Ο Covid-19 άλλαξε τα παγκόσμια δεδομένα και για την εφαρμογή εξωσωματικής γονιμοποίησης, ανατρέποντας τον προγραμματισμό γυναικών που είχαν ξεκινήσει τη διαδικασία – ειδικά όσων βρίσκονταν κοντά στα 50 έτη, καθώς ο νόμος 3305/2005 «αυθαίρετα», όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, καθηγήτρια Σοφία Καλανταρίδου, «θεωρεί ότι η ηλικία φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής τής γυναίκας είναι τα 50 έτη, όταν ακόμη και η μέση ηλικία εμμηνόπαυσης είναι τα 51 έτη και όχι τα 50».
Η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής υιοθέτησε τις προτάσεις τής Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας σχετικά με τα προληπτικά μέτρα που αφορούν τη λοίμωξη από τον κορωνοϊό Covid-19 και σύστησε στις γυναίκες που επιθυμούν εγκυμοσύνη με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή να αποφύγουν την εγκυμοσύνη σε αυτό το χρονικό διάστημα, ακόμη κι αν δεν πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια της λοίμωξης από τον Covid-19. Για τις γυναίκες που έχουν ήδη υποβληθεί σε πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας, προτείνεται η αναβολή τής εγκυμοσύνης με κατάψυξη ωαρίων ή εμβρύων και μεταγενέστερη εμβρυομεταφορά.
«Αυτή η σύσταση οδήγησε σε απόγνωση πολλές γυναίκες λίγο πριν συμπληρώσουν το 50ό έτος και που είχαν κατεψυγμένα έμβρυα, καθώς σε αυτό το χρονικό διάστημα είχαν προγραμματίσει εμβρυομεταφορά των κατεψυγμένων εμβρύων, ώστε να γίνει εντός του νομίμου ορίου», αναφέρει η κυρία Καλανταρίδου.
Τι θα ισχύει εφεξής
Η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής έλαβε υπόψη «τις αγωνιώδεις εκκλήσεις των μονάδων που εκπροσωπούσαν τις γυναίκες αυτές, προκειμένου να μην ισχύσει το όριο των 50 ετών εν μέσω πανδημίας» και, σε πρόσφατη συνεδρίασή της, μετά από εισήγηση της προέδρου, Σοφίας Καλανταρίδου, και τις τοποθετήσεις τής αναπληρώτριας προέδρου, καθηγήτριας Αστικού Δικαίου στο ΑΠΘ, Αικατερίνης Φουντεδάκη, και του μέλους, καθηγήτριας Διοικητικού Δικαίου, Ευγενίας Πρεβεδούρου, αποφάσισε ομόφωνα ότι «η πανδημία και οι πρωτοφανείς συνθήκες που έχει δημιουργήσει συνιστούν ανωτέρα βία, η οποία κατά γενική αρχή τού δικαίου αναστέλλει τις νόμιμες προθεσμίες ενέργειας ή άσκησης δικαιώματος και αποφάσισε να υιοθετήσει την ερμηνεία σύμφωνα με την οποία το ανώτατο όριο ηλικίας των 50 ετών για την υποβοηθούμενη γυναίκα συνιστά προθεσμία που αναστέλλεται για όσο διάστημα οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες αποτρέπουν την επιχείρηση εμβρυομεταφοράς λόγω της πανδημίας».
Προς αλλαγή τής υφιστάμενης νομοθεσίας
Εξάλλου, πριν ξεσπάσει η πανδημία Covid-19, η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, ως αρμόδιος φορέας σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, ξεκίνησε διαβούλευση με τις επιστημονικές εταιρείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής σχετικά με τις επιτακτικές ανάγκες αλλαγής τής υφιστάμενης νομοθεσίας. Μεταξύ των προτεινόμενων αλλαγών είναι και η αλλαγή τού ανώτατου ορίου ηλικίας τής γυναίκας, προκειμένου να υποβληθεί σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Όπως τονίζει η κυρία Καλανταρίδου, «στην Ελλάδα, η παροχή υπηρεσιών ιατρικής υποβοήθησης της αναπαραγωγής είναι υψηλού επιπέδου και το φιλελεύθερο νομοθετικό πλαίσιο διασφαλίζει στα ζευγάρια που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν υπηρεσίες ασφαλείς, αξιόπιστες και με υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Η χώρα μας αποτελεί πόλο έλξης πολιτών από πολλές χώρες τού κόσμου που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν με μεθόδους τ΄γς ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο θεσπίστηκε πριν από αρκετά χρόνια (Ν. 3089/2002 και Ν. 3305/2005) και υπήρξε πρωτοποριακό και φιλελεύθερο. Τα πρόσφατα ιατρικά επιτεύγματα και οι εξελίξεις τής βιοτεχνολογίας (π.χ., κρυοσυντήρηση γενετικού υλικού) έχουν ξεπεράσει τις πρακτικές που επιβάλλει η ισχύουσα νομοθεσία. Επίσης, αποσπασματικές νομοθετικές παρεμβάσεις που έχουν λάβει χώρα διασπούν την ενότητα του συστήματος της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και εντείνουν την περιπλοκότητα και τις δυσχέρειες εφαρμογής τού νόμου. Οι προτεινόμενες αλλαγές θα ενισχύσουν, επίσης, τη θέση των ελληνικών μονάδων ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στο διεθνές περιβάλλον τού ιατρικού τουρισμού».
Σκοπός τής Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, τονίζει η κυρία Καλανταρίδου, είναι η διασφάλιση της υγείας των πολιτών και η συνδρομή στο έργο των μονάδων ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, που λειτουργούν όπως ορίζει το ελληνικό και το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο.
