ΕΝΩ Η ΦΡΟΝΤΙΔΑ των παιδιών θεωρείται ιστορικά ως γυναικεία δουλειά, σήμερα περισσότεροι μπαμπάδες είναι αυτοί που μένουν σπίτι με τα μικρά τους, αναλαμβάνοντας και τη φροντίδα του σπιτιού κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ο αριθμός των ωρών που αφιερώνουν αυτοί οι μπαμπάδες στη φροντίδα των παιδιών και οι προσδοκίες γύρω από αυτό ποικίλλουν σημαντικά από οικογένεια σε οικογένεια. Επειδή κάθε οικογένεια λειτουργεί διαφορετικά, είναι σχεδόν αδύνατο να καθοριστούν οι ακριβείς ευθύνες του μπαμπά που μένει στο σπίτι.
Ως μπαμπάδες που μένουν στο σπίτι δεν πρέπει να θεωρούνται αποκλειστικά εκείνοι που δεν εργάζονται καθόλου εκτός σπιτιού, καθώς πολλοί πατέρες εργάζονται με μερική απασχόληση ή ακόμη και νύχτες, φροντίζοντας παράλληλα τακτικά τα παιδιά.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένας μπαμπάς μπορεί να είναι «μπαμπάς που μένει στο σπίτι». Μερικοί από τους πιο συνηθισμένους λόγους περιλαμβάνουν την προσωπική επιλογή/επιθυμία φροντίδας της οικογένειας, χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες, το κόστος φροντίδας των παιδιών, απώλεια θέσεων εργασίας ή ομόφυλη σχέση ζευγαριού (όπου ο ένας γονέας επιλέγει να μείνει σπίτι).
ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ. Παρότι το φαινόμενο είναι πλέον συχνότερο, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις που συνδέονται με αυτήν την επιλογή. Ένα κοινό πρόβλημα είναι το στίγμα και τα στερεότυπα που αντιμετωπίζουν οι συγκεκριμένοι μπαμπάδες, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν κρίσεις σχετικά με την αρρενωπότητα και την εργασιακή ηθική τους. Αυτές οι αρνητικές απόψεις μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπιστούν, με την κοινωνική πίεση να οδηγεί ορισμένους άνδρες πίσω στον χώρο εργασίας. Κάποιες φορές, οι μπαμπάδες που μένουν στο σπίτι απεικονίζονται ως «τεμπέληδες», «ανίδεοι» ή «άνευ αρρενωπότητας». Αυτά τα επιβλαβή στερεότυπα μπορούν να επηρεάσουν τα συναισθήματά τους σχετικά με τη δομή της οικογένειάς τους και συχνά οδηγούν σε ντροπή ή άγχος – ταξινομήσεις περιοριστικές, που συχνά βασίζονται σε παρανοήσεις.
ΟΙ ΜΠΑΜΠΑΔΕΣ ΠΟΥ ΜΕΝΟΥΝ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΟΥΝ ΟΤΙ ΑΙΣΘΑΝΟΝΤΑΙ ΑΒΟΛΑ ΝΑ ΣΥΝΔΕΘΟΥΝ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΙΣΗΣ ΜΕΝΟΥΝ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ, ΓΕΓΟΝΟΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΧΕΤΑΙ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΕ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ. ΙΣΩΣ ΔΥΣΚΟΛΕΥΤΟΥΝ ΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΟΥΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΜΗΤΕΡΕΣ ΠΟΥ ΜΕΝΟΥΝ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Ή ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΟΥΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΩΡΑ. ΠΟΛΛΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΓΟΝΕΩΝ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΣΥΝΔΕΣΗ, ΠΗΓΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΟΝΕΩΝ, ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ, ΩΣΤΟΣΟ, ΚΥΡΙΩΣ ΑΠΟ ΜΗΤΕΡΕΣ. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΠΟΥ ΜΕΝΟΥΝ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ, ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΦΙΛΟΞΕΝΕΣ Ή ΝΑ ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΙ ΑΔΥΝΑΤΟ ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΟΥΝ Σ’ ΑΥΤΕΣ.
ΕΛΛΕΙΨΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ. Συχνά αυτές οι αρνητικές κρίσεις προέρχονται από ανθρώπους που, κανονικά, θα έπρεπε να λειτουργούν ως σύστημα υποστήριξης. Οι παππούδες, οι γιαγιάδες και άλλα μέλη της οικογένειας ή φίλοι μπορεί να εκφράζουν αρνητικά συναισθήματα για τα παιδιά που μεγαλώνουν κυρίως με τον πατέρα τους. Ενδέχεται να αισθάνονται άβολα με αυτό το μοντέλο οικογένειας ή να βρίσκεται σε αντίθεση με τις πολιτιστικές τους προσδοκίες. Ως αποτέλεσμα, ο πατέρας που μένει στο σπίτι και το οικογενειακό σύστημα στο σύνολό του μπορεί να λάβουν λιγότερη υποστήριξη απ’ ό,τι θα λάμβαναν εάν η μητέρα έμενε στο σπίτι ή αν εργάζονταν και οι δύο γονείς.
ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ. Οι μπαμπάδες που μένουν στο σπίτι μπορεί να διαπιστώσουν ότι αισθάνονται άβολα να συνδεθούν με άλλους γονείς που επίσης μένουν στο σπίτι στη διάρκεια της ημέρας, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε απομόνωση. Ίσως δυσκολευτούν να σχεδιάσουν συναντήσεις με μητέρες που μένουν στο σπίτι ή να παρακολουθήσουν δραστηριότητες με επίκεντρο τις γυναίκες και τα μωρά. Πολλές ομάδες γονέων προσφέρουν σύνδεση, πηγές ενημέρωσης και εκπαίδευση γονέων, σχεδιάζονται και παρακολουθούνται, ωστόσο, κυρίως από μητέρες. Για τους πατέρες που μένουν στο σπίτι, αυτές οι ομάδες μπορεί να είναι αφιλόξενες ή να αποδειχθεί αδύνατο να ενταχθούν σ’ αυτές.
Αλλά και συναισθηματικά είναι πιο δύσκολο για τους άνδρες να μετακινηθούν από το να έχουν μισθό στην εργασία στο να μένουν στο σπίτι, αμισθί: πατέρες αυτής της κατηγορίας βρέθηκε να έχουν υψηλότερα επίπεδα καταθλιπτικών συμπτωμάτων από τις γυναίκες που κάνουν το ίδιο.
ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ. Παρότι οι αλλαγές στην αγορά εργασίας συνδέονται με τον αυξανόμενο αριθμό μπαμπάδων που μένουν στο σπίτι, ίσως αποδειχθεί πρόκληση για τις οικογένειες να καλύψουν τα έξοδά τους από μία πηγή εισοδήματος. Αυτές οι ανησυχίες οδηγούν κάποιους μπαμπάδες που μένουν στο σπίτι στην επιστροφή στον χώρο εργασίας.
ΤΑ ΟΦΕΛΗ. Πέρα από τις προκλήσεις, υπάρχουν και υπέροχα πράγματα που μπορεί να έρθουν από έναν γονέα που μένει στο σπίτι – ιδιαίτερα έναν μπαμπά. Κάποια από αυτά, ανεξαρτήτως του φύλου του γονέα, περιλαμβάνουν την εξάλειψη των δαπανών παιδικής μέριμνας, τη δυνατότητα να συμβάλλετε καθημερινά στον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνει το παιδί σας και στο τι ακριβώς διδάσκεται, την άμεση διαθεσιμότητα σε περίπτωση που το παιδί τραυματιστεί ή αρρωστήσει, αλλά και τον δεσμό με το παιδί.
Επειδή οι μητέρες θεωρούνται συνήθως ως ο φροντιστής μιας οικογένειας, η ανάληψη αυτού του ρόλου από τους άνδρες ενδέχεται να αποδειχθεί ιδιαίτερα ενδυναμωτική, καθώς η επιτυχία σε πολλαπλούς ρόλους θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη εκτίμηση και αναγνώριση των ικανοτήτων, βελτιώνοντας την αυτοεκτίμηση.
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ, ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΥΠΕΡΟΧΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΡΘΟΥΝ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΓΟΝΕΑ ΠΟΥ ΜΕΝΕΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ – ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΑΝ ΜΠΑΜΠΑ. ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ ΤΟΥ ΓΟΝΕΑ, ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ, ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΛΕΤΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ, ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΤΕΙ Ή ΑΡΡΩΣΤΗΣΕΙ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΔΕΣΜΟ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ.
ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ. Το να είσαι πατέρας που μένει στο σπίτι ενδέχεται, επίσης, να αυξήσει την ανδρική συμμετοχή στην ανατροφή των παιδιών – εξέλιξη επωφελή όχι μόνο για την ατομική δυναμική της οικογένειας, αλλά και για την κοινωνία στο σύνολό της. Τα παιδιά μιας οικογένειας όπου ο πατέρας μένει στο σπίτι, με ρόλο φροντίδας, ενώ η μητέρα εργάζεται εκτός σπιτιού, αναπτύσσουν καλές σχέσεις και με τους δύο γονείς. Παράλληλα, ενισχύεται η συνοχή των γονέων και αυξάνεται ο ποιοτικός χρόνος που περνούν τόσο ατομικά όσο και ως οικογένεια.
Η αμοιβαία κατανόηση όσον αφορά στις πιέσεις των παιδιών και της εργασίας οδηγεί σε επαναπροσδιορισμό των κοινωνικών κανόνων. Δεν είναι ασυνήθιστο να ακούμε ανθρώπους να ρωτούν τους μπαμπάδες αν είναι «νταντάδες» (μια ερώτηση που δεν θα γινόταν ποτέ σε μια μητέρα): ο επαναπροσδιορισμός των κοινωνικών προσδοκιών και κανόνων σημαίνει ότι οι πατέρες θεωρούνται σύντροφοι στη γονική μέριμνα και όχι απλώς παρευρισκόμενοι, που καλούνται μόνο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Οι μπαμπάδες που μένουν στο σπίτι μπορούν να βοηθήσουν να αλλάξουν θετικά οι αντιλήψεις για την αρρενωπότητα, τη φροντίδα και την πατρότητα.
ΘΕΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. Ενώ δεν υπάρχει πολλή έρευνα ειδικά για τους μπαμπάδες που μένουν στο σπίτι, φαίνεται ότι οι εμπλεκόμενοι πατέρες έχουν θετικό και διαρκή αντίκτυπο στην υγεία και την ευημερία των παιδιών τους. Τα οφέλη των πατέρων που μένουν στο σπίτι είναι σίγουρα ένας τομέας όπου απαιτείται περισσότερη έρευνα, τα πλεονεκτήματα ωστόσο αρχίζουν να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένα.
