Από την αρχαιοελληνική Ίκαρο, τους βουτηχτές μαργαριταριών και τους θαλασσοπόρους του Μεσαίωνα στη σημερινή εποχή της τεχνολογίας και της αφθονίας. Στην «καρδιά» της Αραβίας, το Κουβέιτ έχει πλούσια ιστορία, μεγάλη παράδοση, εκπληκτικά μουσεία, δυναμισμό, γαστρονομία, ασύλληπτο πλούτο και το ισχυρότερο νόμισμα του κόσμου. Δεν είναι τυχαίο ότι το αποκαλούν «Το μαργαριτάρι του Περσικού κόλπου». Μαζί με το γειτονικό και ιστορικά εφάμιλλο Μπαχρέιν, είναι ένας προορισμός για ένα σύντομο ταξίδι που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα που γνωρίζουμε στα Εμιράτα.
Μυστικός «θησαυρός»
Σφηνωμένα στο μυχό του Περσικού κόλπου, μακριά από τα απαστράπτοντα Εμιράτα και το Κατάρ, τα δύο αυτά βασίλεια κρύβουν θησαυρούς μοναδικούς. Σουμέριοι και Έλληνες, Άραβες, και Πέρσες, Τούρκοι και Βρετανοί έχουν περάσει από τις περιοχές αυτές, κάνοντας αισθητή την παρουσία τους στα αρχαία λιμάνια, στις δαιδαλώδεις αγορές, στις παραδόσεις και στα ευρήματα των μουσείων, που στέκουν σιωπηλοί μάρτυρες ενός πολυτάραχου παρελθόντος.
Σήμερα, αυτές οι δύο μικροσκοπικές χώρες, πάμπλουτες από τα πετρέλαιά τους, ξαναβρίσκουν σιγά σιγά την αίγλη τους με υπερσύγχρονη αρχιτεκτονική, με εκπληκτικά μουσεία και με ιστορία σχετική με την Ελλάδα.
Η Τύλος τού Μπαχρέιν
Το Μπαχρέιν (που, στην πραγματικότητα, είναι ένα νησί) αναφέρεται από τους Έλληνες ως Τύλος (ή Τύρος) και ήταν κέντρο παραγωγής μαργαριταριού, όταν ο αρχηγός του ελληνικού στόλου Νέαρχος το εξερεύνησε κατά διαταγή τού Μεγάλου Αλεξάνδρου το 324 π.Χ. Ο Νέαρχος ήταν ο πρώτος από τους διοικητές τού Αλεξάνδρου που επισκέφθηκε το νησί: σε αυτό βρήκε κατάφυτες εκτάσεις, που αποτελούσαν μέρος ενός εκτεταμένου δικτύου συναλλαγών. Ο έλληνας ιστορικός Θεόφραστος αναφέρει ότι η Τύλος ήταν διάσημη για την εξαγωγή καλαμιών με χαραγμένα επάνω τους σύμβολα, που συνήθως μεταφέρονταν στη Βαβυλώνα (σημειωτέον ότι ο Άρης λατρευόταν τόσο από τους αυτόχθονες Μπαχάρνα –τους κατοίκους τού Μπαχρέιν– όσο και από τους έλληνες αποίκους).
ΤΟ ΜΠΑΧΡΕΪΝ (ΠΟΥ, ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΝΗΣΙ) ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΩΣ ΤΥΛΟΣ (‘Η ΤΥΡΟΣ) ΚΑΙ ΗΤΑΝ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΟΥ, ΟΤΑΝ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΝΕΑΡΧΟΣ ΤΟ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕ ΚΑΤΑ ΔΙΑΤΑΓΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΤΟ 324 Π.Χ.
Δεν είναι γνωστό αν το Μπαχρέιν ήταν μέρος τής αυτοκρατορίας των Σελευκιδών, παρότι ο αρχαιολογικός χώρος στο Καλάτ αλ Μπαχρέιν έχει στοιχεία λιμανιού των Σελευκιδών στον Περσικό κόλπο. Ο Μέγας Αλέξανδρος είχε προγραμματίσει να εγκατασταθούν στις ακτές του Περσικού κόλπου έλληνες άποικοι και η Τύλος ανήκε στον ελληνιστικό (εξελληνισμένο) κόσμο: οι ανώτερες τάξεις μιλούσαν Ελληνικά (παρότι τα Αραμαϊκά ήταν σε καθημερινή χρήση), ενώ ο Δίας λατρευόταν με τη μορφή της αραβικής θεότητας του ήλιου, Σαμς. Επίσης, στο νησί διοργανώνονταν ελληνικοί αθλητικοί αγώνες.
Η Ίκαρος του Κουβέιτ
Η Ίκαρος είναι αρχαία ελληνική πόλη στη νήσο Φαϊλάκα, στον Περσικό κόλπο, η οποία χτίστηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. από τον ναύαρχο του Μεγάλου Αλέξανδρου, Νέαρχο, ως στρατιωτικό φυλάκιο, κατά το πέρασμά του από το νησί. Ουσιαστικά ήταν ένα φυλάκιο (η σημερινή ονομασία «Φαϊλάκα» αποτελεί απλώς παραφθορά) στο ομώνυμο νησί, που έχει μήκος περίπου 18 χιλιόμετρα.
ΑΠΟ ΤΑ 4,5 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΟΥ ΚΟΥΒΕΪΤ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΙΣΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΞΕΝΟΙ, ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΠΑΝΤΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΚΛΕΚΤΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΟΥΖΙΝΑ – ΑΠΟ ΛΙΒΑΝΕΖΙΚΑ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΚΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΜΕΧΡΙ ΚΙΝΕΖΙΚΑ, ΙΝΔΟΝΗΣΙΑΚΑ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ.
Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, η Ίκαρος αποτέλεσε πόλη του βασιλείου των Σελευκιδών. Μάλιστα, εκεί ο Σέλευκος έχτισε ναό αφιερωμένο στην Άρτεμη, με ιωνικό αλλά και περσικό ρυθμό.
Η παρουσία των Ελλήνων αποδεικνύεται από το ελληνιστικό οχυρό, τον ναό, τους βωμούς, τις αρχαίες επιγραφές και τα αγγεία και, ασφαλώς, από την περίφημη στήλη της Ικάρου, με την ελληνική, μεγάλη επιγραφή με τους 43 στίχους (πρόκειται για μιαν επιστολή προς τον αξιωματούχο Ανάξαρχο την εποχή της δυναστείας των Σελευκιδών), που υπέστη σοβαρές ζημιές μετά την εισβολή των Ιρακινών. Πλέον συντηρήθηκε, αποκαταστάθηκε και τοποθετήθηκε έπειτα από 2.000 χρόνια στη βάση της.
Σημειωτέον ότι ο τρόπος τοιχοδομίας στην περιοχή είναι ίδιος με εκείνον που συναντάμε στην Πέλλα, ενώ και πολλά από τα ευρήματα –αγγεία, κεραμικά, κουτάλια – είναι σχεδόν όμοια με τα μακεδονικά. Ο Σέλευκος συνεχίζει την πολιτική του Μεγάλου Αλεξάνδρου: στους κίονες του ναού παρατηρούμε το «πάντρεμα» των πολιτισμών για έναν κόσμο χωρίς σύνορα –το κιονόκρανο είναι ιωνικό και η βάση του περσική.
Στην Ίκαρο έχουν εργαστεί κατά περιόδους πολλές αρχαιολογικές αποστολές από ευρωπαϊκές χώρες –ανάμεσά τους και η ελληνική αποστολή με επικεφαλής την αρχαιολόγο Αγγελική Κοτταρίδη, που έκανε σπουδαίες ανακαλύψεις στον χώρο.
Η περιοχή σήμερα
Το Κουβέιτ και το Μπαχρέιν είναι σήμερα δύο χώρες που ευημερούν. Το μεν Μπαχρέιν έχει πλέον ελάχιστα αποθέματα πετρελαίου, γι’ αυτό και επενδύει με στόχο να καταστεί ένα μείζον μεγάλο οικονομικό κέντρο. Το Κουβέιτ, από την άλλη, ανήκει στους γίγαντες των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, κάτι που είναι εμφανές στην πολυτέλεια των σπιτιών του, όπως επίσης και των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στους δρόμους του. Το δηνάριο του Κουβέιτ θεωρείται το ισχυρότερο νόμισμα του κόσμου –απεικονίζει, δε, ένα ιωνικό κιονόκρανο από την αρχαία Ίκαρο.
ΤΟ ΜΠΑΧΡΕΪΝ ΕΧΕΙ ΠΛΕΟΝ ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ, ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΕΙ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΕΙ ΜΕΙΖΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ. ΤΟ ΚΟΥΒΕΪΤ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ, ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΟΥΣ ΓΙΓΑΝΤΕΣ ΤΩΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΧΩΡΩΝ, ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΜΦΑΝΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ ΤΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ ΤΟΥ, ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΟΥ.
Οι δύο χώρες έχουν άριστη ξενοδοχειακή υποδομή, με το Μπαχρέιν να φιλοξενεί και αγώνα της Φόρμουλα 1 – κάτι που, όπως είναι εύκολα αντιληπτό, προσελκύει σε αυτό το μικροσκοπικό βασίλειο πολλούς τουρίστες. Στο Κουβέιτ, αντίθετα, τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά: παρ’ όλη την παρουσία χιλιάδων δυτικών εργαζόμενων, η συγκεκριμένη χώρα δεν θεωρείται τουριστική και σπάνια συναντά κάποιος ξένους τουρίστες, ενώ και τα ξενοδοχεία απευθύνονται συνήθως σε επιχειρηματίες και διπλωμάτες.
Το Κουβέιτ φιλοξενεί ένα από τα μεγαλύτερα και πολυτελέστερα τεμένη στον πλανήτη, φτιαγμένο από πανάκριβο ιταλικό μάρμαρο, με επιχρυσωμένες ανάγλυφες οροφές και κρυστάλλινους γαλλικούς πολυελαίους αξίας εκατομμυρίων ευρώ. Παράλληλα, ωστόσο, στο Κουβέιτ βρίσκεται και το μεγαλύτερο και πολυτελέστερο εμπορικό κέντρο της Αραβίας, όπου ο επισκέπτης μπορεί να βρει τα πάντα – και όπου σίγουρα θα εντυπωσιαστεί από την άφατη χλιδή αλλά και από τα πανάκριβα αυτοκίνητα που είναι παρκαρισμένα απέξω.
Αυτό που αξίζει οπωσδήποτε να δει κάποιος είναι τα αξιόλογα μουσεία που διαθέτουν οι συγκεκριμένες χώρες: από παλαιά αρχοντικά που έχουν γίνει μικρά τοπικά μουσεία μέχρι τεράστιους χώρους πολιτιστικών ινστιτούτων, τα οποία διαχειρίζονται οι βασιλικές οικογένειες, με εξαιρετικά αρχαιολογικά ευρήματα, όπου, για να μπει κάποιος, χρειάζεται ραντεβού. Επίσης, μουσεία σχετικά με τη ναυτική παράδοση –ας μη ξεχνάμε ότι η συγκεκριμένη παράδοση έβαλε τα θεμέλια αυτών των κρατών– ή μουσεία ισλαμικής τέχνης, με υπέροχα αραβουργήματα και χρυσόδετα Κοράνια.
Και, φυσικά, υπάρχουν και οι παραδοσιακές αγορές, με άφθονο χρώμα, μυρωδιές και γεύσεις. Μέσα στις αγορές αυτές υπάρχουν παραδοσιακά εστιατόρια με εκπληκτικά εδέσματα της Ανατολής. Σημειωτέον, ωστόσο, ότι από τα 4,5 εκατομμύρια κατοίκων του Κουβέιτ περισσότεροι από τους μισούς είναι ξένοι –γι’ αυτό και παντού υπάρχει εκλεκτή διεθνής κουζίνα, από λιβανέζικα και ιταλικά εστιατόρια μέχρι κινέζικα, ινδονησιακά και αμερικανικά.
