Θεσσαλονικίτιδα
Γράφει η Ναυσικά Γκράτζιου
Κάθε φορά
που περνώ από την οδό Αλεξάνδρου Σβώλου, ακόμη κι αν δεν συναντήσω τον αγαπημένο μου φίλο, τον Τέλλο Φίλη (σημείο αναφοράς και πηγή έμπνευσης της περιοχής), πάντοτε φέρνω στο μυαλό μου ωραίες σκηνές από τον υπερδεκαετή θεσμό του «Γεύματος της Αλεξάνδρου Σβώλου», μιας εκδήλωσης που πραγματοποιείται κάθε άνοιξη, στο πλαίσιο της οποίας ένα τεράστιο τραπέζι στρώνεται κατά μήκος του δρόμου, οι γείτονες κατεβάζουν τις καρέκλες τους και τα φαγητά τους, μουσικά σχήματα, εικαστικοί, ακροβάτες και καλλιτέχνες του δρόμου αναλαμβάνουν την ψυχαγωγία του κόσμου και όλοι περνούν ωραία και απολαμβάνουν τη συνύπαρξη και την καλή γειτονία.
Όλα ξεκίνησαν
από μια ιδέα του αλησμόνητου Λαζάρου Χατζηνάκου, που συνεχίζουν αφοσιωμένα οι δύο γιοι του, ο Περικλής και ο Γιώργος, την οποία έχουν αγκαλιάσει οι κάτοικοι και οι καταστηματάρχες της περιοχής. Μάλιστα, για να μη χαθεί η συνοχή και η συνέχεια, έχει γίνει μια προσπάθεια να αξιοποιηθεί το «πάρκο τσέπης» στην παρακείμενη οδό Αγαπηνού, όπου, περιοδικά, πραγματοποιούνται κινηματογραφικές προβολές και άλλες εκδηλώσεις. Φυσικά, ο σκοπός όλης αυτής της πρωτοβουλίας είναι να γνωριστούν οι γείτονες και να αναπτυχθούν συναισθήματα αλληλεγγύης και ενδιαφέροντος μεταξύ τους.
Μια πιο
ολοκληρωμένη πρωτοβουλία του ίδιου τύπου έχει οργανωθεί στο 14ο διαμέρισμα του Παρισιού. Ονομάζεται «Δημοκρατία τον υπερ-γειτόνων». Την ξεκίνησε τον Σεπτέμβρη του 2017 ένας εμπνευσμένος Παριζιάνος, ο Πατρίκ Μπερνάρ. Πρώτη εκδήλωση αυτής της διοργάνωσης ήταν ένα τεράστιο δείπνο – μιλάμε για ένα τραπέζι μήκους 215 μέτρων, που στήθηκε κατά μήκος της rue de l’Aude, πλαισιώθηκε από 648 καρέκλες και «φορτώθηκε» με σπιτικά φαγητά. Καλεσμένοι ήταν όσοι γείτονες επιθυμούσαν να συμμετέχουν, έχοντας ως μόνη δέσμευση-προϋπόθεση συμμετοχής να ξεστομίσουν στους άγνωστους συνδαιτυμόνες τους την πιο δύσκολη λέξη που υπάρχει στο λεξιλόγιο ενός Παριζιάνου: τη λέξη «bonjour» («καλημέρα»).
Αυτό το πρώτο δείπνο σημείωσε τρελή επιτυχία. Όσοι συμμετείχαν δήλωσαν ενθουσιασμένοι και ορκίστηκαν πίστη στη «Republique des hyper-voisins», που έκτοτε λειτουργεί αδιάκοπα ως εργαστήρι κοινωνικού πειραματισμού.
Η περιοχή
του 14ου διαμερίσματος, που βρίσκεται στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα, διαθέτει καμιά πενηνταριά δρόμους όπου κατοικούν περίπου 15.000 άνθρωποι, οι οποίοι, στη συντριπτική τους πλειονότητα, είναι πλέον «υπερ-γείτονες». Και δεν περιορίζονται, πλέον, στο αλληλοκαλημέρισμα. Συμμετέχουν σε προγράμματα καθημερινής αλληλοβοήθειας, ανταλλαγής δεξιοτήτων και οργανωμένων συναντήσεων. Κάπως έτσι, δίνουν ραντεβού για καφέ, οργανώνουν εκδρομές, βραδιές αφήγησης και παιδικές δραστηριότητες, παραδίδουν ψώνια σε ευάλωτους γείτονες, ψήνουν κέικ για τις τοπικές φιλανθρωπικές δραστηριότητές τους, αλληλοβοηθούνται με μαστορέματα, φροντίδα κατοικίδιων, ακόμη και με κοινή χρήση πόρων υγειονομικής περίθαλψης. Και όλο αυτό λειτουργεί εξαιρετικά – ακόμη και στους Παριζιάνους, οι οποίοι, παραδοσιακά, είναι οι μουντρουχέστεροι των μουντρούχων.
«Η χαρά
που μπορεί να προσφέρει η κοινωνικότητα είναι ένας πλούτος που κοιμάται» υποστηρίζει ο εμπνευστής της όλης προσπάθειας, ο Πατρίκ Μπερνάρ, ο οποίος πιστεύει ότι, όταν ενεργοποιείται η αίσθηση του τόπου και της κοινότητας, οι πολίτες και ο αστικός ιστός μεταμορφώνονται σε κάτι πολύ καλύτερο. Αφού τα κατάφεραν οι Παριζιάνοι, εμείς τι περιμένουμε;
* Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο έντυπο Citymag της 27.10.2023.
