Δεκαοκτώ χρόνια χρειάστηκε η Θεσσαλονίκη για να αποκτήσει μετρό. Δεκαοκτώ δύσκολα χρόνια που σημαδεύτηκαν από μια πόλη αδιάβατη για πεζούς και εποχούμενους και από δρόμους που μετατράπηκαν σε φαντάσματα, με επιχειρήσεις δεκαετιών να βάζουν οριστικό λουκέτο (όπως έγινε στην οδό Δελφών).
Από αυτά τα 18 χρόνια, τουλάχιστον τέσσερα (κατά τους μετριοπαθέστερους υπολογισμούς) χάθηκαν στην αντιπαράθεση γύρω από τον σταθμό «Βενιζέλου» – ξεσκίσαμε τις σάρκες μας ψάχνοντας απάντηση στο δίλημμα «να μείνουν τα αρχαία in situ ή να αφαιρεθούν και να επανατοποθετηθούν;», ενίοτε προβληματιζόμενοι ακόμη και για το αν θα έπρεπε να κατασκευαστεί ο σταθμός εν γένει ή αν θα ήταν καλύτερο να ακυρωθεί (ένα σενάριο που, για όσους γνωρίζουν τις συγκοινωνιακές ανάγκες και τις τεχνικές προδιαγραφές του έργου, δεν μπήκε ποτέ σοβαρά στο τραπέζι της συζήτησης).
Η βασική γραμμή του μετρό τελείωσε και παραδόθηκε, η δεύτερη γραμμή παίρνει σειρά για να παραδοθεί (έστω και με ολιγόμηνη καθυστέρηση σε σχέση με τον πρόσφατα ανακοινωθέντα προγραμματισμό). Κάπως έτσι, τα περιθώρια αντιπαράθεσης στο συγκεκριμένο μέτωπο λιγόστεψαν (τουλάχιστον μέχρι να ξεκινήσει η συζήτηση για τις επόμενες επεκτάσεις προς τη βορειοδυτική Θεσσαλονίκη και το αεροδρόμιο). Ε, και; Κανένα πρόβλημα. Θεσσαλονικείς είμαστε, θα βρούμε κάτι που θα μας χωρίσει ξανά σε Πράσινους και Βένετους.
«Θα» βρούμε; Όχι δα. Βρήκαμε ήδη. Το νέο μέτωπο αφορά στην Έκθεση και στο αίτημα για «δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου υψηλού πρασίνου και δημόσιου χαρακτήρα στον χώρο της ΔΕΘ, χωρίς realestate, ιδιωτικά συμφέροντα και τσιμέντο, με διατήρηση και αποκατάσταση των κτηρίων αρχιτεκτονικής σημασίας για τη φιλοξενία μικρών εκθέσεων και μεταφορά των μεγάλων στην περιοχή της Σίνδου». Ήδη, η σύμπραξη «Όλη η ΔΕΘ ένα πάρκο» πραγματοποιεί εκστρατεία συλλογής υπογραφών με σκοπό την πραγματοποίηση δημοτικού δημοψηφίσματος για το μέλλον του χώρου της ΔΕΘ. Στο ίδιο μήκος κύματος, η δήμαρχος Δέλτα, Γερακίνα Μπισμπινά, συγκάλεσε στα μέσα Απριλίου σύσκεψη με θέμα «Μετεγκατάσταση της ΔΕΘ στη Σίνδο: Ανάσα στο κέντρο, ανάπτυξη στα δυτικά της πόλης», στην οποία συμμετείχαν ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου, οι βουλευτές Θεόδωρος Καράογλου, Φάνης Παππάς και Μιχάλης Χουρδάκης, οι δήμαρχοι Σίμος Δανιηλίδης και Σταύρος Αναγνωστόπουλος, αυτοδιοικητικοί, εκπρόσωποι δημοτικών παρατάξεων, φορέων και κινήσεων πολιτών της ευρύτερης Θεσσαλονίκης.
Από τη δική του πλευρά, ο δήμος Θεσσαλονίκης απαντά με πρόταση για τη διεκδίκηση επιπλέον 100 στρεμμάτων από τον χώρο του Γ’ Σώματος Στρατού (ώστε να διαμορφωθεί ένα ενιαίο πάρκο 200 στρεμμάτων στην καρδιά της πόλης, με περισσότερα από 4.000 δέντρα), με διατήρηση της ΔΕΘ στο κέντρο, με το μικρότερο δυνατό κτηριακό αποτύπωμα και με την κατασκευή υπόγειου πάρκινγκ 2.000 θέσεων στάθμευσης, ώστε να αποσυμφορηθεί το ιστορικό κέντρο και να προχωρήσουν πεζοδρομήσεις.
Δεν ξέρω πώς το βλέπετε εσείς, εγώ όμως βλέπω το θέμα που θα μας διχάζει τα επόμενα (πολλά) χρόνια, με δεδομένο το μέγεθος του πρότζεκτ της ανάπλασης της ΔΕΘ. Καλό θα ήταν, ωστόσο, να συμφωνήσουμε σε κάποιες παραδοχές, για να μη χαθούμε σε έναν διάλογο κωφών:
Θέλουμε περισσότερο πράσινο στο κέντρο της πόλης; Αναμφίβολα, ζώντας σε μια πόλη με τη χειρότερη αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο πανευρωπαϊκά.
Πόσο ρεαλιστικό είναι το σενάριο της μετεγκατάστασης της ΔΕΘ σε εύλογο χρόνο στη Σίνδο; Φοβάμαι πως όχι πολύ, αν αναλογιστεί κάποιος ότι ζητήματα-κλειδιά, όπως το ακριβές σημείο μετεγκατάστασης, ένα στοιχειώδες, έστω, χρονοδιάγραμμα για τον χρόνο περάτωσης και –το πιο σημαντικό– η κοστολόγηση του έργου είναι θέματα με τα οποία ακόμη ουδείς έχει ασχοληθεί, έστω και ακροθιγώς.
Είναι χρήσιμο ένα δημοτικό δημοψήφισμα; Πάντοτε είναι χρήσιμη η αναφορά στη βάση. Αρκεί το όποιο δημοψήφισμα να περιλαμβάνει συγκεκριμένα ερωτήματα και όχι αόριστα διλήμματα, εν είδει «πολιτικής γυμναστικής».
(Μία τελευταία σκέψη για όσους οραματίζονται ένα θεσσαλονικιώτικο, δημόσιο «Central Park», χωρίς ιδιώτες: τη διαχείριση του νεοϋορκέζικου πάρκου έχει αναλάβει η «Central Park Conservancy», μια ιδιωτική οργάνωση, με συμβόλαιο με το Τμήμα Πάρκων και Χώρων Αναψυχής του δήμου της Νέας Υόρκης).
