Υπάρχει λόγος
Γράφει ο Τάσος Ρέτζιος
Η ΒΕΝΕΤΙΑ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΔΕΝ ΑΛΛΑΖΕΙ, ΔΕΝ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ. ΟΛΑ ΚΙΝΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΔΙΚΟ ΤΗΣ ΡΥΘΜΟ, ΚΑΘΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΚΑΙ, ΚΥΡΙΩΣ, ΑΠΛΩΝΟΝΤΑΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΕΙΟ. ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ, ΤΑ ΚΤΙΡΙΑ, ΤΑ ΚΑΝΑΛΙΑ, ΟΙ ΠΛΑΤΕΙΕΣ, ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ Η ΒΡΩΜΙΚΗ ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ, ΜΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΜΠΟΛΙΑΣΤΕΙ ΣΕ ΚΑΘΕΝΑΝ, ΑΚΟΜΗ ΚΙ ΑΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΤΑΜΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΥΓΡΗ ΠΟΛΗ.
Οι τουρίστες που παίρνουν το βαπορέτο από το αεροδρόμιο για τη Βενετία σχεδόν πάντοτε μπερδεύονται. Έτσι όπως κάνει ώρα μέχρι να πιάσει τα αναγνωρίσιμα σημάδια της νομίζουν ότι κάθε τι που ξεφυτρώνει στη λιμνοθάλασσα είναι εισαγωγή στον ρομαντισμό. Όχι: πρώτα το Μουράνο, μετά το Λίντο, ύστερα η Βενετία – με τη σειρά το όνειρο…
Κάποιοι ξέρουν για τη Μόστρα, λιγότεροι για τις Μπιενάλε, ενώ υπάρχουν και εκείνοι που θυσιάζουν λίγες ώρες έξω από το παραμύθι, για να δουν πού γίνεται το Φεστιβάλ. Στο Λίντο γίνεται και, αν υπάρχει κάτι που μου σκιάζει το πιο… παραμυθένιο μεγάλο φεστιβάλ, είναι που έχει στρέψει τις πλάτες του στη Γαληνοτάτη και ατενίζει σχεδόν (τι σχεδόν, δηλαδή…) αριστοκρατικά τις ακτές τής Αδριατικής. Για λίγο αυτό, επειδή μετά θυμόμαστε όλοι τον Ντερκ Μπόγκαρντ να ξοδεύει το τελευταίο του πάθος στην αμμουδιά τού ιστορικού «Hotel Des Bains», τον Ντε Νίρο να λιάζεται μπροστά από τα σκαλιά τού «Excelsior» και τον ιδρώτα τού Φελίνι να στάζει ακόμη στις παλιές αίθουσες και ησυχάζουμε.
Αργότερα, μέσα στην υγρή πόλη και κυρίως τα βράδια, αργά, χωρίς μιλιούνια τουριστών, οι πιο τολμηροί θα ψάξουν στα κανάλια να βρουν όσα είδε ο Ντόναλντ Σάδερλαντ και πιθανώς να νιώσουν αυτήν τη βενετσιάνικη ανατριχίλα, όταν διασχίζεις μόνος τα στενά και σκοτεινά σοκάκια. Δεν είναι φόβος. Είναι κάτι σαν εσωτερική υπόκλιση σε μια πόλη που σε παίρνει και σε ορίζει, μια πόλη που, παρότι είναι ο ορισμός τού τουριστικού αξιοθέατου και της εμπορίας, καταφέρνει και δεν γέρνει από το ύψος της. Μια πόλη που… σε ησυχάζει: η ομορφιά υπάρχει, παρ’ όλες τις προσπάθειές μας.
Η Βενετία τον Αύγουστο δεν αλλάζει, δεν μετατρέπεται και δεν μεταμορφώνεται. Όλα κινούνται στον δικό της ρυθμό, καθορίζονται από τη δική της φυσιογνωμία και, κυρίως, απλώνονται κάτω από το δικό της μεγαλείο. Τα μουσεία, τα κτίρια, τα κανάλια, οι πλατείες, ακόμη και η βρώμικη λιμνοθάλασσα είναι αναπόσπαστα στοιχεία τής ίδιας της ανθρωπότητας, μια κληρονομιά που έχει μπολιαστεί σε καθέναν, ακόμη κι αν δεν έχει κάνει το τάμα του στην υγρή πόλη.
Σε κάποια από τις πλατείες της γέρνω κάθε Αύγουστο πραγματικό ή φανταστικό βλέμμα και, όπως όλοι, χαμογελώ και αφήνομαι. Γυρίζω σχεδόν πάντοτε με ενέργεια και πιάνω το φθινόπωρο από τον γιακά. Σαν να ήμουν σε μια σκηνική δίνη και η πραγματικότητα κλεισμένη έξω. Σχέδια, χρόνος, ζωή: οδηγίες χρήσης…
