Φωτογραφίες: Σάκης Γιούμπασης.
Ας ξεκινήσουμε από την πιο πρόσφατη δουλειά σας, στον «Μύλο»: τον «Πύργο των Μύθων», που σε λίγες ημέρες θα ανοίξει τις πόρτες του στο κοινό. Τι ακριβώς είναι;
Η πιο πρόσφατη δουλειά μου δεν είναι, στην πραγματικότητα, πολύ πρόσφατη. Ο «Μύλος» χαρακτηρίστηκε από εμένα σε εικαστικό επίπεδο. Μαζί με τον Νάκο Τρυφωνίδη, ο οποίος «επενδύει» στη τέχνη, τις πρωτοτυπίες και τις πρωτοπορίες, καταφέραμε να υλοποιήσουμε μια παλιά μας ιδέα. Την περίοδο 2011-2013 υπήρχαν δύο μεγάλα πρότζεκτ: το «Μύθοι και Πραγματικότητα» με θέμα την αρχαία Ελλάδα ώς την εποχή τού Βυζαντίου και «Οι Έλληνες στην τέχνη».
Μετά το 2013, πήγα στη Ρώμη για έναν συγκεκριμένο σκοπό και για πράγματα που είχαν σχέση με τη ζωγραφική και τη γλυπτική. Βρέθηκα σε ένα εστιατόριο, όπου τον 18ο αιώνα λειτουργούσε το εργαστήριο του γλύπτη Αντόνιο Κανόβα, το οποίο μετατράπηκε σε καφέ και εστιατόριο. Ήμουν συγκλονισμένος, επειδή εκεί βρίσκονται κάποια από τα γλυπτά του. Ήταν μια πρωτοποριακή ιδέα. Τράβηξα ορισμένες φωτογραφίες, αλλά το θέμα αφέθηκε και τα χρόνια πέρασαν.
Τον Οκτώβριο λαμβάνω από τον Νάκο ένα τηλεφώνημα, στο οποίο μου λέει: «Θυμάσαι εκείνη την παλιά ιδέα; Έλα να την κάνουμε».
Η παλιά ιδέα μετατράπηκε σε κάτι εξαιρετικό. Ποια ήταν τα στάδια που προηγήθηκαν μέχρι σήμερα;
Στην αρχή ξεκίνησε σαν «νεφέλωμα». Τα κατάλοιπα και τα υπόλοιπα που είχαν μείνει από προηγούμενες εκθέσεις έπρεπε να αναδομηθούν και να αναπαλαιωθούν εξ αρχής. Χωρίσαμε σε θεματικές ομάδες το «Πέτρινο» του «Μύλου», φτιάχνοντας από την αρχή την είσοδο, το αφιέρωμα στον Μέγα Αλέξανδρο (που είχαμε ήδη το ομοίωμα) και, βαδίζοντας μέσα από την ιστορία, φτάνουμε μέχρι το Βυζάντιο. Έτσι καταλήξαμε σε μια θεματογραφία που ονομάζεται «Ο Πύργος των Μύθων».
Πώς ένας άνθρωπος που, κατά κύριο λόγο, ασχολείται με τη ζωγραφική εμπλέκεται παράλληλα και σε κάτι πολύ ευρύτερο;
Αυτό είναι από παλιά. Αρχικά, έχω ασχοληθεί με τη φωτογραφία. Έχω κάνει πολλά πράγματα στην Αθήνα και έχω συνεργαστεί με μεγάλα ονόματα, όπως ο Αγγελόπουλος. Έχω παρακολουθήσει τα έργα του και έχω ανεβάσει τεράστιο φωτογραφικό υλικό. Εχω ασχοληθεί με την ενδυματολογία και τη σκηνογραφία με τον Γιάννη Μετζικώφ, τον ενδυματολόγο. Είναι μακρά η πορεία, πάντα ωστόσο προέχει το θέμα τής ζωγραφικής – και συγκεκριμένα το πορτρέτο.
Πώς μπορεί ένας καλλιτέχνης να προσαρμόσει οποιαδήποτε μορφή τέχνης σε έναν επαγγελματικό χώρο, όπως, για παράδειγμα, ένας χώρος εστίασης;
Είναι πολλά, δεν είναι μόνον ένα πράγμα… Η σκηνογραφία παίζει τεράστιο ρόλο. Αλλά η σκηνογραφία επί του μονίμου. Μόνιμο σημαίνει για εμένα ότι οριοθετείς έναν χώρο, τον «στολίζεις». Αυτό όμως μπορεί να κοντράρει. Θέλει γνώση. Για να γίνει σωστά, χρειάζονται γνώσεις ζωγραφικής, πραγμάτων που δεν καταστρέφονται. Είναι μεγάλο θέμα.
«ΜΕΤΑ ΤΟ 2013, ΠΗΓΑ ΣΤΗ ΡΩΜΗ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΣΚΟΠΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗ ΓΛΥΠΤΙΚΗ. ΒΡΕΘΗΚΑ ΣΕ ΕΝΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ, ΟΠΟΥ ΤΟΝ 18Ο ΑΙΩΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣΕ ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΓΛΥΠΤΗ ΑΝΤΟΝΙΟ ΚΑΝΟΒΑ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΜΕΤΑΤΡΑΠΗΚΕ ΣΕ ΚΑΦΕ ΚΑΙ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ. ΗΜΟΥΝ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΜΕΝΟΣ, ΕΠΕΙΔΗ ΕΚΕΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΓΛΥΠΤΑ ΤΟΥ. ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΗ ΙΔΕΑ. ΤΡΑΒΗΞΑ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΑΛΛΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΑΦΕΘΗΚΕ ΚΑΙ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΑΣΑΝ. ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟ ΛΑΜΒΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΑΚΟ ΤΡΥΦΩΝΙΔΗ ΕΝΑ ΤΗΛΕΦΩΝΗΜΑ, ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΜΟΥ ΛΕΕΙ: ‘ΘΥΜΑΣΑΙ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΙΔΕΑ; ΕΛΑ ΝΑ ΤΗΝ ΚΑΝΟΥΜΕ’».
Πώς επιλέγετε τους χώρους;
Συνήθως επιλέγω χώρους που έχουν ιστορία. Το «Πέτρινο» στον «Μύλο» είχε τη δική του ιστορία. Στις αρχές τού περασμένου αιώνα ήταν βιομηχανική ζώνη και έτσι παρέμεινε. Όμως, η τεράστια, καταστροφική πυρκαγιά αποτέλεσε ένα μεγάλο τραύμα για τον χώρο. Αναστηλώθηκε, βέβαια, με πολύ μεράκι. Αυτήν την ιστορία τού «Μύλου» καλούμαι εγώ να την αναγάγω, να τη διεκπεραιώσω σαν ένα καινούργιο έργο.
Ένας άλλος χώρος ήταν ο «Ζύθος – Ντορέ», που ήταν το παλιό «Ντορέ». Κάναμε αυτήν τη δουλειά με τον Γιώργο Κώστογλου. Ήταν μεράκι δικό του, αλλά δαπανήθηκαν και πολλά χρήματα, επειδή εκείνη την εποχή, για να αναπαλαιωθούν εκείνοι οι χώροι, χρειαζόταν γερό μπάτζετ.
Η «Brizola» ήταν επίσης ένας παρατημένος βιομηχανικός χώρος. Τον αναπαλαιώσαμε, κρατώντας τον βιομηχανικό χώρο, αλλά με αισθητική ρεστοράν.
Έχετε σταθερούς ανθρώπους, με τους οποίους συνεργάζεστε πιο στενά;
Τα τελευταία τέσσερα-πέντε χρόνια συνεργάζομαι με τον γλύπτη Στέλιο Μερτζανίδη. Εγώ αναλαμβάνω το αισθητικό σκέλος, το καλλιτεχνικό και ζωγραφικό, κι εκείνος το θέμα τής γλυπτικής. Κάνει σπουδαία δουλειά.
Ποιος είναι ο βασικός στόχος στο «πάντρεμα» της τέχνης με την επιχειρηματικότητα;
Με ενδιαφέρει τα έργα να είναι αληθινά, να ζουν με τους ανθρώπους, να συνυπάρχουν και καθένας που μπαίνει, για παράδειγμα, σε κάποιον χώρο για να εστιαστεί, για να φάει, για να πιει ένα ποτό, να βλέπει δίπλα του τέχνη. Αυτό με ενδιαφέρει πάρα πολύ. Αληθινή τέχνη, όμως… Στη Θεσσαλονίκη, μετά από τόσα χρόνια, έχω αφήσει το στίγμα μου σε μαγαζιά αυτού του είδους, τα οποία λειτουργούν μια χαρά.
Ετοιμάζετε κάτι άλλο αυτήν την περίοδο;
Πέρα από τον «Πύργο των Μύθων», έχω μεταφέρει όλο το εργαστήριό μου στη γκαλερί τού «Μύλου», το οποίο ετοιμάζω ώστε να γίνει το μόνιμο εκθετήριο του «Μύλου» και των καλλιτεχνών με τους οποίους συνεργάζομαι ή θα συνεργαστώ στο μέλλον. Όλο αυτό το πρότζεκτ αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα διαδικασία, επειδή όλο το εργασιακό μου για τα επόμενα χρόνια είναι εδώ πέρα.
