Το δικό μου πρόγραμμα για τη Θεσσαλονίκη

Πρόσφατα διαβάσαμε για τα 30+ έργα που θα γίνουν στη Θεσσαλονίκη μέχρι το 2030. Πριν από 12 χρόνια (στις 23 Σεπτεμβρίου 2010, στο «Ολύμπιον»), η τότε υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής παρουσίασε το πρόγραμμα «Θεσσαλονίκη 2012». Πέντε ήταν οι μεγάλες πολεοδομικές, αναπτυξιακές και περιβαλλοντικές παρεμβάσεις: ο ανασχεδιασμός τού θαλάσσιου μετώπου τής πόλης, η δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου πολιτισμού και πρασίνου στον χώρο τής ΔΕΘ, ο σχεδιασμός τής νέας περιοχής υποδοχής τής ΔΕΘ και της ευρύτερης ζώνης, η απόδοση στην πόλη ζωτικών χώρων των στρατοπέδων και η χωροθέτηση και ο σχεδιασμός τής Ζώνης Καινοτομίας.

Ούτε το ένα εκατοστό δεν έγινε. Τα χρόνια πέρασαν και σήμερα η λίστα εμπλουτίζεται με νέα έργα – κάποια από αυτά ήταν και στο πρόγραμμα του 2010, αλλιώς. Κάποια νέα έργα θα ζημιώσουν την πόλη – δυστυχώς, η πολιτική ψηφοθηρεί. Νέες κατασκευές γηπέδων μέσα στον αστικό ιστό μόνο στις πολύ αφρικανικές χώρες θα συναντήσουμε πλέον. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει πολλά και ακριβά έργα, συνολική ανάπλαση του παραλιακού μετώπου, «ιπτάμενο» αυτοκινητόδρομο, πολλά άλλα που αφορούν στην ευρύτερη περιοχή, μεγάλα κτιριακά έργα σε βιότοπους (που θα κοστίσουν διπλάσια λόγω του χαλαρού εδάφους) και την πονεμένη 6^η προβλήτα (που ούτε με καισαρική δεν φαίνεται να τους βγαίνει).

Ασχολούμαι και σχεδιάζω γι’ αυτήν την πόλη και τον δημόσιο χώρο της εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες. Το πρώτο μας πανευρωπαϊκό βραβείο με τον Μπερνάρ Κουόμο ήταν ακριβώς πριν από 30 χρόνια και αφορούσε σε μια μεγάλη περιοχή τής Δυτικής Θεσσαλονίκης. Έκτοτε, με την ιδιότητα του αρχιτέκτονα και, κατά περιόδους, του προέδρου τής Μόνιμης Επιτροπής Αρχιτεκτονικών Θεμάτων τού ΤΕΕ/ΤΚΜ, έχω έρθει σε επαφή με όλα τα σημαντικά προβλήματα της Θεσσαλονίκης. Το δικό μου πρόγραμμα θα περιελάμβανε πρωτίστως τους δύο πολύ σημαντικούς πνεύμονες οξυγόνου τής πόλης μας: τον Θερμαϊκό και τον Κεδρηνό λόφο. Φανταστείτε τη Θεσσαλονίκη με ακόμη πιο βρώμικο Θερμαϊκό, φανταστείτε ακόμη περισσότερους αρουραίους να επιπλέουν τουμπανιασμένοι στα νερά του μετά από κάθε καταιγίδα… Φανταστείτε όμως κι έναν καθαρό Θερμαϊκό, που θα μας καλούσε να τον δοκιμάσουμε και να μην πέσουμε από ατύχημα. Να υποθέσω ότι το αναπλασμένο παραλιακό μέτωπο γι’ αυτούς δεν έχει καμία σχέση με τη θάλασσα; Να υποθέσω ότι θα πρόκειται για μια παράθεση κτιριακών όγκων που θα έχουν σχέση με τη θάλασσα ανάλογη με αυτήν του Μεγάρου Μουσικής; Δεν θέλω να το δω αυτό το παραλιακό μέτωπο.

Πολλοί από εμάς έχουμε επισκεφτεί τη Βαρκελώνη και κάποιοι το ξακουστό Μοντζουίκ. Καλή η Ίμπιζα και τα άλλα διάσημα κοσμικά νησιά, όμως εμείς θα τους παρακαλούσαμε να κάνουν μία βόλτα στο Μοντζουίκ, για να αντιληφθούν την αξία και τη δυναμική ενός τέτοιου παραδείσου στις παρυφές τής πόλης. Να διεκδικήσουν από την κεντρική διοίκηση μια άλλη προσέγγιση στα θέματα που ταλανίζουν την πόλη μας.

Το επόμενο έργο που θα πρότεινα θα ήταν η παραχώρηση όλων των πρώην στρατοπέδων (ξεπερνούν τα δέκα) στους αντίστοιχους δήμους, με την υποχρέωση να τους κάνουν χώρους πρασίνου προσβάσιμους από όλους τους πολίτες. Κοστολογικά σας διαβεβαιώνω ότι η απόδοση σε κοινή χρήση όλων των πρώην στρατοπέδων θα έχει κόστος μικρότερο από αυτό που προβλέπεται για τα νέα κτίρια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Θα έχει, επίσης, πολύ μικρότερο κόστος από το ποσό που έχει δεσμευτεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για το σχεδιαζόμενο τεχνολογικό πάρκο Thess INTEC. Η απόδοση σε κοινή χρήση τού μελλοντικού Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά έχει κόστος 12 εκατ. ευρώ (ποσό μηδαμινό σε σχέση με όλα όσα διαβάζουμε). Χωρίς αυτά τα τρία μεγάλα έργα –Θερμαϊκός, Κεδρηνός λόφος και πρώην στρατόπεδα– δεν υπάρχει μέλλον για τη Θεσσαλονίκη.