Φωτογραφίες: Βαγγέλης Ξανθόπουλος.
Ως μηχανολόγος μηχανικός, είστε αναντικατάστατο μέλος μιας ομάδας επαγγελματιών που δημιουργούν χώρους στους οποίους ζούμε τις ζωές μας. Ποιες συγκινήσεις, αλλά και ποιες δυσκολίες εμπεριέχει το αντικείμενο της δουλειάς σας;
Έχοντας δημιουργήσει την εταιρεία «Έμμετρον», ασχολούμαι εδώ και 15 χρόνια σχεδόν αποκλειστικά με τη διεύθυνση και την κατασκευή τεχνικών έργων και λιγότερο με το αμιγές αντικείμενο του μηχανολόγου μηχανικού. Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, το αντικείμενο του μηχανολόγου είναι πλέον καθοριστικό για τα σύγχρονα έργα, τόσο στα επαγγελματικά και βιομηχανικά/ειδικά κτίρια όσο ακόμη και στις κατοικίες. Φανταστείτε ένα νοσοκομείο ή ένα ξενοδοχείο, αλλά ακόμη κι ένα σπίτι χωρίς ηλεκτρικό, ύδρευση, αποχέτευση, κλιματισμό, σύνδεση δικτύου κτλ.
Η σχεδίαση, η κατασκευή και η εύρυθμη λειτουργία όλων των παραπάνω (και πολλών άλλων, σε ειδικά κτίρια) δεν εξασφαλίζει μόνο το επίπεδο άνεσης ενός χώρου, αλλά και την ίδια τη λειτουργία του. Οι συνεχείς εξελίξεις και η σημαντικά αυξημένη πολυπλοκότητα του αντικείμενου, σε συνδυασμό με τις σύγχρονες αισθητικές απαιτήσεις, καθορίζουν τις σύγχρονες προκλήσεις. Οι δε συγκινήσεις είναι εξίσου μεγάλες, όταν μια πρωτότυπη ιδέα υλοποιηθεί και «δουλέψει» – και σχεδόν κάθε έργο, λιγότερο ή περισσότερο, έχει μια τέτοια.
Δραστηριοποιείστε εδώ και πολλά χρόνια με την εταιρεία σας, «Έμμετρον», στην κατασκευή επαγγελματικών κτιρίων – από τη φάση τής προσχεδίασης και τον νομικό/πολεοδομικό έλεγχο ώς την αρχιτεκτονική μελέτη και τη μελέτη κατασκευής, τις διαδικασίες αδειοδότησης, τη διαχείριση, την επιστασία και την τελική κατασκευή. Ποιες είναι οι επιπλέον προκλήσεις που συνεπάγεται η ανέγερση ενός κτιρίου, στο οποίο εργάζονται ή το οποίο επισκέπτονται μεγάλοι αριθμοί χρηστών;
Η «Έμμετρον» ασχολείται πρωτίστως με τη διεύθυνση και την κατασκευή κυρίως επαγγελματικών κτιρίων και τεχνικών έργων. Σε κάποια έργα, πέραν της κατασκευής, αναλαμβάνουμε και εκπονούμε τις μελέτες ή/και τη διαδικασία αδειοδότησης του έργου. Η «Έμμετρον» διαθέτει in-house τμήμα μηχανικών και νομικών με εξειδικευμένη εμπειρία στην πολεοδομική, αρχαιολογική και περιβαλλοντική νομοθεσία, αλλά και γενικότερα το εμπράγματο και κληρονομικό δίκαιο, για την αντιμετώπιση των πολυδαίδαλων διαδικασιών, εγκρίσεων και αδειοδοτήσεων που απαιτεί η Πολιτεία σε μεγάλης κλίμακας, σύνθετα έργα.
Για τον λόγο αυτό, συχνά καλούμαστε σε ένα έργο –πριν καν αγοραστεί το ακίνητο– να αξιολογήσουμε τη δυνατότητα υλοποίησης του ίδιου τού πρότζεκτ που επιθυμεί ο κύριος τού έργου. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση, διότι καλούμαστε να διαγνώσουμε το σύνολο των τεχνικών, νομικών και πολεοδομικών προβλημάτων και να εκτιμήσουμε την αντιμετώπισή τους, καταλήγοντας σε συγκεκριμένη πρόταση –πριν γίνουν μελέτες ή διαδικασίες αδειοδότησης– για τον χρόνο ολοκλήρωσης (που συχνά είναι αρκετά έτη) και το συνολικό κόστος που θα απαιτηθεί για την κατασκευή τού έργου.
Αντιλαμβάνεστε το μέγεθος της πρόκλησης, όταν ο κύριος του έργου προχωρήσει στην αγορά τού ακίνητου και μας αναθέσει την υλοποίηση της πρότασής μας, με την κατασκευή τού έργου. Μια τέτοια περίπτωση είναι και το έργο τής αποκατάστασης της Αγοράς Μοδιάνο.
Χρηστικότητα και αισθητική είναι έννοιες οι οποίες θα έπρεπε να συνυπάρχουν σε κάθε χώρο, είτε είναι ιδιωτικός είτε δημόσιος. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι, για να υπηρετηθεί η χρηστικότητα, οφείλουμε να κάνουμε εκπτώσεις στην αισθητική – και το αντίθετο. Συμφωνείτε με αυτήν την άποψη;
Ένα τεχνικό έργο κατασκευάζεται για έναν συγκεκριμένο σκοπό. Για την κατασκευή του καταναλώνονται άμεσοι πόροι (κεφάλαια, υλικά, εργασία κοκ.), αλλά και έμμεσοι, όπως οι περιβαλλοντικοί (το κόστος τού έργου στο περιβάλλον συνοψίζεται στο περιβαλλοντικό αποτύπωμά του). Μέρος, δε, του περιβάλλοντος είναι και το ανθρωπογενές περιβάλλον – και μέρος τής επίδρασης του έργου στο ανθρωπογενές περιβάλλον είναι και αυτό που ονομάζουμε «αισθητική».
Πιστεύω ότι κάθε έργο πρέπει να διατηρεί ένα μέτρο ως προς τους πόρους που καταναλώνει και το όφελος που προκύπτει από τον σκοπό και τη λειτουργία του. Το μέτρο αυτό θα πρέπει να διατηρείται ακόμη κι όταν ο σκοπός τού έργου είναι η ίδια η αισθητική αναβάθμιση, π.χ. ενός δημόσιου χώρου.
Αρκετά συχνά υπεισέρχεται πλέον στη συζήτηση για την κατασκευή νέων κτιρίων ή για την ανάπλαση υφιστάμενων ο παράγοντας της περιβαλλοντικής ευαισθησίας. Πόσο μετέβαλε αυτή η ανάγκη τον τρόπο με τον οποίον εργάζεστε;
Στην ουσία, δεν πρόκειται για μεταβολή, διότι, όσο κι αν ακούγεται αντιφατικό, η περιβαλλοντική ευαισθησία είναι ίδιον του μηχανικού – και ειδικότερα του μηχανικού κατασκευής. Περιβαλλοντική συνείδηση σημαίνει οικονομία περιβαλλοντικών πόρων και βελτιστοποίηση μεθόδων και πρακτικών, με σκοπό την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών πόρων για την επίτευξη συγκεκριμένου αποτελέσματος. Αυτό ήταν ανέκαθεν η επιδίωξη κάθε μηχανικού κατασκευής.
Σε κάθε περίπτωση, τελευταία ισχυροποιείται και η σχετική νομοθεσία και δημιουργεί δομές, ώστε αυτές οι βέλτιστες πρακτικές να μπορούν να υλοποιηθούν. Αυτές οι νέες διαδικασίες διευκολύνουν σημαντικά τον μηχανικό στην κατασκευή, αλλά και στον σχεδιασμό, διότι αποτελούν έτοιμες λύσεις που στο παρελθόν αναγκαζόταν να «εφεύρει» και να επιβάλει ο ίδιος.
ΤΩΡΑ, ΠΟΥ ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΜΟΔΙΑΝΟ ΣΧΕΔΟΝ ΕΧΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ ΚΑΙ ΣΕ ΛΙΓΟ ΘΑ ΠΑΡΑΔΟΘΕΙ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑΡΧΕΣ, ΓΙΑ ΝΑ ΣΤΗΣΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΟΥΝ ΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥΣ, Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΕΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΕΡΑΣΤΙΚΩΝ ΠΟΥ ΚΟΝΤΟΣΤΕΚΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΡΙΧΝΟΥΝ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΙΣ ΕΙΣΟΔΟΥΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΜΟΔΙΑΝΟ ΣΤΗΝ ΕΡΜΟΥ ΚΑΙ ΣΤΗ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΧΕΙ ΟΤΙ ΔΙΑΣΩΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΕΝΑ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΔΕΝ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΩΣ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟ, ΑΛΛΑ ΘΑ ΞΑΝΑΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΙ, ΘΑ «ΞΑΝΑΖΗΣΕΙ» ΚΑΙ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΤΗΣ.
Πολλοί Θεσσαλονικείς βλέπουν τα τελευταία χρόνια το όνομά σας στις επιγραφές που είναι αναρτημένες έξω από την Αγορά Μοδιάνο – η εταιρεία σας έχει αναλάβει τη διεύθυνση του έργου. Βρισκόμαστε πλέον περίπου δύο μήνες πριν από τα εγκαίνια αυτού του ολοκληρωτικά αναμορφωμένου χώρου. Πώς νιώθετε για τη συμμετοχή σας σε αυτό το εμβληματικό για τη Θεσσαλονίκη πρότζεκτ; Τι θα αντικρίσουν οι Θεσσαλονικείς που θα επισκεφθούν τη νέα Αγορά Μοδιάνο από την 1η Σεπτεμβρίου;
Η «Έμμετρον» και εγώ προσωπικά είχαμε την τύχη να συμμετέχουμε από πολύ νωρίς, για να αξιολογήσουμε το ακίνητο και τη δυνατότητα υλοποίησης του πρότζεκτ που ο κύριος του έργου είχε στο μυαλό του. Κληθήκαμε ήδη από το 2016, πριν από τον σχετικό διαγωνισμό τού Ταμείου για την Αξιοποίηση της Ιδιωτικής Περιουσίας τού Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ). Τότε διαγνώστηκαν τα σημαντικά τεχνικά προβλήματα, τα νομικά ιδιοκτησιακά θέματα και οι προκλήσεις τής αρχαιολογικής νομοθεσίας και καταλήξαμε σε συγκεκριμένο πλάνο-πρόταση συνολικής αντιμετώπισης των προκλήσεων, με συγκεκριμένα βήματα και συγκεκριμένο κόστος. Η πρότασή μας υιοθετήθηκε από τον κύριο του έργου και κληθήκαμε να αναλάβουμε σε πρώτη φάση την αδειοδότηση και τη διεύθυνση των μελετών και σε δεύτερη την κατασκευή τού έργου.
Την πρώτη φάση την υλοποιήσουμε σε συνεργασία με εξαίρετους μελετητές, όπως η Μόρφω Παπανικολάου για την αρχιτεκτονική μελέτη και ο Δημήτρης Σαμαράς για την ηλεκτρομηχανολογική μελέτη. Θα ήθελα να ξεχωρίσω τη στατική μελέτη, που αντιμετώπισε τα εξαιρετικά δομικά προβλήματα του κτιρίου (το οποίο είχε κριθεί ήδη επικινδύνως ετοιμόρροπο), υπό τους επιπλέον περιορισμούς ενός μνημείου. Τη μελέτη αυτή ανέλαβε, εκπόνησε και ολοκλήρωσε με επιτυχία ο κ. Θανάσης Κοντιζάς, ο οποίος μας τιμά με τη συνεργασία του σε στατικά θέματα τα τελευταία 15 έτη.
Με την έκδοση της οικοδομικής άδειας, η οποία –για τα δεδομένα τού έργου– ολοκληρώθηκε σε χρόνο-ρεκόρ, εκκινήσαμε τον Σεπτέμβριο του 2020 τη δεύτερη φάση: την κατασκευή τού έργου. Η κατασκευή τέτοιων έργων αποτελεί μια περιπέτεια, στο πλαίσιο της οποίας κάθε μέρα αποκαλύπτεται κάτι καινούργιο που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Οι άνθρωποι που δούλεψαν στο έργο –μηχανικοί, υπεργολάβοι, συνεργεία, προμηθευτές– είναι σχεδόν όλοι Θεσσαλονικείς και δουλέψαν με αγάπη και φιλότιμο για την αποκατάσταση αυτού που είχαν ζήσει και αναπολούσαν.
Τώρα, που το έργο σχεδόν έχει ολοκληρωθεί και σε λίγο θα παραδοθεί στους καταστηματάρχες, για να στήσουν και να λειτουργήσουν τα καταστήματά τους, η μεγαλύτερη ικανοποίηση για εμάς είναι τα λόγια των περαστικών που κοντοστέκονται και ρίχνουν μια ματιά στις εισόδους τής Αγοράς Μοδιάνο στην Ερμού και στη Βασιλέως Ηρακλείου.
Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι διασώθηκε από την κατάρρευση ένα μνημείο τής Θεσσαλονίκης – και ακόμη σημαντικότερο είναι ότι αυτό το μνημείο δεν θα είναι απλώς επισκέψιμο, αλλά θα ξαναλειτουργήσει, θα «ξαναζήσει» και θα συνεχίσει να δημιουργεί ιστορία, μαζί με την πόλη και τους ανθρώπους της.
Καθένας μας έχει τη δική του εμπειρία όσον αφορά στις δυσκολίες που προκάλεσε στην καθημερινότητά του η πανδημία τού Covid-19. Εσάς, ως μηχανολόγο μηχανικό και ιδιοκτήτη τεχνικής εταιρείας, πόσο σας δυσκόλεψε η περιπέτεια του κορωνοϊού σε ό,τι αφορά, για παράδειγμα, χρονοδιαγράμματα, διαθεσιμότητα συνεργείων ή προμήθεια υλικών και εξοπλισμού; Έχετε αφήσει πλέον πίσω σας αυτές τις δυσχερείς συνθήκες;
Δυστυχώς, τα τελευταία δύο έτη ζήσαμε την εμπειρία τής πανδημίας τού Covid-19, με τις δυσκολίες, τους περιορισμούς και –το σημαντικότερο– τα χιλιάδες θύματα μεταξύ των συνανθρώπων μας. Ευτυχώς, στην «Έμμετρον», παρότι αρρωστήσαμε σχεδόν όλοι, δεν είχαμε απώλειες.
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε τόσο στο έργο τής Μοδιάνο όσο και στα άλλα έργα που εκτελούσαμε την περίοδο αυτή ήταν εξαιρετικές. Ενδεικτικά αναφέρω τη διακοπή για μεγάλα διαστήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας των έργων λόγω αδυναμίας προμηθευτών, τη διακοπή για μεγάλα διαστήματα της εκτέλεσης υπεργολαβικών εργασιών λόγω αδυναμίας των υπεργολάβων να εκτελέσουν τις υποχρεώσεις, τον περιορισμό τού αριθμού των εργαζομένων των συνεργείων που ήταν δυνατόν να απασχοληθούν λόγω ασθένειας από τον κορωνοϊό και εφαρμογής υποχρεωτικής διάρκειας καραντίνας, αλλά και των σχετικών προληπτικών μέτρων.
Τα προβλήματα που δημιούργησε η πανδημία γιγαντώθηκαν σχεδόν από την αρχή τού έτους, με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Και είναι πραγματικά άθλος που το έργο ολοκληρώνεται επί της ουσίας χωρίς αποκλίσεις στον χρονικό και οικονομικό προγραμματισμό.
Ας ελπίσουμε στον άμεσο τερματισμό τού πολέμου και στην οριστική καταπολέμηση της πανδημίας, ώστε σταδιακά να επανέλθουμε σε μια σταθερότητα.
