Στιγμιότυπα
Γράφει ο ΜΠΕΡΝΑΡ ΚΟΥΟΜΟ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΜΟΥ ΗΛΙΚΙΑ ΚΡΑΤΩ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΙΓΑΝΤΙΕΣ ΚΑΣΤΑΝΙΕΣ ΠΟΥ ΕΙΧΑΜΕ ΣΤΙΣ ΑΥΛΕΣ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΜΟΥ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΔΕΝΤΡΑ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ. ΕΜΑΘΑ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΟΤΙ ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΕΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΤΟΣΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΟΣΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΚΗΠΟΥΡΟΙ. ΚΑΘΕΝΑΣ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟ, ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΤΟΥ ΤΗΝ ΑΝΘΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΤΩΝ ΚΑΡΠΩΝ, ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ, ΤΙΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ, ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ.
Το τέλος τού φθινοπώρου και η άνοιξη είναι οι κατάλληλες εποχές για το κλάδεμα των δέντρων και των θάμνων. Είναι η εποχή στη Θεσσαλονίκη που με ανησυχία και θλίψη συμμετέχουμε χωρίς προειδοποίηση στις βίαιες μεταμορφώσεις των φουντωμένων δένδρων σε κουφάρια που τους έκοψαν τα μέλη. Ευτυχώς, χάρη στο γενναιόδωρο κλίμα, την άνοιξη η φύση θα πάρει τα πάνω της. Βέβαια, θα περάσουμε ακόμη μία φορά έναν χειμώνα με το θλιβερό θέαμα των ακρωτηριασμένων δενδροστοιχιών. «Ακούμπησα με τη γυμνή πλάτη μου στον φλοιό, το δέντρο μού ξανάδωσε δυνάμεις…».
Από την παιδική μου ηλικία κρατώ ευτυχισμένες αναμνήσεις από τις γιγάντιες καστανιές που είχαμε στις αυλές των σχολείων μου, αλλά και από τα δέντρα τού κήπου τού πατέρα μου. Έμαθα όλα αυτά τα χρόνια ότι στο θέμα τού κλαδέματος των δέντρων υπάρχουν τόσες μέθοδοι όσοι και οι κηπουροί. Καθένας προβλέπει με τον δικό του τρόπο, με την εμπειρία και την ευαισθησία του την ανθοφορία και τη συγκομιδή των καρπών, με βάση το ημερολόγιο, τις γιορτές των αγίων, ακόμη και τον κύκλο τής Σελήνης. Στις πόλεις τα δέντρα έχουν πολλαπλούς ρόλους – βεβαίως και εδώ γίνονται προβλέψεις όταν πρόκειται να κόψει κάποιος ένα κλαδί, προβλέψεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη του δέντρου, αλλά και με άλλα κριτήρια, που μπορεί να είναι αισθητικά ή λειτουργικά. Το κλάδεμα θα είναι, επομένως, διαφορετικό αν πρόκειται για ένα μοναχικό δέντρο, αν πρόκειται για δενδροστοιχία ή για κάτι άλλο, όπως μια περίφραξη που περιορίζει τον άνεμο ή τον θόρυβο.
Οι ειδικοί έχουν ένα πολύ συγκεκριμένο λεξιλόγιο όταν αναφέρονται στα δένδρα: μιλούν για «άτομα», μάλλον από αγάπη (αν δεν είναι από σεβασμό, σίγουρα και από ευθύνη), επειδή η ανάπτυξη των δένδρων χρειάζεται χρόνο. Συχνά αυτός που σχεδιάζει έναν κήπο δεν έχει την τύχη να παρατηρεί τα δέντρα να μεγαλώνουν και δεν θα γνωρίσει, μάλλον, ποτέ το αποτέλεσμα που είχε προβλέψει.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ ο δημόσιος χώρος αποτελεί τη μοναδική μας διέξοδο. Η καθαριότητα, η αποδοχή τής συνύπαρξης και, βέβαια, η φροντίδα των φυτών αποκτούν επείγοντα χαρακτήρα, για να μπορέσουμε να σβήσουμε από την καθημερινότητά μας το θέαμα των δένδρων που έχουν υποστεί βάναυσο κλάδεμα χωρίς την παραμικρή ενσυναίσθηση για την ήδη βεβαρημένη ατμόσφαιρα των περιορισμένων περιπάτων μας. Είναι πολύ σημαντική για τη ζωή στην πόλη η παρουσία τού πρασίνου, η ατμόσφαιρα και το «κλίμα» τού δρόμου και της πλατείας, ιδιαίτερα για την καθημερινότητα που βιώνουμε την περίοδο της πανδημίας. Η στέρηση των στοιχειωδών απολαύσεων και η αστική μοναξιά μάς συνοδεύουν παντού. Ας μην αφήσουμε τα δένδρα μας στα χέρια αυτών που τα κλαδεύουν σαν να επρόκειτο για κοπή ξύλων με προορισμό το τζάκι!
