Ιστορίες μικρών κόσμων
Γράφει η ΕΥΗ ΚΑΡΚΙΤΗ
ΧΟΙΡΙΝΑ ΜΑΓΕΙΡΕΜΕΝΑ ΜΕ ΦΡΟΥΤΑ, ΚΥΔΩΝΙΑ ‘Η ΔΑΜΑΣΚΗΝΑ, ΛΑΧΑΝΟΣΑΡΜΑΔΕΣ (ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΠΟΥ ΔΟΚΙΜΑΖΕΙ ΤΙΣ ΑΛΗΘΙΝΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΕΝΟΣ ΜΑΓΕΙΡΑ), ΠΑΤΑΤΕΣ ΜΕ ΚΑΘΕ ΤΡΟΠΟ, ΤΡΙΜΜΕΝΟ ΛΑΧΑΝΟ, ΔΙΑΣΠΑΡΤΟΙ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΟΙ ΚΟΚΚΟΙ ΡΟΔΙΟΥ ΝΑ ΣΤΟΛΙΖΟΥΝ ΧΑΡΜΟΣΥΝΑ ΕΔΩ ΚΙ ΕΚΕΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΚΡΕΑΤΟΠΙΤΕΣ ΟΡΙΖΑΝ ΤΗ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΓΕΥΣΗΣ.
Είναι η πιο δυνατή ανάμνηση που έχω από τα Χριστούγεννα της παιδικής ηλικίας: για να φτάσουν τα εορταστικά εδέσματα στο τραπέζι έπρεπε να προηγηθεί πολύωρη μαγειρική με τουλάχιστον δύο κρεατικά –αυτό σηματοδοτούσε, εξάλλου, ότι ένα τραπέζι ήταν πράγματι γιορτινό– και αμέτρητες γαρνιτούρες, μεζέδες, πίτες, γλυκά. Η γεμιστή γαλοπούλα ίσως θυμούνται οι παλαιότεροι ότι ήταν μάλλον ξένη προς τις γευστικές παραδόσεις των Χριστουγέννων, τουλάχιστον στην Κεντρική Μακεδονία. Χοιρινά μαγειρεμένα με φρούτα, κυδώνια ή δαμάσκηνα, λαχανοσαρμάδες (το φαγητό που δοκιμάζει τις αληθινές ικανότητες ενός μάγειρα), πατάτες με κάθε τρόπο, τριμμένο λάχανο, διάσπαρτοι εορταστικοί κόκκοι ροδιού να στολίζουν χαρμόσυνα εδώ κι εκεί και οι αριστουργηματικές κρεατόπιτες όριζαν τη συγκλονιστική επικράτεια της γεύσης.
Ελάχιστα από τα εδέσματα αυτά τα αγαπούσαν πραγματικά τα παιδιά. Ήταν γεύσεις δύσκολες και περίπλοκες, απαιτούσαν μια πορεία στη ζωή για να τις κατανοήσει κάποιος, τόσο εκείνες κι εκείνοι που τις μαγείρευαν όσο κι εκείνοι που θα τις γεύονταν. Γι’ αυτό και το πνεύμα τής γιορτής πήγαινε και σκάλωνε στον αχνό που κολλούσε στα τζάμια, στις βαριές μυρωδιές τής κουζίνας, στην προσμονή τής γιορτής, στην προσμονή τής ζωής, στη παρηγοριά που όλο αυτό δημιουργούσε μέσα στη καρδιά τού χειμώνα. Ακόμη και σήμερα, που οι ανέσεις τής κουζίνας εξαφάνισαν αχνό και μυρωδιές, οι γεύσεις έγιναν πιο εκλεπτυσμένες, οι συνταγές πιο ντελικάτες και παγκόσμιες, εκείνο το κομμάτι τής παιδικής ηλικίας μοιάζει να επιβιώνει, να μετατίθεται και να προσδοκά.
Τα φετινά, περίεργα Χριστούγεννα, φορτωμένα από την εμπειρία μιας τραυματικής χρονιάς, μοιάζει να ζητούν πιο πιεστικά από ποτέ αυτό το κομμάτι που έχει μάθει να επιβιώνει στον χρόνο και στις αντιξοότητες. Δεν του είναι πάντα εύκολο, όμως, μέσα στις δυσκολίες, ίσως και να έχει μεγαλύτερη αξία.