Οι περισσότεροι ξένοι, αλλά και πολλοί Έλληνες έμαθαν την Αμοργό από την εμβληματική ταινία τού Λικ Μπεσόν «Απέραντο Γαλάζιο» (μια ταινία που γυρίστηκε στο συγκεκριμένο νησί, όπως επίσης και στην Ίο και τα Κουφονήσια), μέσα από τις εξαιρετικές ερμηνείες τού Ζαν Ρενό, της Ροζάνα Αρκέτ και του Ζαν-Μαρκ Μπαρ, αλλά και την υποβλητική μουσική τού Ερίκ Σερά. Η πραγματικότητα ωστόσο είναι ότι η Αμοργός έχει να προσφέρει πολύ περισσότερα – ειδικά για έναν πραγματικό foodie, η Αμοργός μπορεί να αποδειχθεί ένας πραγματικός γαστρονομικός παράδεισος.
Ένα από τα πλέον εμβληματικά προϊόντα (και κορυφή της διατροφικής πυραμίδας των ντόπιων) είναι, αδιαμφισβήτητα, τα όσπρια – ειδικά το κατσούνι, ένα ιδιαίτερο τοπικό προϊόν, συγγενικό προς το μπιζέλι, το οποίο οι μικροί παραγωγοί τού νησιού καλλιεργούν σε πεδινές εκτάσεις. Αποτελεί τη βάση για την περίφημη φάβα, μια αμοργιανή συνταγή που ευελπιστεί να κατοχυρωθεί ως προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Είναι ιδιαίτερα θρεπτικό, έχει βελούδινη υφή και φημίζεται για τη νοστιμιά του. Από την αμοργιανή φάβα, εξάλλου, παρασκευάζονται και οι φαβοκεφτέδες: παρόμοιας φιλοσοφίας με τους ντοματοκεφτέδες, διαθέτουν πολύ πιο πλούσια γεύση, την οποία ενισχύουν τα βότανα και τα μυρωδικά που φύονται στα χωράφια τού νησιού.
Ένα εξαιρετικά δημοφιλές παραδοσιακό πιάτο είναι και ο κοφτός, ένα είδος χυλού που φτιάχνεται από αποφλοιωμένο σιτάρι το οποίο έχει μουλιάσει και χτυπηθεί στο γουδί πριν βράσει μαζί με ντόπια μυζήθρα. Σερβίρεται με σοταρισμένα κρεμμύδια και τριμμένο τυρί, για ακόμη καλύτερη γεύση και εμφάνιση. Αποτελεί αμοργιανό έδεσμα που σερβίρεται την ημέρα τού πανηγυριού τής Αγίας Παρασκευής (25 Ιουλίου), αλλά και την Πρωτοχρονιά, και θα το βρείτε σε αρκετές από τις ταβέρνες τού νησιού.
Τοπικοί «θησαυροί»
Ανάμεσα στα προϊόντα τού νησιού που ξεχωρίζουν για την εξαιρετική ποιότητά τους συγκαταλέγεται το ελαιόλαδο, με την παραγόμενη στη νησί ποσότητα να αγγίζει τους 30 τόνους ετησίως, χάρη στο υπερσύγχρονο, συνεταιριστικό ελαιοτριβείο.
Πολύ γνωστό είναι και το θυμαρίσιο μέλι τού νησιού, ενώ εξίσου ποιοτικό είναι και το μέλι ανθέων, χάρη στην πληθώρα βοτάνων, αλλά και στο αρωματικό φασκόμηλο που συναντάμε στην περιοχή τής Λαγκάδας.
Εκ των ων ουκ άνευ συνοδευτικό στα παραδοσιακά πιάτα είναι η ψημένη ρακή τής Αμοργού, η φήμη τής οποίας ξεπερνά τα σύνορα του νησιού. Μάλιστα, η μείξη ρακής, μελιού ντόπιας παραγωγής, ζάχαρης και κανέλας δημιουργούν έναν συνδυασμό πραγματικά ακαταμάχητο.
Και επειδή δεν υπάρχει γεύμα ή δείπνο που ολοκληρώνεται σωστά αν δεν σερβιριστεί προηγουμένως γλυκό, η Αμοργός διαθέτει εξαιρετική ποικιλία από παραδοσιακές παρασκευές. Η πιο διάσημη επιλογή είναι τα φημισμένα ξεροτήγανα, οι αμοργιανές δίπλες, που έρχονται διπλωμένες σε διάφορα σχήματα (φιόγκους και τριαντάφυλλα), μελωμένες και καλυμμένες με σουσάμι και κανέλα. Εξίσου δημοφιλές είναι και το ντόπιο παστέλι, που διαφέρει από τα υπόλοιπα, καθώς, εκτός από το μέλι και το καβουρντισμένο σουσάμι, περιέχει κύμινο. Φροντίστε, ακόμη, να δοκιμάσετε τοπικά λουκούμια, αλλά και μεθυσμένα αμοργιανά (μια παραλλαγή των καλτσουνιών, όπως και φουσκόπιτες, δηλαδή τηγανίτες με μέλι και σουσάμι).
Πού θα φάτε τι:
Στο «Τρανζιστοράκι» (Τ. 6988-820.049), στη Χώρα, για πρωτότυπα ορεκτικά και εξαιρετικά μεζεδάκια. Στο «Πέτρινο» (Τ. 22850-71.811) για πίτσες, ωραίες μακαρονάδες και θηριωδών διαστάσεων πεϊνιρλί. Στο θρυλικό καφενείο τού «Πάρβα» (Τ. 22850-71.242), στην είσοδο της Χώρας, για τα ξακουστά κεφτεδάκια με συνοδευτικό τηγανητές πατάτες τού ονείρου. Στην «Αρµπαρόριζα» (Τ. 22850-74.388) για νοστιμότατο φαγητό µε ντόπια, βιολογικά προϊόντα. Στη «Θολούρα» (Τ. 22850-71.431) για επικό πρωινό και καφεδάκι. Στην Αιγιάλη, για κρεατικά στα «Αστέρια» (Τ. 22850-73.241), στο «Falafel» (Τ. 22850-73.553) για βίγκαν επιλογές και στο «Λιμάνι τής Κυρά-Κατίνας» (Τ. 22850-73.269) για ωραία μαγειρευτά. Στο «Κοράλλι» (Τ. 22850-73.217) για να ευχαριστηθείτε φρέσκο ψαράκι. Στα Κατάπολα, στο ιστορικό «Μουράγιο» (Τ. 22850-71.011), ακριβώς απέναντι από εκεί όπου «πιάνει» το πλοίο, για φοβερή κακαβιά και φρέσκα ψάρια από τους ψαράδες τού νησιού. Για ποτάκι (από αρκετά νωρίς ώς πολύ αργά) στο «Περγαλίδι» (Τ. 22850-73.193), στη Λαγκάδα. Επίσης στη Λαγκάδα θα βρείτε το «25raki» (Τ. 22850-73.207), µε ωραίους μεζέδες και αµοργιανή ψημένη (αναφερόμαστε στη ρακή). Στα γραφικά Θολάρια, στη θρυλική ταβέρνα «Πανόραµα» (Τ. 22850-73.349), για παραδοσιακό κατσικάκι πατατάτο. Στον «Ασκά» (Τ. 22850-73.333) για ντόπια κουζίνα και αυθόρμητα γλέντια. Στη «Μαρουσώ» (Τ. 22850-72331), στο χωριό Αρκεσίνη, για σπιτική αµοργιανή κουζίνα. Τέλος, για γλυκάκι και χειροποίητο παγωτό, στην «Καλλιστώ» (Τ. 22850-74.094), το πιο γλυκό στέκι στη Χώρα.
