fbpx

Citymagthess.gr

Δεν είσαι εσύ. Το OCD σου μιλάει

Μοιραστείτε το

 

Η ψυχολόγος Msc, Phd.c., θεραπεύτρια ζεύγους EFT και οικογενειακή θεραπεύτρια Δέσποινα Δριβάκου.

Η ΙΨΔ μπορεί να περιγραφεί σε δεκάδες μορφές, υπάρχουν ωστόσο τέσσερις βασικές κατηγορίες που μπορούν να οριστούν ως κύριοι τύποι, οι οποίοι περικλείουν περαιτέρω ομαδοποιήσεις: 1. Μόλυνση και πλύσιμο. 2. Αμφιβολία για τυχαία βλάβη και έλεγχος. 3. Συμμετρία, τακτοποίηση και καταμέτρηση. 4. Απαράδεκτες σκέψεις, ταμπού και ψυχικές τελετουργίες. Ας δούμε αναλυτικότερα κάθε τύπο και τους υποτύπους που μπορεί να περιέχει.

ΜΟΛΥΝΣΗ ΚΑΙ ΠΛΥΣΙΜΟ. Ο φόβος τής μόλυνσης συνήθως περιλαμβάνει υπερβολική ανησυχία σχετικά με την απειλή ασθένειας, το αίσθημα ότι το σώμα είναι ακάθαρτο ή ακόμη και συναισθήματα που προκύπτουν από σκέψεις ότι το μυαλό έχει μολυνθεί. Οι φοβισμένοι μολυσματικοί παράγοντες ενδέχεται να περιλαμβάνουν βρωμιά, μικρόβια, ιούς, αίμα, βρώμικους ή ατημέλητους ανθρώπους, έντομα και ζώα.

Τα άτομα με αυτόν τον τύπο ΙΨΔ μπορεί να καταβάλουν προσπάθεια ώστε να αποφύγουν μέρη και καταστάσεις που σχετίζονται με βρωμιά, όπως για παράδειγμα δημόσιες τουαλέτες. Μπορεί ακόμη να εμπλακούν σε διάφορες ρουτίνες, όπως η απολύμανση, η απόρριψη «μολυσμένων» αντικειμένων, η συχνή αλλαγή ρούχων και ο καθορισμός «καθαρών» περιοχών μέσα στο σπίτι τους, που είναι απαγορευμένη ζώνη για άλλους. Αν οι μολυσματικοί παράγοντες δεν μπορούν να αποφευχθούν, καταφεύγουν σε καθαρισμό τού σπιτιού ή σε απολύμανση του σώματός τους και των υπαρχόντων τους. Η επαφή με έναν μολυσματικό παράγοντα συχνά οδηγεί σε φόβο, αηδία ή δυσφορία, ενώ ενίοτε μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα ευθύνης για την εξάπλωση της μόλυνσης σε άλλους.

Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ ΜΟΛΥΝΣΗΣ ΣΥΝΗΘΩΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΕΙΛΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ, ΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΟΤΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΕΙΝΑΙ ΑΚΑΘΑΡΤΟ  Ή ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΣΚΕΨΕΙΣ ΟΤΙ ΤΟ ΜΥΑΛΟ ΕΧΕΙ ΜΟΛΥΝΘΕΙ. ΟΙ ΦΟΒΙΣΜΕΝΟΙ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΝΔΕΧΕΤΑΙ ΝΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΒΡΩΜΙΑ, ΜΙΚΡΟΒΙΑ, ΙΟΥΣ, ΑΙΜΑ, ΒΡΩΜΙΚΟΥΣ  Ή ΑΤΗΜΕΛΗΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, ΕΝΤΟΜΑ ΚΑΙ ΖΩΑ.

ΑΜΦΙΒΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΥΧΑΙΑ ΒΛΑΒΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ. Τα άτομα των οποίων οι πρωταρχικές εμμονές εμπίπτουν σ’ αυτήν την κατηγορία συνήθως βιώνουν εμπειρίες με παρεμβατικές εικόνες, παρορμήσεις και φόβους σχετικούς με την πιθανότητα ακούσιας βλάβης στον εαυτό τους ή σε κάποιον άλλο, μέσω απροσεξίας ή αμέλειας (π.χ., ότι μπορεί να χτυπήσουν έναν πεζό ενώ οδηγούν). Συχνά με τον φόβο τής βλάβης συνυπάρχει αίσθημα αμφιβολίας, φόβου ή αβεβαιότητας, καθώς και αυξημένο αίσθημα ευθύνης.

Οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ελέγχου χρησιμοποιούνται ως μέσο εξουδετέρωσης αυτών των συναισθημάτων, προσπαθώντας να αποτρέψουν τις επικίνδυνες συνέπειες τέτοιων ατυχημάτων.

ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ, ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ. Η τελειομανία είναι ένα τυπικό σύμπτωμα, όπως και η ενασχόληση με την τάξη και την ακρίβεια. Αυτά τα άτομα τείνουν να εμπλέκονται σε ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές που περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενη τακτοποίηση, οργάνωση ή ευθυγράμμιση αντικειμένων, μέχρι να εκπληρωθούν ορισμένες προϋποθέσεις. Έχει προταθεί ότι ένα κοινό θέμα στην κατηγορία συμμετρίας και διάταξης είναι η αίσθηση του «μη ολοκληρωμένου», που συνδέεται επίσης με την ψυχαναγκαστική βραδύτητα.

Τα άτομα με αυτόν τον τύπο ΙΨΔ μπορούν να συμμετάσχουν σε τελετουργίες όπως η τακτοποίηση και η καταμέτρηση, καθώς και σε συμπεριφορές χτυπήματος και αγγίγματος. Κάποιες φορές συνυπάρχει μια «μαγική σκέψη», όπως η πεποίθηση ότι μία σκέψη μπορεί να προκαλέσει ένα γεγονός, ώστε αυτό να συμβεί – ή το αντίθετο (π.χ., αν δεν ευθυγραμμίσω τα πιάτα τού δείπνου, ο γιος μου δεν θα περάσει στις πανελλήνιες εξετάσεις).

ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ, ΤΑΜΠΟΥ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΕΣ. Η διάσταση των συμπτωμάτων «ταμπού» ή «απαράδεκτων σκέψεων» περιγράφει άτομα με ανεπιθύμητες εμμονές, που συχνά είναι θρησκευτικής, βίαιης ή σεξουαλικής φύσης. Αυτή η ομάδα αναφέρεται συχνά στους καθαρά εμμονικούς, λόγω της έλλειψης εμφανών τελετουργιών. Ωστόσο, αυτά τα άτομα τείνουν να συμμετέχουν σε μυστικές τελετουργίες, όπως ψυχαναγκασμούς και υπερβολική αναζήτηση διαβεβαίωσης. Αυτή η διάσταση συμπτωμάτων αφορά άτομα με παρεμβατικές σκέψεις, οι οποίες παραβιάζουν σοβαρά την ηθική ή τις αξίες τους (π.χ., βλάσφημες σκέψεις για θρησκευτικές προσωπικότητες ή παρορμήσεις για βίαια πράγματα).

Τα άτομα αυτά συχνά πιστεύουν ότι οι σκέψεις τους είναι επικίνδυνες και σημαντικές, ενώ αφιερώνουν μέρος τού ψυχικού τους αποθέματος στην προσπάθεια καταστολής των σκέψεών τους. Άλλες απόπειρες ελέγχου των παρεμβατικών σκέψεων περιλαμβάνουν τη διανοητική τελετουργία (π.χ., την εσωτερική διαμάχη τού ατόμου με τον εαυτό του για την ηθική τού χαρακτήρα κάποιου), την εξουδετέρωση με συμμετοχή σε υπερβολική προσευχή ή εξομολόγηση, ώστε να «ακυρώσουν» διανοητικά τις κακές σκέψεις, αντικαθιστώντας τις με καλές, ή την εκτέλεση κάποιας μορφής ελέγχου (π.χ., την ανασκόπηση των συμπεριφορών κάποιου ή την αναζήτηση διαβεβαίωσης).

Η αποφυγή γνωστών παραγόντων που μπορεί να πυροδοτήσουν (triggers) κάποια συμπεριφορά είναι ιδιαίτερα συχνή σ’ αυτήν την ομάδα (π.χ., δικαιολογίες για να αποφύγουν τις ευθύνες φροντίδας των παιδιών, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες σκέψεις). Τα άτομα που κατατάσσονται σ’ αυτήν την κατηγορία είναι πιθανό να υποφέρουν από σοβαρές εμμονές.

Η ΤΕΛΕΙΟΜΑΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΤΥΠΙΚΟ ΣΥΜΠΤΩΜΑ, ΟΠΩΣ ΚΑΙ Η ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑ. ΑΥΤΑ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΤΕΙΝΟΥΝ ΝΑ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ, ΟΡΓΑΝΩΣΗ  Ή ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΙΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ, ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΕΚΠΛΗΡΩΘΟΥΝ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. Σε οποιαδήποτε περίπτωση από τις προαναφερθείσες είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η ΙΨΔ αποτελεί, στην αρχική της μορφή, μια αναστρέψιμη κατάσταση. Ιδιαίτερα στις περιστάσεις κατά τις οποίες οι ανάγκες των ατόμων που πάσχουν είναι εφικτό να ικανοποιηθούν με το να δοθεί χώρος, ώστε να εκφραστούν και να γίνουν αποδεκτές. Ωστόσο, είναι συχνό φαινόμενο η θλίψη που επιφέρει η συγκεκριμένη κατάσταση –είτε με τη δυσκολία λήψης αποφάσεων είτε με όλες αυτές τις «τελετουργίες», τις οποίες αυτοεπιβάλλει το άτομο– να οδηγήσει στη λήψη αντικαταθλιπτικής αγωγής.

Η ψυχοθεραπεία είναι αυτή που θα βοηθήσει ένα άτομο που πάσχει από ΙΨΔ να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής του και να απεμπλακεί από αυτόν τον μηχανισμό οργάνωσης της σκέψης του. Αυτό πραγματοποιείται εκφράζοντας τις ανάγκες του και μαθαίνοντας να φέρνει ισορροπία στους καταναγκασμούς του και τα θέλω του.

Info: Τ. 2314-013.913, Εγνατία 116, ΤΚ. 54622. Ε. ddrivako@gmail.com. W. https://drivakoudespina.com/

* To κείμενο δημοσιεύτηκε στο έντυπο Citymag της 29.10.2022.

Μοιραστείτε το

Κύλιση στην κορυφή

Σεβόμαστε την ιδιωτικότητά σας

Εμείς και οι συνεργάτες μας χρησιμοποιούμε τεχνολογίες, όπως cookies, και επεξεργαζόμαστε προσωπικά δεδομένα, όπως διευθύνσεις IP και αναγνωριστικά cookies, για να προσαρμόζουμε τις διαφημίσεις και το περιεχόμενο με βάση τα ενδιαφέροντά σας. Κάντε κλικ παρακάτω για να συμφωνήσετε με τη χρήση αυτής της τεχνολογίας και την επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων για αυτούς τους σκοπούς.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε την Πολιτική απορρήτου.

Ρυθμίσεις Cookies

Παρακάτω μπορείτε να επιλέξετε ποια cookies θα επιτρέψετε σε αυτή την ιστοσελίδα. Πατήστε στην αποθήκευση ρυθμίσεων για να εφαρμόσετε την επιλογή σας.

ΛειτουργικάΗ ιστοσελίδα για να δουλέψει χρησιμοποιεί κάποια απαραίτητα λειτουργικά cookies.

ΣτατιστικάΗ ιστοσελίδα μας χρησιμοποιεί cookies για στατιστικούς σκοπούς, ώστε να μπορούμε να βελτιώσουμε το περιεχόμενο που σας προσφέρουμε.

Κοινωνικά ΔίκτυαΗ ιστοσελίδα μας χρησιμοποιεί cookies από τα κοινωνικά δίκτυα, ώστε να μπορούμε να σας δείξουμε περιεχόμενο από πλατφόρμες όπως το YouTube και το FaceBook. Αυτά τα cookies μπορεί να καταγράφουν τα προσωπικά σας δεδομένα.

ΔιαφημίσειςΗ ιστοσελίδα μας χρησιμοποιεί cookies για διαφημιστικούς σκοπούς, ώστε να μπορούμε να σας προσφέρουμε περιεχόμενο που σας ενδιαφέρει. Αυτά τα cookies μπορεί να καταγράφουν τα προσωπικά σας δεδομένα.

ΆλλαΗ ιστοσελίδα μας χρησιμοποιεί και ορισμένα cookies από υπηρεσίες που δεν εμπίπτουν στις παραπάνω κατηγορίες