Ιστορίες μικρών κόσμων
Γράφει η Εύη Καρκίτη
ΤΟ ΦΕΤΙΝΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΑΝΟΙΞΕ ΚΑΙ Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΑΝ ΤΕΛΙΚΑ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΕΙΝΑΙ ‘Η ΟΧΙ ΚΟΜΜΑΤΙ ΜΙΑΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΝΑ ΘΡΥΜΜΑΤΙΖΕΤΑΙ. ΠΑΝΑΚΡΙΒΟΙ, ΑΛΛΟΤΙΝΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΙ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ, ΑΚΤΕΣ ΠΟΥ, ΠΛΕΟΝ, ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΤΙΠΟΤΑ ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΟ, ΗΧΟΡΡΥΠΑΝΣΗ, ΦΩΤΟΡΥΠΑΝΣΗ, ΒΟΥΗ, ΑΚΡΙΒΕΙΑ, ΣΤΡΕΣ.
«Τι θυμάσαι από τα παιδικά καλοκαίρια;» με ρώτησε πρόσφατα φίλη. Καθώς ο καιρός κυλά, ολοένα και λιγότερα πράγματα, είναι αλήθεια… Οι αναμνήσεις ξεθωριάζουν μέσα στον συγκλονιστικό στροβιλισμό τής ζωής, στις ατέλειωτες αλλαγές έξω και μέσα μας.
Τα βιώματα, ό,τι όρισε την ταυτότητά μας, υπόκεινται σε τόσο μεγάλες αλλαγές που, πλέον, δυσκολεύομαι να θυμηθώ – ή, αν θυμηθώ, είναι πια μόνο σπαράγματα, που χάνουν σταδιακά κάτι από τους αλλοτινούς συναισθηματικούς συγκλονισμούς. Ωστόσο, ακόμη κι έτσι ζουν καταχωνιασμένα στο μέσα και έρχονται καμιά φορά στην επιφάνεια να μας θυμίσουν πώς ήταν τότε ο κόσμος.
Βεβαίως και μένουν ακόμη σκαλωμένα στη μνήμη τα ζεστά βράδια, οι βρεγμένες αυλές που άχνιζαν, το καρπούζι με τη φέτα για βραδινό, τα ορθάνοιχτα παράθυρα για να γίνει ρεύμα – αλλά, παρά ταύτα, τίποτα να μην κουνιέται…
Βεβαίως και κουβαλάω ακόμη την εικόνα τής σκιάς από τα τραβηγμένα παντζούρια, το διάβασμα σε αυτό το γοητευτικό ημίφως. Θυμάμαι τις αργόσυρτες ημέρες.
Παρ’ όλα αυτά (και παρά τη φήμη τού καλοκαιριού ως εποχής εύκολης ζωής), η ζωή ακόμη και τότε είχε απαιτήσεις, ήταν γεμάτη εμπόδια και ήταν δύσκολη, όπως κάθε εποχή. Δεν ήταν όλα μόνο και πάντοτε ευχάριστα – κι ας ήμασταν παιδιά. Το βάρος των πραγμάτων ξέρει να τρυπώνει και στα παιδικά μυαλά.
Ανάμεσα σε άλλα, πιο ελαφριά και ευχάριστα, περισσότερο από ποτέ, σκέφτομαι το φετινό καλοκαίρι τη βαριά μυρωδιά τού Θερμαϊκού – δύσκολη στην περιγραφή της (ίσως όπως κάθε μυρωδιά), αλλά την ίδια ώρα τόσο χαρακτηριστική που, αν κάποιος τη βίωσε, θα μπορούσε αμέσως να την ξεχωρίσει ανάμεσα με αναρίθμητες άλλες. Καθώς ανήκουμε στους τελευταίους που κολύμπησαν στον Θερμαϊκό μπορούμε πια να σκεφτούμε πως πολλές από τις αλλαγές συντελέστηκαν μπρος στα μάτια μας. Απομακρυνθήκαμε από τη θάλασσα, άλλαξε το τοπίο, έχασαν την ταυτότητά τους οι γειτονιές και μετά βρήκαν άλλες – δεν έγιναν και λίγα.
Ακόμη και τα δικά μας καλοκαίρια, όταν δεν είχαμε ανάγκη, τότε, τις διακοπές, μας παρέσυρε η δίνη και φεύγαμε, αναζητώντας τη δροσιά και τις καλοκαιρινές εμπειρίες αλλού. Και όπως δείχνουν τα πράγματα, το χάσαμε κι αυτό.
Εξάλλου, το φετινό καλοκαίρι άνοιξε και η συζήτηση για το εάν τελικά το καλοκαίρι είναι ή όχι κομμάτι μιας ταυτότητας που βλέπουμε να θρυμματίζεται. Πανάκριβοι, αλλοτινά αγαπημένοι προορισμοί, ακτές που, πλέον, δεν έχουν τίποτα το αναγνωρίσιμο, ηχορρύπανση, φωτορύπανση, βουή, ακρίβεια, στρες.
Ωστόσο, όλα μοιάζουν προσωρινά και ασήμαντα μπροστά στις ακόμη μεγαλύτερες αλλαγές που δείχνουν πλέον πως ξεθεμελιώνουν όχι μόνο τις αναμνήσεις μας, αλλά ολόκληρο τον κόσμο. Άγριες ζέστες, πυρκαγιές, πρωτόγνωρες καταστάσεις παντού στον κόσμο, δύσκολα ακόμη και για εμάς, που είμαστε πιο συνηθισμένοι. Ίσως δεν είναι το πρώτο καλοκαίρι που μιλάμε για την αλλαγή στο κλίμα, αλλά είναι το πρώτο που αυτό γίνεται τόσο εμφατικά. «Ο πλανήτης φλέγεται» μας διαμήνυσε ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός, τονίζοντας ότι αυτό θα επηρεάσει τα πάντα: οικοσυστήματα, υγεία, ανθρώπινη κατάσταση, κοινωνία, οικονομία. «Προετοιμαστείτε», μας λέει, «επειδή αυτό που έρχεται και καίει δεν αποκλείεται να γίνει το νέο κανονικό».
Με ό,τι κι αν αυτό σημαίνει για όλους, αλλά και για καθέναν από εμάς ξεχωριστά.
