΙ ΟΧΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΩΣΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ. ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΟΥΜΕ ‘Η ΑΘΩΩΝΟΥΜΕ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΚΡΙΝΟΝΤΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΑ ΜΠΑΓΚΑΖΙΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΜΑΣ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ. ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ ΚΑΙ ΕΥΘΥΚΡΙΣΙΑ. ΚΥΡΙΩΣ ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ.
Πρόκειται για έναν πολύ εύστοχο νεολογισμό, που περιγράφει μία πολύ γνωστή μας κατάσταση: όταν κάποιος σου απευθύνει μια εκ πρώτης όψεως φιλοφρόνηση, η οποία κρύβει έντεχνα από κάτω της μια προσβολή. Π.χ.: «Αγάπη μου, τι ομορφιές είναι αυτές! Μπράβο, μπράβο, ούτε που φαίνονται τα ράμματα από το λίφτινγκ».
«Προσβλιμέντο», λοιπόν. Très à la mode, δυστυχώς. Γεμάτος ο κόσμος και η καθημερινότητά μας από αυτές τις αγένειες που κάνουν τη ζωή μας λίγο χειρότερη. Λες και το χρειαζόμασταν… Υπάρχει ολόκληρη κουλτούρα πλέον για το πώς μπορείς να προσβάλεις με επιτυχία τον συνάνθρωπό σου. Είναι η κουλτούρα τού «shaming», που σημαίνει «ντροπιάζω». Είναι τόσο διαδεδομένη και εξειδικευμένη, που έχει αποκτήσει ορολογία και υποκατηγορίες. Δεν θα εκπλαγώ, αν το δούμε σύντομα και θέμα διδακτορικής διατριβής. Πολύ πιθανό…
Τι είναι το shaming; Είναι η ανελέητη, δημόσια κριτική για κάθε τι που δεν είναι του γούστου μας, της άποψής μας ή της αισθητικής μας. Προσβάλλουμε εξοντωτικά ανθρώπους για τις πολιτικές τους απόψεις, για τα παραπανίσια κιλά τους, τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό, την ηλικία τους. Άγρια πράγματα… Απ’ όλα πιο άγριο, όμως, είναι το λεγόμενο «cancel culture», που επιδιώκει την ολική εξόντωση του θύματος. Πολύ διαδεδομένο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στοχεύει στην απόλυτη διαγραφή ανθρώπων από τα κοινωνικά ή επαγγελματικά κατάστιχα – κυρίως προσώπων που βρίσκονται στην επικαιρότητα για οποιονδήποτε λόγο. Με αφορμή μια πράξη ή δήλωση ή παράλειψη αυτών των μη επιθυμητών προσώπων, προκαλείται ένα «σύννεφο» επίθεσης μίσους, που συνήθως έχει επιτυχία. Και τα μη επιθυμητά πρόσωπα τα τρώει το μαύρο σκοτάδι.
Ενίοτε δεν χρειάζεται καν να υπάρξει αφορμή, για να ενεργοποιηθεί το «cancel culture». Εδώ που ζούμε, στην ωραία μας Ουδετερούπολη, συνηθίζουμε αιώνες τώρα να εξαφανίζουμε ανθρώπους, όταν κάποιος πάει να ξεχωρίσει ή δεν είναι συμπαθής στους αρχηγούς των κοπαδιών. Πάντοτε θα έχω στο μυαλό μου την ιστορία τής Βαλέριας Γαλερίας, της συζύγου τού αυτοκράτορα Γαλέριου και κόρης τού επίσης αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Ο Γαλέριος πήρε το αυτοκρατοριλίκι προίκα, αλλά τη γυναίκα του ουδόλως την τίμησε. Η Βαλέρια Γαλερία έχει μία από τις πιο τραγικές «cancel cultures» τής ιστορίας. Πέραν τού ότι κακοπέρασε με τον Γαλέριο (που την κρατούσε φυλακισμένη, επειδή ήταν κρυπτοχριστιανή), μετά τον θάνατό του οι διάδοχοί του την κυνήγησαν και τελικά την εκτέλεσαν δημόσια εδώ, στη Θεσσαλονίκη. Τέλος, φρόντισαν ώστε το όνομα και η μορφή της να διαγραφούν παντελώς από την ιστορία, σβήνοντας προσωπογραφίες της και ξηλώνοντας απεικονίσεις της, σαν να μην πέρασε ποτέ από τον κόσμο τούτο.
Εδώ, στη Θεσσαλονίκη, την κρατάμε ακόμη αυτήν την απαίσια συνήθεια, αφού είμαστε μανούλες στο να εξαφανίζουμε ανθρώπους. Κυρίως τα αστέρια και τους ξεχωριστούς. Τι σπατάλη ενέργειας και φαιάς ουσίας! Αντί να δουλεύεις για την πρόοδο και το κοινό καλό, να παιδεύεσαι του σκοτωμού, για να καταστρέψεις αυτόν που σου μπαίνει στο μάτι. Χάλια!
