Συγγραφέας και φιλόσοφος. Έκατσε στο παγκάκι στο αίθριο του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης, κάτω από έναν μεγάλο φίκο μπέντζαμιν. Δέκα το πρωί, Σάββατο 4 Οκτωβρίου. Άνοιξαν οι ουρανοί. Κρατούσε μια αμερικανική εφημερίδα και τα μπλε γυαλιά του.
Φωτογραφίες, βίντεο: Σάκης Γιούμπασης.
Εκείνο το πρωί έβρεχε μετά από πολύν καιρό στη Θεσσαλονίκη. Αλλάξαμε εκτάκτως το σημείο συνάντησης – η αλλαγή «στο παρά πέντε» δεν τον πείραξε καθόλου. Ήρθε στο αίθριο του Γαλλικού Ινστιτούτου, εκεί όπου υπό κανονικές συνθήκες γευματίζουν οι μαθητές στο διάλειμμά τους, γεμάτος ενέργεια και με όρεξη για κουβέντα.
Πριν ξεκινήσουμε, επεξεργάστηκε το περιβάλλον γύρω του, αντλώντας τις απαραίτητες πληροφορίες. Παρατήρησε τον εντυπωσιακό φίκο μπέντζαμιν, συντονίστηκε με τη ρυθμική βροχή που έσκαγε στη θολωτή οροφή. Χάιδεψε μέχρι και το ξύλινο παγκάκι, για να αισθανθεί το υλικό. Η διαδικασία προσαρμογής κράτησε λίγο. Μόλις αποφάσισε ότι δεν τον ενοχλεί το κουμπί που έλειπε από το πουκάμισό του, πήρε μπρος.
Μπήκαμε απευθείας στο ψητό: «Στην πραγματικότητα, δεν αλλάζουμε, μεγαλώνουμε. Η τραγωδία είναι ότι διατηρούμε ένα παιδικό μυαλό σε σώμα ενήλικα» είπε, εκτοξεύοντας τις πρώτες «ρουκέτες» ρεαλισμού. Μιλούσε χαμηλόφωνα και με σταθερό τόνο, κουνούσε όμως ασταμάτητα τα πόδια του. Εναλλάξ κυρίως, όπως οι εναλλαγές μεταξύ περιπέτειας και ρουτίνας. «Η σταθερότητα είναι βαρετή, σαν την Ελβετία. Την αγαπώ, αλλά δεν θα ζούσα καθημερινά εκεί. Χρειαζόμαστε μια έξυπνη μείξη σταθερότητας και αταξίας, μιας ελεγχόμενης αταξίας, που δεν φτάνει σε σημείο να καταστρέψει τη ζωή μας».
Πριν από δεκαπέντε χρόνια, στο βιβλίο του «Το παράδοξο του έρωτα», είχε υποστηρίξει ότι οι άνθρωποι απογοητεύονται στις σχέσεις τους, επειδή αναζητούν την τελειότητα στο ταίρι τους.
Παρότι δεν θυμόταν κάποιες φράσεις που του ανέφερα αυτολεξεί από το βιβλίο του, παρέμενε ευθυγραμμισμένος με την αρχική προσέγγιση: «Ουδείς ανταποκρίνεται στο τέλειο. Πολλοί άνθρωποι έχουν μια δεύτερη ζωή. Απολαμβάνουν την ασφάλεια του γάμου και διατηρούν μιαν άλλη ζωή εκτός. Αυτές οι δύο ζωές δεν είναι ανάγκη να επικοινωνούν. Λέγεται ‘μοιχεία’, ο πιο συμβατικός τρόπος, για να παραμένεις αντισυμβατικός».
Μέσα σ’ αυτό το σύστημα των παράλληλων ζωών, έριξε και τη σημείωση πως, όταν η κατάσταση δεν μας ικανοποιεί, οφείλουμε να ανοίγουμε την πόρτα και να λέμε «αντίο». Επειδή στο τέλος της ημέρας, σύμφωνα με τον ίδιο, όλα είναι ζήτημα υπολογισμού. Αυτό πρεσβεύει και η λατινική φράση που χρησιμοποίησε: «do ut des», δηλαδή «σου δίνω, για να μου δίνεις».
Το κουδούνι χτύπησε μόλις τελειώσαμε την κουβέντα μας – σύμπτωση. Ώρα για διάλειμμα, από ποια ζωή, όμως; Όσο κι αν επέμενε ότι ο χρόνος έρχεται και τακτοποιεί τα πάντα, ορισμένες υποθέσεις στέκονται άλυτες στο διηνεκές.
