Ιστορίες μικρών κόσμων
Γράφει η Εύη Καρκίτη
ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΠΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΠΟΤΕ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Η ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ. ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΟ ΝΑ ΞΕΤΥΛΙΓΕΙ ΤΟ ΚΟΥΒΑΡΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ. ΝΑ ΑΝΑΖΗΤΑ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕ ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΝΙΑ, ΤΗΝ ΕΝΟΧΗ, ΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ. ΤΗ ΔΙΕΞΟΔΟ ΠΟΥ ΒΡΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ, ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ, ΤΗ ΣΚΕΨΗ. ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΟ ΝΑ ΞΕΤΥΛΙΓΕΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΚΩΝ ΗΡΩΩΝ. ΕΚΕΙΝΩΝ ΠΟΥ ΕΚΑΝΑΝ ΜΕΓΑΛΗ ΦΑΣΑΡΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΘΛΙΨΗ ΤΟΥΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ, ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ Η ΒΟΥΒΗ ΘΛΙΨΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΙΔΡΑΣΤΙΚΟ ΧΡΟΝΙΚΟ.
Διάβαζα πριν από μερικές ημέρες ότι η Δευτέρα 16 Ιανουαρίου είναι η περίφημη «Blue Monday». Πάνε μερικά χρόνια που ακούμε γι’ αυτές τις διαβόητες Δευτέρες – δεν θυμάμαι στο παρελθόν να προσδιορίζαμε με τόση σαφήνεια πότε θα ήμασταν θλιμμένοι. Δεν γνωρίζω καν αν πρόκειται για μια σταθερή ή κινητή θλίψη. Αν είναι βέβαιο ότι η μελαγχολία θα έρθει να σε βρει εκείνη την ημέρα ή αν μετακινείται μέσα στον χρόνο, διότι η εμφάνισή της ενδεχομένως να εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Ούτε γνωρίζω πώς ξεκίνησε όλο αυτό. Να ορίζουμε, τέλος πάντων, μια Δευτέρα ως «θλιμμένη». Το κάνει άραγε κάποιος αλγόριθμος; Είναι μήπως μια έρευνα κάποιων που ασχολούνται με τη συμπεριφορά; Μήπως από πίσω κρύβεται η γλώσσα τής διαφήμισης; Ίσως κάποιοι να ξέρουν.
Έχει πάντως ένα ενδιαφέρον πώς οι αιώνες τής μελαγχολίας μοιάζουν να εκβάλλουν σε μια Δευτέρα τού Γενάρη, ακόμη κι αν κατά βάθος ουδείς την παίρνει στα σοβαρά. Καλή είναι η Blue Monday για να λένε κάτι ελαφρύ τα πρωινά προγράμματα στο ραδιόφωνο, κανέναν δεν χαλάει να βλέπει ένα μονόστηλο στον Τύπο, ίσα για να φεύγει το μάτι από τον ζόφο, την ανασφάλεια και την περιπλοκότητα του κόσμου μας. Ακόμη κι αν και πάλι η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τη θλίψη.
Στην πραγματικότητα, είναι πολύ δύσκολο να πει κάποιος πότε γεννήθηκε η μελαγχολία. Είναι όμως συναρπαστικό να ξετυλίγει το κουβάρι τής ιστορίας της μέσα στους αιώνες. Να αναζητά τον τρόπο με τον οποίο διασταύρωσε τα βήματά της με τη μεταφυσική αγωνία, την ενοχή, τη μοναξιά. Τη διέξοδο που βρήκε στην ποίηση, την τέχνη, τη σκέψη. Είναι συναρπαστικό να ξετυλίγει την ιστορία των μεγάλων μελαγχολικών ηρώων. Εκείνων που έκαναν μεγάλη φασαρία μέσα στη θλίψη τους, αλλά και των άλλων, των οποίων η βουβή θλίψη δημιούργησε το δικό της επιδραστικό χρονικό.
Δεν υπάρχει τίποτα πιο ανθρώπινο από τη μελαγχολία. Καθόλου απίθανο να έρθει να σε βρει Ιανουάριο, αμέσως μετά το τέλος των γιορτών. Μπορεί να σε επισκεφθεί και νωρίτερα, όταν ακόμη είναι ανοιχτά τα φώτα στη σάλα. Μπορεί να έρθει άνοιξη ή φθινόπωρο, ακόμη και μέσα στο καλοκαίρι. Η θλίψη δεν έχει εποχή. Σε όλες αυτές τις μελαγχολικές Δευτέρες κρύβεται μια εκδοχή τού εαυτού μας. Έχουν το νόημα, την αξία τους και, βέβαια, τις δικές τους, δημιουργικές διεξόδους.
