Εκεί, ανάμεσα στους χοντρούς, πέτρινους τοίχους, κοντά στις ψηλόκορμες δεξαμενές και τα μεγάλα δρύινα βαρέλια θα γεννηθεί τις επόμενες ώρες ένα καινούργιο κρασί – και όλοι βρίσκονται υπ’ ατμόν. Σε λίγο θα γνωρίσουν για πρώτη φορά το «νεογέννητο», για το οποίο χρειάστηκε πολύς καιρός δουλειάς, από το στάδιο της επιλογής τής πρώτης ύλης μέχρι την πειραματική οινοποίηση πάνω σε μια ξεχασμένη ελληνική ποικιλία.
Η γυναίκα παίρνει μια βαθιά ανάσα, καθώς διπλώνει τα μανίκια τού πουκαμίσου της, για να πιάσει δουλειά. Η δημιουργία κρασιών είναι η δουλειά της. Και κάθε χρόνο η Άρτεμις Τουλάκη, με αφετηρία τη Φλώρινα, «γράφει» πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα, για να βρεθεί κοντά στους έλληνες και κύπριους παραγωγούς κρασιού, ως μετακινούμενη, ανεξάρτητη οινολόγος. Ή και «ιπτάμενη οινολόγος», καθώς μπορεί μεν ο όρος «flying winemaker» (λέγεται πως επινοήθηκε από τον 77χρονο σήμερα άγγλο έμπορο κρασιών Τόνι Λέιθγουέιτ) να θεωρείται «ρεζερβέ» για όσους συναδέλφους της ταξιδεύουν αεροπορικώς σε όλον τον κόσμο, για να προσφέρουν υπηρεσίες στους οινοπαραγωγούς ανά την υφήλιο, αλλά κατά κάποιον τρόπο τής ταιριάζει: και η ίδια ταξιδεύει συχνά αεροπορικώς, για να προσφέρει τις υπηρεσίες της σε οινοπαραγωγούς τής Κύπρου.
Από τη Φλώρινα ώς την Ικαρία
«Σήμερα συνεργάζομαι με 25 οινοποιεία. Ο μεγαλύτερος αριθμός βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και σε νησιά όπως η Λήμνος και η Ικαρία. Από φέτος παρακολουθώ και το μεγαλύτερο κυπριακό οινοποιείο. Τα χιλιόμετρα πραγματικά είναι αμέτρητα: σκεφτείτε πως η απόσταση Φλώρινα-Κύπρος είναι 1.400 χιλιόμετρα και την κάνω τουλάχιστον 10 φορές τον χρόνο», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Άρτεμις Τουλάκη.
ΜΕ ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΤΗ ΦΛΩΡΙΝΑ, Η ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΟΥΛΑΚΗ «ΓΡΑΦΕΙ» ΠΟΛΛΕΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΒΡΕΘΕΙ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΙΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ ΚΡΑΣΙΟΥ, ΩΣ ΜΕΤΑΚΙΝΟΥΜΕΝΗ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ.
Και δεν είναι εύκολη δουλειά, καθώς τα πολλά ταξίδια σημαίνουν ότι μένει αρκετές μέρες κάθε χρόνο μακριά από την οικογένειά της, έχει ωστόσο συγκινήσεις: «Δεν θα ξεχάσω την πρώτη έξοδό μου με τον μεγάλο μου γιο, σε ηλικία 42 ημερών, η οποία ήταν –πού αλλού;– σε οινοποιείο. Όπως δεν θα ξεχάσω και ένα τηλεφώνημα που δέχτηκα πριν από πολλά χρόνια, από έναν ηλικιωμένο οινοποιό-συνεργάτη, για να με ευχαριστήσει με λυγμούς συγκίνησης για το πρώτο του χρυσό μετάλλιο σε έναν σημαντικό διαγωνισμό τού εξωτερικού», αναπολεί.
Γνωρίζοντας ποικιλίες και ανθρώπους
Πώς, όμως, αποφάσισε να γίνει freelancer και να μετακινείται συνέχεια, αντί να επιλέξει την αποκλειστική συνεργασία με ένα οινοποιείο; «Η ιδέα τού να συνεργάζομαι με οινοποιούς σε διάφορα σημεία τού ελληνικού χάρτη, να οινοποιώ διαφορετικές ποικιλίες και να γνωρίζω διαφορετικά μικροκλίματα ήταν κάτι που ονειρευόμουν από τα πρώτα μου οινολογικά βήματα. Μετά από πολύ σημαντικές συνεργασίες με οινοποιίες όπως η ‘Κυρ-Γιάννη ΑΕ’ τού Γιάννη Μπουτάρη, η εταιρεία ‘Τσάνταλης ΑΕ’, αλλά και το ιστορικό συνεταιριστικό οινοποιείο τού Αμυνταίου, ωρίμασε η ιδέα να ιδρύσω δικιά μου συμβουλευτική οινολογική εταιρεία. Το ξεκίνημα έγινε το 2010, όταν ιδρύθηκε η ‘Wine Consulting’, με έδρα τη Φλώρινα», διηγείται, προσθέτοντας ότι η δουλειά της τη βοήθησε να συνειδητοποιήσει τη μοναδικότητα κάθε περιοχής: «Κάθε περιοχή κρύβει για εμένα μια μικρή ή μεγάλη αγάπη. Για τους ανθρώπους, τους αμπελώνες, τα κρασιά, τη γαστρονομία, την ιστορία τού τόπου, τις φυσικές ομορφιές».
Υπάρχει κάποια ποικιλία που αγαπάει περισσότερο; Υπάρχουν ξεχασμένες ελληνικές ποικιλίες, που θα μπορούσαν να «ξυπνήσουν», όπως αφύπνισε τη Μαλαγουζιά ο Βαγγέλης Γεροβασιλείου; «Την περίοδο αυτή οινοποιώ 42 διαφορετικές ποικιλίες. Σαφώς, μεγάλη μου αγάπη είναι το Ξινόμαυρο, που διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή, κάτι που το κάνει μαγικό. Παράλληλα δουλεύουμε εννέα πειραματικές οινοποιήσεις σε ξεχασμένες ελληνικές ποικιλίες, αλλά προσπαθούμε να αναδείξουμε –με διαφορετικά στιλ οινοποίησης– και τις εμβληματικές κυπριακές Μαραθεύτικο, Γιαννούδι και Ξινιστέρι. Έρχονται μοναδικά πράγματα» λέει χαμογελώντας.
Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν πολλά μικρά –ενίοτε πολύ αξιόλογα– οινοποιεία. Υπάρχει δυνατότητα επιβίωσης για όλες αυτές τις μικροεπιχειρήσεις; «Ξεκάθαρα ναι. Υπό προϋποθέσεις, όμως… Η επιτυχία είναι συνυφασμένη με την ποιότητα, που απαιτεί επιστημονική παρακολούθηση, συστηματική δουλειά, εξωστρέφεια, σωστή κοστολόγηση, επικοινωνία, χρήση τεχνολογίας», εκτιμά. Πιστεύει, δε, ότι τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύ καλή δουλειά από τους έλληνες οινοποιούς στον τομέα των εξαγωγών: «Είναι μια προσπάθεια που απαιτεί πολλά χρόνια, χρειάζεται χρόνος για να καταξιωθεί το ελληνικό κρασί στο εξωτερικό, χρειάζεται να επενδυθούν πολλά χρήματα, να επιλεγεί το σωστό marketing plan. Η επιτυχία όμως αρχίζει να έρχεται και θα επιτευχθεί κυρίως με τις ελληνικές ποικιλίες», επισημαίνει.
Το πιο δύσκολο εγχείρημα
Το βιογραφικό τής Αρτέμιδος Τουλάκη είναι γεμάτο από κρασιά, στην οινοποίηση των οποίων μετείχε και απέσπασαν διακρίσεις. Ξεχωρίζει κάποια από αυτά; «Ποιο να πρωτοξεχωρίσω;.. Το Ξινόμαυρο του Κτήματος ‘Βεγορίτις’ αποτελεί έναν σημαντικό σταθμό στα οινικά δρώμενα, η ‘Αλεξάνδρα’ τής Κλαούντιας Παπαγιάννη είναι μια ξεχωριστή ελληνική Μαλαγουζιά, η ‘Άσπρη Πέτρα’ από το Κτήμα Στεργίου ένα εξαιρετικό χαρμάνι Sauvignon Blanc και Riesling, το Ασύρτικο του Σπυρόπουλου ένα μοναδικό ελληνικό λευκό… Αλλά και η ‘Αφροδίτη’, το πρώτο ελληνικό ερυθρό αφρώδες από Ξινόμαυρο από τον Χ. Ταραλά, που αποτελεί για εμένα το πιο δύσκολο οινολογικό εγχείρημα που έχω πραγματοποιήσει. Σε γλυκείς οίνους, ο Λιαστός τού Νάκου είναι αγαπημένο και πολυβραβευμένο. Για το τέλος αφήνω την Κουμανταρία τού κυπριακού οινοποιείου ‘Οίνου Γη – Κτήμα Βασιλειάδη’, ένα κρασί παγκόσμιας κλάσης. Ξεχνάω όμως πολλά ακόμη…» λέει.
