Κόκκινο λάχανο, σιναπόσπορο, πράσινο και κόκκινο ραπανάκι –μερικά, δηλαδή, από τα πιο ακριβά μικρολαχανικά (microgreens) που μεγαλώνουν ταχύτατα, έχουν 40 φορές περισσότερα θρεπτικά συστατικά και αποτελούν την επιλογή κορυφαίων σεφ– καλλιεργούν μέσα σε κουτιά ηλεκτρονικών υπολογιστών 30 μαθητές και μαθήτριες του 2ου Πειραματικού Γυμνασίου Κιλκίς, του 2ου Πειραματικού Λυκείου και του ΕΠΑΛ Κιλκίς.
Τα φυτά μεγαλώνουν με τη βοήθεια ειδικού φωτός, με βάση το μπλε και το κόκκινο χρώμα, που βοηθούν το φυτό να αναπτυχθεί και να βλαστήσει. Παράλληλα, ειδικοί αισθητήρες ειδοποιούν αν υπάρχει αυξημένη υγρασία, ώστε να ενεργοποιηθεί το ανεμιστηράκι τού παλιού υπολογιστή με την ενέργεια που παίρνει από το τροφοδοτικό του. Η καλλιέργεια γίνεται με χρήση τού Διαδικτύου των Πραγμάτων (Internet of Things) και της αποστολής των δεδομένων τής καλλιέργειας σε cloud, σε μια εφαρμογή που αποτελεί την αιχμή τού δόρατος της έξυπνης γεωργίας. Με αυτόν τον πλήρως αυτοματοποιημένο θάλαμο ανάπτυξης μικρολαχανικών που κατασκεύασαν (και δίνει τη δυνατότητα παραγωγής για ιδιοκατανάλωση, αλλά και για πώληση), οι μαθητές και οι μαθήτριες των συγκεκριμένων σχολείων τού Κιλκίς συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Μαθητική Εικονική Επιχείριση», μια πρωτοβουλία τού Junior Achievement Greece.
Πώς προέκυψε η ιδέα
Όπως επισημαίνει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας, Ελένη Σιδηροπούλου, τα παιδιά τού Ομίλου Δημιουργικότητας και Καινοτομίας «Microgreens – Magicgreens» σκέφτηκαν την ιδέα τής καλλιέργειας των μικρολαχανικών, καθώς το Κιλκίς είναι ένας αγροτικός νομός. Με δεδομένο, δε, ότι τα σχολεία βρίσκονται σε αστική περιοχή, εξετάστηκε η περίπτωση της αστικής καλλιέργειας. Ως προς το αντικείμενό της, διαπιστώθηκε ότι τα μικρολαχανικά είναι ό,τι πιο μοντέρνο υπάρχει σήμερα στον χώρο τής γαστρονομίας, καθώς έχουν πολύ σύντομο χρόνο συγκομιδής (από 10 ώς 15 ημέρες από τη σπορά). Υπάρχουν όμως και πολλά ακόμη πλεονεκτήματα, όπως η υψηλή τους περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά, αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και ανόργανες ουσίες σε σύγκριση με τα ώριμα, πλήρως αναπτυγμένα λαχανικά και βότανα.
«Πρόκειται ουσιαστικά για κάτι ανάμεσα σε φύτρες και baby βρώσιμα λαχανικά. Θα μπορούσαν να καλλιεργηθούν και μυρωδικά, ενώ έχουμε σκοπό να καλλιεργήσουμε ηλιόσπορο και σκόρδο. Μεγαλώνουν σε χώμα, μέχρι να βγουν οι δύο πρώτες κοτυληδόνες – εκεί υπάρχουν όλα τα θρεπτικά συστατικά τού φυτού. Όταν αυτές ανοίξουν, πέφτουν τα θρεπτικά συστατικά κάτω, στη ρίζα, για να μεγαλώσει το φυτό. Εμείς το κόβουμε πριν πέσουν στη ρίζα και έχουμε όλα τα θρεπτικά συστατικά. Έτσι, τα μικρολαχανικά ισοδυναμούν με ενεργειακές «βόμβες». Για παράδειγμα, το μικρολαχανικό κόκκινο λάχανο που καλλιεργούμε έχει 40 φορές περισσότερα θρεπτικά συστατικά σε σχέση με τα πλήρως αναπτυγμένα κόκκινα λάχανα. Κάπως έτσι, αρκεί ένα παιδί που δεν του αρέσουν πολύ τα λαχανικά να φάει μόνο μία πιρουνιά μικρολαχανικών, για να λάβει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για μία ημέρα», προσθέτει.
Στη λογική τής κυκλικής οικονομίας
Στη λογική τής κυκλικής οικονομίαςΣε ό,τι αφορά την ιδέα τής καλλιέργειας μέσα σε εξαρτήματα παλαιών υπολογιστών, διευκρινίζει ότι, σε συνεργασία με τον καθηγητή Τεχνολογίας Σταύρο Κατσαρώνα, τα παιδιά αποφάσισαν να ασχοληθούν με την κυκλική οικονομία και, αντί να δώσουν τους παλιούς υπολογιστές για ανακύκλωση, να τους επαναχρησιμοποιήσουν ως θερμοκήπια. Ταυτόχρονα, εκτός από την καλλιέργεια των λαχανικών σε εργαστήριο του σχολείου τους, οι μαθητές και οι μαθήτριες διενεργούν και πειράματα, σε συνεργασία με το Βιολογικό Αγρόκτημα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Μέσω αυτών γίνονται συγκρίσεις στον χρόνο συγκομιδής και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των μικρολαχανικών που αναπτύσσονται σε συμβατικές συνθήκες θερμοκηπίου και εντός του πρότυπου θαλάμου καλλιέργειας της ομάδας.
Τους μαθητές τού ομίλου επισκέφθηκε ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, Γιάννης Μπρατάκος, ως inspirational mentor τού Junior Achievement Greece. Μαζί τους συζήτησε για την ιδέα, την κατασκευή και το τελικό προϊόν τους, δίνοντάς τους συμβουλές και οδηγίες για την εκμετάλλευση και την προώθησή του: «Είμαι πολύ εντυπωσιασμένος και συγκινημένος με τη δουλειά που έχει γίνει. Βλέπω ότι σήμερα τα σχολεία, είτε των κέντρων είτε της περιφέρειας, υλοποιούν πολύ ενδιαφέροντα πρότζεκτ. Και, επιπλέον, όλη αυτή η διαδικασία –από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι την εκτέλεσή της, με όλες τις προκλήσεις που έχει η διαδρομή– είναι χρήσιμα μαθήματα για όλες τις πτυχές τής ζωής σας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μπρατάκος.
Ήδη, σύμφωνα με την κυρία Σιδηροπούλου, δύο εστιατόρια έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την προμήθεια του αυτοματοποιημένου θαλάμου ανάπτυξης μικρολαχανικών, ενώ οι συμμετέχοντες στον όμιλο εξετάζουν τρόπους μελλοντικής αξιοποίησής του για εμπορική χρήση.
